Delficka opera

Na 14 czerwca Italia zapowiedziała wypuszczenie nowej monety okolicznościowej z okazji setnej rocznicy śmierci Giacomo Pucciniego. Jako motyw przewodni tej monety wybrano jedną z jego oper o tytule Turandot. W zasadzie niewiele specjalnego widać na samych monetach. To tylko dwa obrazki, w tym plakat z pierwszego wystawienia opery. Gdy jednak wczytamy się w samą treść opery to zaczyna się robić ciekawie.

Turandot była bowiem chińską księżniczką, która nie miała zamiaru wychodzić za nikogo za mąż i dlatego zadawała kandydatom trzy pytania. A gdy któryś z nich na nie nie odpowiedział to tracił życie.

Cała akcja zaczyna się w momencie, gdy do Pekinu przybywają stary Timur wraz ze swoją niewolnicą Liu. W tym bowiem dniu akurat mają stracić księcia Persji, który starał się o rękę Turandot, a ...

	Pioter
	12 czerwca 2024 08:11

Tam na łące czerwona kalina

W 1911 roku w trakcie spektaklu napisanego przez Wasyla Paczowskiego po raz pierwszy pojawiła się pewna piosenka. Piosenka ta w sierpniu 1914 roku została odpowiednio przerobiona (dodano zwrotki o rosyjskiej niewoli) przez Hrihorija Trucha i zaadoptowana dla potrzeb piosenki marszowej Strzelców Siczowych. Na jakiś czas zapomniano o niej, ale pod koniec lat 80-tych XX wieku powoli zaczęto ją przypominać publicznie. W końcu niedługo przed rozpadem ZSRR zabrzmiała w ukraińskim radio.

Piosenka jednak stała się rozpoznawalnym symbolem Ukrainy dopiero w lutym 2022, gdy Andrij Chływniuk ubrany w mundur ukraińskiego żołnierza wykonał ją przed soborem Mądrości Bożej w Kijowie. Tu ta wersja piosenki: https://youtu.be/KIC2Lm5MkY8?t=3

W tamtym momenciencie nie było jeszcze wiadomo jak potoczą się ...

	Pioter
	11 czerwca 2024 05:15

Ile własnej twórczości jest u Petera Paula Rubensa?

Popatrzmy na jeden z obrazów Rubensa. Zgodnie z opisem przedstawia on Caritas Romana i zgodnie z opisnią dzisiejszh muzealników przedstawia on miłość córki do skazanego na śmierć głodową ojca. Żeby było jeszcze ciekawiej to nawet ciota Vicky w opisie tego obrazu twierdzi, że inspiracją do obrazu była księga Waleriusza Maksymusa Czyny i słowa godne pamięci.

Tak akurat się składa, że księga ta leży obecnie przede mną i mogę zacytować odpowiedni jej fragment:

Na taką samą pochwałę zasługuje miłość rodzinna, jaką córka Pero darzyła swego ojca Kimona. Spotkał go taki sam los, jak powyższą kobietę i znalazł się w podobnym więzieniu. Crka więc, podając swoją pierś zgrzybiałemu starcowi, kramiła go niby niemowlę. W słup stają oczy ludzi, którzy oglądają tego rodzaju historię namalowaną na obra ...

	Pioter
	10 czerwca 2024 06:48

Od duszy bursztynu do telefonu

KILKA lat temu w grobowcu w Egipcie znaleziono alabastrowy wazon, w którym znajdowało się jedynie kilka suchych, twardych i poczerniałych nasion. Odkrywca przywiózł je do Anglii i zasadził je w bogatej glinie swego ogrodu, bardziej z ciekawości niż z wiary. że faktycznie wykiełkują. Ku jego zdziwieniu w odpowiednim czasie pojawiły się świeże młode pędy, które rosły i kwitły, aż w końcu w okresie żniw z jednego pędu zebrało się aż piętnaście do dwudziestu kłosów. Udowodniono więc, że pomimo ich zapieczętowane w starożytnym grobowcu przez prawie trzy tysiące lat nasiona, pozornie tak martwe, jak otaczające je ogromne kamienie, zachowały całą swą żywotność i możemy sobie wyobrazić, że gdyby w ciągu tych wielu stuleci pszenica zniknęła spośród produktów ziemi, to z tych kilku ziaren udało ...

