-

Pioter : Kiedy bogowie zorientowali się, że nie są w stanie zmienić tego co już się stało, stworzyli historyków.

Protokoły z Walnych Zebrań Asgardu

Przeglądając Völuspę otrzymujemy wgląd w całe archiwum Asgardu. Nie jest ono tak piękne i szczegółowe (czyli zdaniem współczesnych historyków nudne), jak archiwa sumerysjkie. Nie daje bowiem dostepu do całości dokumentacji.

Z punktu widzenia pracy archiwisty Völuspę należało by bowiem traktować jako zbiór regestrów - czyli bardzo krótkich streszczeń mających być w zamyśle wyłącznie odnośnikami do właściwych odkumentów. Popatrzmy więc na nie:

6. Bogowie wszyscy sejm wielki zwołali,
I Nieśmiertelni tak nad sprawą radzili:
Miesiącowi na nowiu i Nocy imię dali,
Poranek nazwali i Południe takoż
I Podwieczerz i Wieczór, by móc liczyć lata.

Ten fragment już znamy. Omawiany był bowiem wczoraj. To (moim zdaniem) szyfr i odnośnik do mitologii Sumeru i Egiptu opisującej czasy przed Potopem.

7. Asowie się zeszli na Idawale,
Chram i ołtarze wznieśli wysokie,
Kowalskie zrobili ognisko, złoto obrabiali,
Obcęgi kuli, narzędzia stwarzali.

8. Igrzyska urządzali na dziedzińcu weseli,
Nie mieli niczego, co nie było złotem,
Póki nie przyszły trzy Thursów dziewice
Z Jötunhrimu, ojczyzny Olbrzymów.

9. Bogowie wszyscy sejm wielki zwołali,
I Nieśmiertelni nad sprawą radzili,
Kto tu ma stworzyć karłów zastępy
Z Brimira krwi i Blaïma kości.

10. Tam wtedy Modsognir stworzony został,
Najznamienitszy, Durin jako drugi;
Ci ulepili z gliny mnóstwo karłów
Na podobieństwo ludzkie - tak zaświadczył Durin.

Dalej następuje dokładne wyliczenie imion wszystkich Krasnoludów (czyli wykaz ludów, które przekupiono złotem będącym w posiadaniu Asgardu).

11. Nyi i Nidi, Nordri i Sudri
Austri i Westri, Althojf, Dwalin,
Nar i Nain, Niping i Dain,
Bifur, Bafur, Bombur, Nori
An i Onar, Ai, Mjödwitnir

12. Wigg i Gandalf, Windalf, Thorin,
- Thror i Thrain, Thekk, Witr i Lit,
Nyr i Nyrad - teraz ja karłów
- Reginn i Radswid - wiernie wyliczyłam.

13. Fili, Kili, Fundin, Nali,
Heptifili, Hannar, Swiur,
Frar, Hornobori, Frägra i Loni,
Aurwangr, Jari, Eikinskjaldi.

14. Pora powiedzieć ludziom Dwalina
Rzeszy karłów - Lofar ród ten zaczął -
Co z skalistych stron bagnistym szlakiem
Na piaszczyste ciągnęli ławice.

15. Tam był Draupnir i Dolgthrasir,
Hor, Haugspori, Hlewang, Gloin,
Dori, Ori, Duf, Andwardi,
Skirfir, Wirfir, Skafid, Ai.

16. Alf i Yngwi, Eikinskjaldi,
Fjalar i Frosti, Fidr i Ginnar;
Póki ludzkość trwać będzie, wiadomo,
Że rodu praojcem jest Lofar.

17. Wtedy z tej rzeszy zstąpili trzej Asowie,
Mocni i miłościwi, do mgieł niebytu;
Ujrzeli na ziemi w niemocy leżących
Aska i Emblę, nieświadomych losu.

18. Ducha nie mieli i tchu nie mieli,
Ni krwi, ni głosu, ni rumieńców zdrowych;
Dech dał im Odin, a duszę dał Hönir,
Krew dał im Lothur i rumieniec zdrowy.

Następnie otrzymujemy wyjaśnienie tego, do czego te wszystkie ludy miały zostać użyte przez Asgard.