	Pioter
	6 czerwca 2024 04:46

Każdemu po 4 sztuki

Na dzień 12 czerwca Narodowy Bank Polski zapowiedział wprowadzenie nowej monety okolicznościowej:Moneta ma wagę 14,14 g (1/2 talara) i jak widać just skierowana do Słowacji. Przyglądając się detalom widzimy na niej rzeźbę Ludwika Korkosa człowiek i wszechświat oraz opaskę noszoną przez żołnierzy 535 Plutonu Słowaków walczącego w ramach AK w czasie Poswtania Warszawskiego.

Co takiego się stało? Kilka dni temu rządy Czech, Słowacji, Węgier i Austrii poskarżyły się Komisji Europejskiej na monopolistyczne praktyki Republiki Federalnej Niemiec. Poszło o opłatę za przesył gazu ziemnego, którą Niemcy chciały powetować sobie straty wynikłe z zerwania kontraktów z Gazpromem. Skutek był taki, że 30 maja prasa poinformowała, że władze RFN wycofały się z tego pomysłu. Nie, żeby wystraszyły się czw ...

	Pioter
	5 czerwca 2024 04:14

Ostatni zajazd Wenedów

Dziś fragment książki Kazimierza Zakrzewskiego Ostatnie lata Stylichona. Opowiada on o jednej z ostatnich wojen Wenedów toczonych poza swoimi granicami. Później przyszło im się wyłącznie bronić, a do ostatecznego upadku tego ludu chyba nigdy jednak nie doszło. I nwet nie chodzi o to, że my właśnie jesteśmy dziedzicami tego tajemniczego ludu, ale bardzie o to, że przeistoczył się on później w Hanzę, a na koniec pod nazwą Preußen narzucił Sasom swoją wizję wspólnej państwowości.

Owe ludy były prowadzone przez króla Radagaisa. Ten aglomerat przedstawia się szczególnie interesująco. Radagais nie opierał się bowiem na jednolitej etnicznie grupie, lecz miał do dyspozycji masy różnego pochodzenia, związane jedynie wspólną żądzą inwazji. Dokładniejsze określenie
składu tych mas jest dosyć tru ...

	Pioter
	4 czerwca 2024 06:44

Wykastrowana osa

Ostatnio wiele się dzieje. Dyskutujemy sobie tutaj o bursztynie, a tym czasem Niemcy postanowili przypomnieć, że oni siedzą nadal w bagnie. Na 13 czerwca bowiem zapowiedzieli nową monetę z serii Cudowny Świat Owadów, na którym tym razem znalazł się bzyk prążkowany, czyli takie coś, co na pierwszy rzut oka ma z daleka przypominać groźną osę.

Badacze, opisując tego owada, twierdzą, że co jakiś czas posuwa się on na południe, a później przez wiele pokoleń wycofuje się z powrotem na północ. I tak było w zasadzie odkąd zaczęto te owady obserwować, ale wiosną 2022 coś się w tym mechaniźmie popsuło i zbyt wiele bzyków prążkowanych z powodu gwałtowanych wiatrów zginęło na południu Francji, przez co może być trudność z odbudowaniem populacji tego owada na południu Anglii.

Chwila - czy my na pew ...

	Pioter
	3 czerwca 2024 07:53

Afera Amber Gold

Pora połączyć kilka wątków w miarę sensowną całość.

Po pierwsze słowo amber pochodzące z łaciny i oznaczające bursztyn. Słowo używane prawie na całym świecie przez końcowych obiorców tego towaru. Na całym świecie, a więc również w drawidyjskich Indiach, gdzie np w tamilskim zapisuje się dziś jako அம்பர் a odczytuje ampar. Jedynie w Grecji nazywano go eletkron, a tam, gdzie był wydobywano stosowano nazwę jantar lub bursztyn (Bärnstein=niedźwiedzi kamień).

Po drugie złoto, które na północy wydobywają Gryfy, to właśnie jest ten niedźwiedzi kamień. Był on sprzedawany w cenie złota, prawie 1:1, a wykorzystywany był przede wszystkim (jak wmawiają nam dziś historycy archeolodzy) jako ozdoba, a może też jako lekarstwo czy półprodukt do produkcji kosmetyków.