21. Pierwszą na świecie wojnę pomnę
Gdy na oszczepy Gullweig wbili,
Kiedy ją w hali Hara spalili,
Trzykroć palili trzykroć odrodzoną,
Wielokroć razy, a wiecznie żywą.

22. Heid ją zwano, gdy w dom wchodziła,
Wieszczka mądra, różdżce moc dawała,
Czarowała wszędy zmysłów obłąkanie,
Złym niewiastom - rozkosz i radość.

23. Najwyżsi Rządcy sejm wielki zwołali,
I Nieśmiertelni nad sprawą radzili
Czy grzywnę Asowie powinni zapłacić,
Czy też wszystkie bogi ofiary równo dzielić.

24. Rzucił był Odin oszczep w tłum wojów
Pierwsza na świecie walka to była,
Wał twierdzy Asów powalon został,
Waleczeni na pole wkroczyli Wanowie.

25. Bogowie wszyscy sejm wielki zwołali,
i Nieśmiertelni nad sprawą radzili,
Nieszczęść kto klęskę na niebo sprowadził
i żonę Oda olbrzymowi oddał.

26. Thor gniewem wzburzon samowładnie most wzniósł
- Rzadko spokojny w podobnych sprawach:
Złamane słowa, przysięgi i śluby,
i ważne umowy wspólnie zawarte.

Jak zwykle coś poszło nie tak. Nie dotrzymano zawartych umów. Wybuchła wojna, której skutki były straszne. Jednak gdy się zakończyła, ponownie przystąpiono do negocjacji.

59. Widzę, jak znów się wyłania
Ziemia z morza, zieleniejąca;
Lecą wodospady, a orzeł nad nimi,
Ten, co w górskiej krainie ryby łowi.

60. Asowie się zeszli na Idawale
O wężu Midgardu rozprawiają ważnie,
O wydarzeniach wspominają wielkich,
O starych Fimbultyra rozprawiają runach.

61. Tam potem cudowne
Złote tablice w trawie się znajdą,
Te, co za dawnych czasów posiadali.

62. Rola nie obsiana będzie rodziła
Zło w dobro się przemieni; Baldr wróci,
Na Hropta boiskach zamieszka Höd i Baldr
W świątyni bogów: wiecież teraz, czy nie?

Tak w zasadzie, to zaczynam mieć wrażenie, że Völuspa opisuje te same wydarzenia do Enuma Elisz, Księga Henoha czy Mahabharata.

 



tagi: germanie  mitologia  kronika  nordycy  volsupa 

Pioter
3 listopada 2023 08:37
69     1980    10 zaloguj sie by polubić

Komentarze:

Matka-Scypiona @Pioter
3 listopada 2023 09:54

Tolkien znał wiele starych języków. Teraz już wiem na pewno, że tej swojej trylogii nie wymyślił. Nie musiał korzystać z opracowań, bo wiele tekstów czytał w oryginale. Ten sejm przypomina naradę, podczas której wyłoniła się drużyna pierścienia. Dzięki za ten wpis! 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Matka-Scypiona 3 listopada 2023 09:54
3 listopada 2023 10:20

Też się uśmiałem, czytając te imiona. Tolkien -  plagiator...:). Ale sjoro Krasnoludy to ludy przekupione złotem, to kim byli elfowie? Nieprzekupni? Tak jak ów słynny Nieprzekupny - przywódca rewolucji francuskiej, co go potem ścięto na gilotynie. Coś mi się wydaje, że rolkienowska pogarda elfów wibec krasnoludów brała się z tegi, że elfy to byli nadzorcy nad krasnoludami. Krasnale ciężko pracowali w kopalniach, a elfy zbierały urobek i zanosiły bogom - po potrąceniu swojej doli. A że praca nadzorcy dawała sporo wolnego czasu, więc i kultura wśród elfów kwitła...:). W końcu wypoczynek jest fundamentem kultury...:).

 

zaloguj się by móc komentować

Pioter @Matka-Scypiona 3 listopada 2023 09:54
3 listopada 2023 10:21

Korzystał. W strofie 12 Völuspy jest przecież wymieniony z imienia Gandalf. ;) A to wokół niego zbudowany jest całe tolkienowskie uniwersum.