Po trzecie słowo வெண்டேன் w języku t ...

	Pioter
	2 czerwca 2024 09:05

Cincinati Kid

Pora rozprawić się z jednym z najstarszych mitów rzymskich - mitem o szlachetnym dyktatorze Lucjuszu Kwinkcjuszu Cyncynacie. Wiem, że Tytusz Liwiusz opisał go jako wzór cnót wszelakich, ale prawda wcale aż tak piękna nie była.

Według legendy, zapisanej przez rzymskich historyków, Cyncynat został oderwany przez senat od pługa aby ratować ojczyznę. I przedstawiane jest to jako coś zupełnie niebywałego. Ale jeśli weźmiemy do rąk pracę Waleriusza Maksymusa, to dowiemy się z niej, że było to coś zupełnie normalnego w V wieku pne. Na konsulów i dyktatorów miano powoływać właścicieli ziemskich, i taki np Cyncynat miał te ustawowe minimum - 7 jugerów ziemi (1,764 ha), przy czym 3 jugery były zastawione skarbowi państwa jako poręczenie za przyjaciela, a na pozostałych wisiała sądowa hipoteka w ...

	Pioter
	31 maja 2024 17:14

Worek wiatrów Boreasza

Kim był Boreasz? Grecka mitologia mówi nam, że był on bogiem wiatru północnego. I że mniej więcj wyglądał w ten sposób. Zawsze był on bowiem z workiem, w którym trzymał wiatry oraz zawsze przedstawiany był ze skrzydłami.

Podobno mieszkał na dalekiej północy, a jego synowie Zetes i Kalais, brali udział w Wyprawie Argonautów.

Jak wiemy mitologia opisuje w poetycki sposób prawdziwe wydarzenia. Tak więc z pewnością bliską 90% możemy porzyjąć, że był to król dalekiej (dla Helenów) północy.

Rzymianie nazywali Boreasza Aquilo i jego królewstwo umiejscawiali na północnym wschodzie. I tu już zaczyna się robić ciekawiej.Na północny wschód od Rzymu i na północ od Aten mamy bowiem tereny pogranicza Prus, Litwy, Polski i (Biało)Rusi. Oraz, o ile dobrze pamiętamy, jedno bardzo starożytne miasto, któ ...

	Pioter
	30 maja 2024 09:07

Problem Wendyjski w powojennych Niemczech

30 listopada 2023 roku na aukcji organizowanej przez Warszawski Antykwariat Naukowy KOSMOS znalazł się zbiór dokumentów po zmarłym w 1989 roku profesorze Władysławie Pałuckim. Wśród wystawionych tam dokumentów znalazła się również odezwa Narodowego Komitetu Wendyjskiego skierowana do rządów Wielkiej Brytanii i USA, a datowana na 21 luty 1944 oraz późniejsze dokumenty dotyczące tego samego tematu.

Dokumenty te nadal jeszcze wiszą na archiwalnej stronie aukcji dlatego pozwolę je sobie tutaj zaprezentować: Komplet tych dokumentów został sprzedany za skromną cenę 275 złotych, ale ich treść jest znacznie ciekawsza. Widzimy tam bowiem propozycję powołania (po zwycięskiej przez Aliantów wojnie) państwa Wendyjskiego, skłądającego się z terenów zamieszkanych przez Sorbów i Łużyczan, oraz nadani ...

	Pioter
	29 maja 2024 06:24

Oferta dla Moskowii

Wczoraj pojawiła się nowa moneta z Kamerunu. Moneta odnosząca się wprost do rosyjskiej (czyli ugrofińskiej) mitologii. Na monecie widzimy Alkonosta, mitycznego ptaka o ciele kobiety, który swoim śpiewem uspokaja wszystko wokół. Zgodnie z zapisami zarówno Pliniusza jak i Arystotelesa Alkonost składa jaj w przybrzeżnym piasku, gdzie pilnuje je przez siedem dni aż sięwyklują, a później prze kolejne siedem dni karmi je śpiewając, a wtedy milkną wszystkie morskie burze.

Ale to nie jest cała historia. Alkonost to tylko ugrofiński odpowiednik greckiej Alkyone, Była ona córką Eola, króla Magnezji i żoną Fosforosa, którego imię Rzymianie przetłumaczyli jako Luciferus. I była bardzo szczęśliwa w swoim małżeństwie. Tylko, że ona i Fosforos uważali się za równych bogom, a to już Zeusowi i spółce s ...

	Pioter
	28 maja 2024 05:09

Dla kogo pracowali Scypionowie?

Scypionowie to jeden z najwybitniejszych rodów Rzymu, który wydał na świat zwycięzców Hanibala, Hasdrubala i Antiocha. W zasadzie o poczynianiach Scypiona Afrykańskiego wiemy bardzo dużo, ale zupełnie nowe światło rzucone przez Waleriusza Maksymusa każde nam trochę inaczej patrzeć na zwycięzcę spod Zamy. Przyjrzyjmy się więc tym spisanym anegdotom:

Kiedy mianowicie oblegał miasto Barię, tym, którzy przychodzili do niego w sprawach sądowych, kazał składać poręczenie na nastepny dzień do świątyni, która zjadowała się w środku miasta wrogów. Natychmiast zdobył to miasto, ustawił krzesło kurulne w zapowiedzianym czasie i miejscu oraz rozsądzał ich kwestie. Nie ma nic wspanialszego od takiej ufności do siebie, nic bardziej prawdziwego od danej zapowiedzi, nic skuteczniejszego od szybkości d ...

	Pioter
	26 maja 2024 13:19

Kolchida wybrała

W czwartek Narodowy Bank Gruzji podał do publicznej wiadomości wygląd nowego banknotu okolicznościowego, który planowany jest na przyszły rok w związku z 30 rocznicą wprowadzenia lari do obiegu.  Banknot został zaprojektowany przez firmę Koenig & Bauer Banknote Solution i chyba aż tak bardzo nie trzeba go komentować. Wystarczy tylko popatrzeć na to, co dzieje się obecnie na ulicach Tbilisi.

	Pioter
	25 maja 2024 12:41

Co łączy Keos i Messalię?

W tekście Waleriusza Maksymusa, który dotrwał do naszych czasów, znalazł się opis bardzo szokującej ceremonii. I nie nie tylko dla nas, ale nawet dla Rzymian żyjących w czasach Nerona, czyli wydawałoby się, że do wszelkich okropności przyzwyczajonych.

Najpierw przypatrzmy się opisowi ówczesnej Marsylii:

Trucizna w postaci cykuty jest w tym mieście przechowywana pod kontrolą publiczną. Wydaje się ją temu, kto przed Sześćsetką (tak bowiem nazywa się tam senat) przedstawi motywy, dla których śmierć jest dla niego pożądana. Po rozpoznaniu sprawy w duchu męskiej życzliwości, która nie pozwala lekkomyślnie odbierać sobie życia, temu, kto rozsądnie pragnie się z nim rozstać, umożliwia się szybką drogę do śmierci. Legalne zakończenie własnego życia dotyczy ludzi będących zarówno w trudnym, jak ...

	Pioter
	23 maja 2024 06:41

Rude Rzymianki

W zasadzie nie wiadomo dlaczego w zebranym przez przez Waleriusza Maksymusa zbiorze anegdot znalazł się również opis tego, jak wyglądały i zachowywały się rzymskie kobiety jakieś 2200 lat temu.

Kobiety, które zadowoliły się jednym małżeństwem, otrzymywały zaszczytny wieniec małżeńskiej wierności. Uważały bowiem, że nie ulega zepsuciu charakter zwłaszcza tej matrony o nieskazitelnej uczciwości, która nie pozwala sobie opuścić małżeńskiego łoża, w którym rozstała się ze swoim dziewictwem. Żywiły to przekonanie, że zawarcie wielu małżeństw jest niejako znakiem pewnego rodzaju zalegalizowanej rozwiązłości.

Od założenia miasta aż do roku 520 nie zaistniał rozwód między żoną i mężem. Pierwszym zaś, który oddalił swoją żonę z powodu niepłodności, był Spuriusz Karwiliusz. Chociaż uczynił to, j ...