Co do trylogii Tolkiena. Krasnoludy to najprawdopodobniej Wandalowie. Elfy (czyli lud nieznający żelaza) to Indianie - zresztą są tam motywy, że Elfy odchodzą za morze ze Śródziemia. Smoki to akurat przedstawiciele gildii kupieckiej (pewnie Wężowego Plemienia). Resztę też pewnie da się rozszyfrować.

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter
3 listopada 2023 10:22

Ten orzeł to feniks. A że wspominano po wojnie o węży Midgardu, to znaczy, że z Midgardem była wojna - zwycięska, ale kosztowna. 

Gdzie ten Midgard był? 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter 3 listopada 2023 10:21
3 listopada 2023 10:28

Elfy to lud nieznający żelaza? A to niespodzianka. Ale podoba mi się taka interpretacja, bi elfy mialy długie uszy, a długousi byli na Wyspie Wielkanocnej i pochodzili z Ameryki Płd. Więc trop dobry. 

Chyba znów wezmę się za "Silmarillion" Tolkiena i sie pobawie w odgadywanie.

U Tolkiena były też pająki. Szeloba i cały jej pomiot. 

Ten Tolkien chyba nie był do kińca świadomy, ci czytał i jak to połączyć, więc zrobił z tego fantasy. Choć w sumie jego fantasy i tak jest o niebo lepsze od tej fantasy, którą tworzą na uniwersytetach. 

 

zaloguj się by móc komentować

Pioter @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 10:22
3 listopada 2023 10:31

Zdziwisz się, ale .......... opis wojny jest jednoznaczny.

38. Salę widziałam: z dala od słońca stoi
Na Wybrzeżu Trupów, na północ wychodzą wrota;
Jadu krople przez dymnik padają,
Z grzbietów wężów plecione są ściany.

39. Tam widzę rzekę, pod prąd żmudnie brodzą
Krzywoprzysiężcy i mordercy-wilki;
Tam ssie Nidhög umarłych ciała,
Wilk rozrywa ludzi: wiecież teraz, czy nie?

40. W żelaznym lesie na wschodzie stara siedzi, 
Rodzi tam pomiot Fenrirowi,
A z nich wszystkich najokrutniejszym jest
Pożerca słońca w postaci Wilka-Olbrzyma.

41. Ciałami umierających zaspokaja głód,
Siedziby bogów zbluzgał krwią.
Słońce czernieje, a późniejsze lato
Pełne jest klęsk; wiecież teraz, czy nie?

48. Jak jest z Asami? Jak jest z Alfami?
Wrzawa w Jötunheimie, Asowie na tingu;
Stękają karły u kamiennych drzwi,
Skalnych ścian mędrcy: wiecież teraz, czy nie?

49. Szczeka Garm głośno przed Gnipa jamą,
Okowy pękają, Fenrir-wilk wolny pędzi;
Wiele wiem, przyszłość widzę,
Bogów przeznaczenie, zwycięzców upadek.

50. Hrym jedzie od wschodu, tarczę dzierży
Wije się wąż świata, straszny w swej wściekłości,
Bije morskie bałwany, a orzeł skrzeczy
Szarpiąc zwłoki; Naglfar nadpływa.

51. Statek sunie od wschodu, lud Muspellu płynie
morskim szlakiem, a Loki jest u steru;
Ciągną Olbrzymy, wszyscy razem z Wilkiem,
Byleipta brat im towarzyszy.

52. Surt idzie z południa z ogniem zniszczenia,
Boskich wojów miecz jak słońce błyszczy,
Skały kruszą się, wiedźmy w przepaść lecą,
Męże kroczą śmierci drogą, niebo pęka.

53. Hlin po raz wtóry doznaje smutku,
Gdy Odin do walki z wilkiem rusza,
A Beli zwycięzca przeciw Surtowi;
Pada w boju mąż umiłowany Friggi.

54. Przybiega syn Sygfadra, wielki Widar,
By z zwierzem, co trupy żre, walczyć,
I wbija miecz synowi Hwerdrunga
Prosto w serce; ojciec został pomszczony.

55. Spieszy sławny syn Hlodyny:
W górze wysoko wąż lśniący zieje,
Smokowi na spotkanie syn Odina idzie.

56. Z wściekłością go wali obrońca Midgardu;
Męże wszyscy swoje opuszczają domy;
Dziewięć kroków wstecz cofnął się syn Fjörgyny,
Zlany jadem gada, śmiercią naznaczon - i sławą.

57. Słońce ciemnieje, ziemia osuwa się w morze,
Spadają z nieba jasne gwiazdy,
Szaleją dymy i ogień, co życie ożywiał,
Płomieni żar wysoko strzela w niebo.

58. Szczeka Garm głośno przed Gnipa jamą,
Okowy pękają, Fenrir-wilk pędzi wolny,
Wiele wiem, przyszłość widzę,
Bogów przeznaczenie, zwycięzców upadek.

59. Widzę, jak znów się wyłania
Ziemia z morza, zieleniejąca;
Lecą wodospady, a orzeł nad nimi,
Ten, co w górskiej krainie ryby łowi.

60. Asowie się zeszli na Idawale
O wężu Midgardu rozprawiają ważnie,
O wydarzeniach wspominają wielkich,
O starych Fimbultyra rozprawiają runach.

61. Tam potem cudowne
Złote tablice w trawie się znajdą,
Te, co za dawnych czasów posiadali.

62. Rola nie obsiana będzie rodziła
Zło w dobro się przemieni; Baldr wróci,
Na Hropta boiskach zamieszka Höd i Baldr
W świątyni bogów: wiecież teraz, czy nie?

Mi to wygląda na opis inwazji na Atlantydę i zniszczenia Tamy w Bosforze.

Wygląda więc na to, że Mitgard był jeszcze bardziej na południe od Krymu. I że te nordyckie mity opisują czasy znacznie wcześniejsze, niż wydawało się wcześniej.

zaloguj się by móc komentować

Pioter @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 10:28
3 listopada 2023 10:33

Moim zdaniem był świadomy. Stosował tylko szyfr, taki sam, jak ci, którzy opowiadali mity.

 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter 3 listopada 2023 10:33
3 listopada 2023 10:42

Munspell...przypomnij mi tę notkę, w której zastanawialiśmy sie gdzie mogą znajdować się te krainy? Munspell też tam był wymieniony.

 

No i widać, że propaganda Fenicjan/Olimpijczyków jest przepotężna. Dobrzy to zawsze ci, co trzymają z orłami/feniksami, a źli, to ci co trzymają z wężami/smokami i z wilkami. U Tolkiena też były orły, co walczyły z Nazgulami. 

Kiedy Rzym zmienił wilczycę na orła?

zaloguj się by móc komentować

Pioter @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 10:42
3 listopada 2023 10:46

Po podboju Egiptu dopiero.

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter
3 listopada 2023 10:48

To w takim razie w6chodzi na t9, że cała twórczość Tolkiena to hymn ku chwale Olimpijczyków/Fenicjan. Teraz to sięcl wydaje tak jasne i oczywiste, boć Anglia to ich ciało operacyjne od ok. 1689.

Rację miał Coryllus i Magazynier, gdy dyskutowałem kiedyś z nimi na temat jego tworczości. Majstersztykiem propagandowym było i jest wprzęgnięcie w propagandę Olimpijczyków katolickiej wiary. Bo Tolkien to katolik-konwertyta. Zrobiono więc z niego katilickiego pisarza, a cała tworczość jego też została zactaką uznana. I dziś wielu czytając jego dzieła myślu błędnie, że to szyfr do dziejów Koscioła i walki za katolicką wiarę. Co za tragiczna pomyłka!

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter 3 listopada 2023 10:46
3 listopada 2023 10:51

Za Oktawiana? Dziwne. Zdawało mi sie, co wyartykułowałem, że Kleopatra robiła dla Fenicjan i celem jej misji było przejęcie Rzymu dla nich. Jak to teraz zrozumieć tę zmianę na orła?

W Tyrze czczono węże? 

zaloguj się by móc komentować

ArGut @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 10:20
3 listopada 2023 10:51

> ... kultura wśród elfów kwitła...:). W końcu wypoczynek jest fundamentem kultury...:).

To elfy od samego początku były sprotentatyzowanymi "Los Perfectos", kapo-di-tuti-kapi ze Śródziemia ? Taki Elrod wybrał bycie elfen a jego brat został człowiekiem.

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @ArGut 3 listopada 2023 10:51
3 listopada 2023 10:54

Jak bracia Kurscy...:). Obstawiali wszystkie karty.

zaloguj się by móc komentować

Pioter @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 10:48
3 listopada 2023 10:59

Nie. Jego twórczość to oferta Olimpijczyków skierowana do poddanych Imperium Brytyjskiego.