	Pioter
	22 maja 2024 03:44

Żaba na surowo

W zeszłym roku podczas prac archeologicznych we wsi Lany w okolicy Breclava na Morawach znaleziono kilka ciekawych sprzączek od pasa:Jak widać sprzączki są wykonane z miedzi lub brązu i przedstawiają węża pożerającego żąbę. Na początku badacze się ucieszyli, że mają coś wyjątkowego, ale po krótkiej kwerendzie okazało się, że podobne sprzączki znajdowane są również w Saksonii i na Węgrzech. Sprzączki zakwalifikowano więc do VIII wieku i przypisano Awarom.  I w zasadzie można by na tym badania zakończyć, jak to zrobili czescy archeolodzy, dodając przy tym takie wytłumaczenie: Walka ze smokiem lub wężem jest jednym z podstawowych motywów kosmogonicznych mitów o stworzeniu świata wielu różnych kultur. A skoro nie ma w tej sprzączce żądnej zagadki, to możemy się rozejść do dalszych prac.

Na ...

	Pioter
	21 maja 2024 06:16

Co Hindusi robili około półtora tysiąca lat temu w Poznaniu?

W roku 2022 w Muzeum Archeologicznym w Poznaiu miała miejsce wystawa czasowa Wędrówki Ludów nad Małą Wartą. Przypatrzmy się więc plakatowi reklamującemu tę wystawęPiękny, prawda?

Artefakt przedstawiający węża nie występującego u nas w naturze. Widzimy tu bowiem kobrę. Według wszlekiego prawdopodobieństwa jest to akurat kobra królewska, pochodząca z Dekanu, którego to wężą Grecy nazywali οφιοφαγος czyli jedzącym węże.

Dziwna symbolika, szczególnie nad Wartą. Skąd się tam wziął ów wąż pożarający inne węże? Na stronie Muzeum dziś tego artefaktu nie eksponuje się, a szkoda. Może wtedy udałoby się choć trochę rozwiązać zagadkę z plakatu. Osobiście nie mam obecnie czasu na to, aby bardziej zgłębiać ten temat. Zresztą niewiele mi to pomoże przy ustalaniu dziejów Wielkopolski. Mógł to być bowi ...

	Pioter
	20 maja 2024 07:29

Termin przydatności do spożycia

Przedwczoraj na portalach numizmatycznych pojawiła się nowa moneta KamerunuPrzedstawia ona Archanioła Gabriela. Czyli tego z Archaniołów, który w tradycji chrześcijańskiej, judaistycznej i muzułmańskiej jest jednym z najwyższych rangą aniołów. Jest aniołem zwiastowania, zmartwychwstania, miłosierdzia, kary, śmierci i objawienia. {by Vicky}

W przypadku pokazanym na kameruńskiej monecie zadaniem Archanioła nie jest zwiastowanie dobrej nowiny, a poinformowanie o wymierzeniu w pełni zasłużonej kary. A komu?

Jakoś ta twarz z rewersu monetu wygląda mi dziwnie znajomo...

	Pioter
	19 maja 2024 04:40

Dobrą wróżbę należy odpowiednio przygotować

Coś ostatnio troszkę zbyt poważnie zrobiło się na naszym portalu, więc postawiłem sięgnąć po pracę rzymskiego pisarza Waleriusza Maksymusa pod tytułem Czyny i powiedzenia godne pamięci w dziewięciu księgach

Ale zanim pokażę co tam znalazłem, pomyślmy o pewnej przepowiedni, którą Aleksander Macedoński usłyszał we frygijskiej Gordii. Stała tam bowiem rzeźba wozu podarowana świątyni przez Gordiasa lub Midasa, w której z ozdobnie splątanego łyka derenia wykonano połączenie dyszla i jarzma tego wozu. Dodano przy tym również wróżbę, że tylko ten, kto rozląta ten wezęł, jesto godny władać Frygią. Aleksander wcale nie użył miecza, jak nam to próbują przedstawić różni wierszkoleci. Nic by to bowiem nie dało, bo ten miecz ugrzązłby w liczącej około 500 lat rzeźbie. Zamiast tego po prostu dokładn ...

	Pioter
	18 maja 2024 11:07