Zresztą cała propaganda angielska to taka jedna wielka oferta:

Każdy z was jest ważny, nawet jak wydaje wam się coś innego. Możecie być nawet prolami i interesować się totalnymi głupotami, ale pewnego dnia Imperium te wasze zainteresowania wykorzysta, a wy na tym skorzystacie, jeśli nie w inny sposób, to przynajmniej przeżywając przygody w służbie Imperium.

zaloguj się by móc komentować

Pioter @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 10:51
3 listopada 2023 11:06

Może i trochę później, bo tego dokładnie nie da się prześledzić. Mógło to być za Tyberiusza czy Nerona.

Oktawian posługiwał się takim symbolem: Tak faktycznie to dopiero Klaudiusz jest przedstawiany z orłem, ale to może nie być przedstawienie z epoki

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter
3 listopada 2023 11:29

No tak...Tolkien jak Conrad - lieratura werbunkowa..."i ty możesz być hobbitem"...:).

Harad z ze swoimi Mumakilami to na bank Indie i one zawarły sojusz z Wężami. 

Z elfami jest o tyle ciekawie, że wyróżnił dobrych elfów i tych złych, czyli orków. Te złe orki to Aztekowie/Majowie, a dobre to Irokezi...:)

No i motyw Atlantydy - Numenor (wyspa, zamieszkała przez zasłużonych dla Olimpijczyków ludzi). Ostatni władca Numenoru Ar-Farazir (czy jakoś tak, ale dziwnie arabskie imię) przeszedł na zlą stronę no i Numenor uległ zagładzie - ocaleli tylko ci, co trzymali z bogami. Jak przy Potopie. 

Ci dobrzy, co ocaleli z zagłady Nemenoru dziedziczyli tytuł królewski na nowych ziemiach, zwanych Śródziemiem (bo wcześniejszy Beleriand został częściowo zalany i zniszczony- czyli Potop). Aragorn to potomek królewskiegi rodu, błąkający się, bo zostało mu zabrane królestwo przez Czarnoksiężnika z Angmaru (co przeszedł na stronę Saurona - te oko Saurona jest okiem węża!l. Ciekawe kto zacz ow Saruman, co zdradził i też przeszedł do węży?

W każdym razie pisał to w czasach, gdy Anglia jako imperium przeżywała trudne chwile i musiała uznać potęgę i prymat USA. No ale wszystko kińczy się powrotem króla i ślubem z córką elfa. Czyli Anglia znów zatryumfuje jak "zjednoczy się" z Ameryką Łacińska. Wtedy USA pójdą na grzyby. No ale USA wiedzą o tym i biernie nie przyglądają się tylko kaptują sobie eldy, zamieniając ich w orków..

Ot taka historia polityczna mi wychodzi teraz z tego Tolkiena....:)

zaloguj się by móc komentować

Matka-Scypiona @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 10:28
3 listopada 2023 11:46

Orki, szeloba, zdrajca Saruman, uruk khai, nazgule jako poplecznicy Saurona. Mamy złego ducha, ale dalej zagadką jest, kto nadzorował tzw dobrych? No i ostatecznie Sauron został odesłany w niebyt. Hm...

Minas Tirith nie może być Atlantyda, bo przetrwało. Może jakieś wcześniejsze wielkie miasto? Coraz ciekawiej...

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter
3 listopada 2023 11:49

I cos mnie sie zdaje, ze z tym rzymskim orłem jest tak, jak z tymi tzw. wojnami grecko-perskimi. Otóz ten orzeł mogł sie pojawić w rzeczywistosci dopiero po wygasnieciu dynastii Sewerów, ale fenicka propaganda stworzyła fikcje, że ten orzeł to był już na rzymskich sztandarach od "dawna" czyli od np. Klaudiusza. 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Matka-Scypiona 3 listopada 2023 11:46
3 listopada 2023 11:57

Tolkiena podaje trzech nadzorców - strażników Śródziemia (mają trzy pierścienie elfów - zapomnialem ich nazw, ale w Silmarillion są podane). Ci nadzorcy to: Gandalf, Elrond i Galadriela, przy czym Galadriela jest, do czasu walki Gandalfa z Balrogiem (poteznym ognistym demonem), najwazniejsza - jest na wysunietej placowce, na pierwszej linii fronti.

Pewnie pelniła te sama role, co Agrodyta/Asztarte, czyli organizowała wywiad. 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 11:57
3 listopada 2023 12:00

Afrodyta. Agrodyta to zapewne przewodniczaca kołek rolniczych na terenach popowodziowych....;)

zaloguj się by móc komentować

Pioter @Matka-Scypiona 3 listopada 2023 11:46
3 listopada 2023 12:19

Minas to kopalnie (hiszpański). Tirith nie potrafię zlokalizować, ale gdyby rozłożyć słowo na Tir ith otrzymamy Tyr. Kopalnie Tyru były w Hiszpanii - tam wydobywano srebro.

W okolicy Minas Tirith wydobywano zaś mithril. Jego charakterystyka odpowiada czemuś co w naszym świecie byłoby albo zrobione z tytanu, albo z duraluminium.

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter
3 listopada 2023 12:28

Odszukałem twoja notke "Germański Olimp". Tu link:

http://pioter.szkolanawigatorow.pl/germanski-olimp

Na dole w komentarzach pokazales schemat swiata wg Gotów..Teraz mozna sobie na spokojnie jeszcze raz przestudiowac dzisiejsze teksty źrodlowe.

Skoro Asgard jest na Krymie. To Midgard lezy gdzies na poludniu od Krymu. Bitwa nie mogła byc przed Potopem, bo wtedy węży nie było jeszcze jako odrebnej organizacji, wiec to musialo byc gdzies w Turcji lub nawet bardziej na poludnie - nie wykluczam rejonu wybrzeża syryjsko-libańskiego, bo lodziami nadciagneły tez wojska

zaloguj się by móc komentować

Pioter @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 12:28
3 listopada 2023 12:35

Mitgad to raczej Europa.

Być może opisywana w Völuspie jest akurat bitwa pod Tollesee. Nawet genotyp słowiański poległych by pasował, bo w końcu Asgard do czarnej roboty wynajął Krasnoludów.

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter 3 listopada 2023 12:35
3 listopada 2023 13:04

Czyli ta flota wołynęla na Bałtyk i do Odry albo tylko do M. Północnego i dalej Łabą. Czyli (Beleriand) Śródziemie to Europa. Ale wychodzi na to, że Tolkien odwrócił trochę geograficzne położenia. Bogowie są za dalekim korzem - na zachodzie. A zagrożenie idzie z połnocy i ze wschodu. Stad ludziaka fałszywie to interpretowali jako walka Zachody z komunizmem sowieckim. 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter 3 listopada 2023 12:35
3 listopada 2023 13:06

No to Ahenobarbus sie ucieszy, że my zagadkę Tollensee wyjaśniłeś...:)

zaloguj się by móc komentować

ahenobarbus @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 13:06
3 listopada 2023 13:15

Szczerze mówiąc tak właśnie myślałem :) Pod Tollensee było coś w rodzaju grobli czy mostu. Jakby pierwsze skojarzenie to mity nordyckie i Heimdall czy jak mu tam było. 

zaloguj się by móc komentować

Pioter @ahenobarbus 3 listopada 2023 13:15
3 listopada 2023 13:20

Czyli możemy mniej więcej datować już całą mitologię nordycką i ustawić ją w szeregu ;)

- egipska (od podboju Egiptu przez Kusz) - ok 7000 pne

- sumeryjska (od Potopu) - ok 5600 pne

- śródziemnomorska, czyli grecka/fenicka (od ucieczki Zeusa na Kretę) - ok 2200 pne

- nordycka/germańska (od bitwy pod Tollensee) - ok 1200 pne

zaloguj się by móc komentować

saturn-9 @Pioter 3 listopada 2023 13:20
3 listopada 2023 13:32

Ten rozstrzał w mileniach jak obronić?

Narzucona oficjalna narracja w mileniach jak guma z majtek rozciągliwa albo wszechobecna jak te kłącza perzu.

Inni już tam kasowali stulecia i wyszydzali tysiąclecia ale w SzN milienarystyczny bek trwa. Hab Acht!

 

Żyjemy, diagnozował Enzensberger, w systemie „postdemokratycznym“, którego celem jest pełna kontrola ludności, w systemie, gdzie „tajna wiedza zdaje się być większa niż publiczna wiedza i to w epoce Internetu!” 

 George Steiner: „Nasza wiedza nie obejmuje genezy świadomości i języka”.

zaloguj się by móc komentować

Pioter @saturn-9 3 listopada 2023 13:32
3 listopada 2023 13:39

Ten rozstrzał jest zgodny (na dziś dzień) z oficjalną linią partii (zwaną dla niepoznaki historią).

Czy oni mają wszystko dobrze na akademiach poukładane nie wiem. Mitologii nie da się datować. Można ją tylko powiązać z datowanymi już wcześniej innymi wydarzeniami. Co do sposobów datowania to trudno mi coś konkretnego powiedzieć.

W każdym razie, zgodnie z ustaleniami najtęższych bizantyjskich uczonych mamy obecnie rok 7532 (od 1 września). Możemy całość próbować ścieśnić do tego okresu i zobaczyć co nam z tego wyjdzie ;)

zaloguj się by móc komentować

ArGut @Pioter 3 listopada 2023 12:19
3 listopada 2023 13:44

Hiszpania zawdzięcza swe góry fałdowaniu aplejskiemu, czyli góry Betyckie i Pireneje. W tym samym czasie powstają góry Krymskie, Kaukaz, Elbrus ... 

Mieli więc w Hiszpani wszystko co chcieli w ilościach, dla nich pewnie NIE DO PRZEROBIENIA. Niedobory zaczęły się dopiero w XIVw. jak przekonano hiszpańskich władców na wyprawy dalekobierzne morskie. A to pewnie nie z braków a z ograniczeń technologicznych tamtego czasu.

Minas Tirith było położone na Amon Tirith, na wzgórzu Czat wznosiła się kopalnie Czat ... 

zaloguj się by móc komentować

Pioter @ArGut 3 listopada 2023 13:44
3 listopada 2023 13:46

Muszę się ponownie zagłębić w te uniwersum, bo coś czuję, że jest tam wiele danych rozproszonych.

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter
3 listopada 2023 14:37

Kt9 by pomyślał, że parę tylko imion, w tym jedno :Gandalf", doprowadzic może do nowych odkryć. Dobrze chociaż, że "Silmarillion" w przekładzie Skibniewskiej (bo jest jeszcze przekład drugi - męzczyzna, ale wyleciało mi z głowy nazwisko) dobrze się czyta. Ale już Hibbit oraz trylogia była ciężka do czytania (za dużo dialogów). Tolkien napisał też inne ksiażki, których nie czytałem, a są ściśle związane z tym jego uniwersum. Przeczytanie tego uważnie i z zastanowieniem może zająć tak z pół roku - jak dla mnie. No ale po dzisiejszej notce nie mam wyjscia. Albo albo.

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter
3 listopada 2023 14:57

Q co jeszcze ciekawe u Tolkiena, to on jako znawca i badacz starych język, stworzyl na potrzeby tego uniwersum odrebny język elficki i to w dwoch dialektach - sindarańskim i quenejskim (tym drugim posługiwaly sie elfy tzw. Wysokiego Rodu, czyli te które były w krainie bogów). Słowo "minas" w tym języku oznacza wieżę. A my pamietamy twoją notke o pieklach i te kopalnie, ktore wygladały jak wydrążone w ziemi wieże (takie wieże a rebours). Minas Tirith oznaczało Białą Wieżę. I tu juz jest ciekawie, bo określenie "biały" ma np. Białogród nad M. Czarnym. Oczywiscie to takie luźne skojarzenie. Ale trzeba będzie tego Tolkiena czytac troche a rebours.

zaloguj się by móc komentować

Matka-Scypiona @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 14:57
3 listopada 2023 15:26

A może żadnego języka nie stworzył, tylko poskładał coś,co istniało? Wystarczy dostęp do źródeł, znajomość dziwnych języków i lotny umysł. Dwa ostatnie było częścią Tolkiena 

zaloguj się by móc komentować

toscano7 @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 11:49
3 listopada 2023 15:33

Orzeł byl symbolem etruskim,  już Tarquinio Prisco jeden z królów etruskiego Rzymu gdzieś tak w 617 p.n.e  przyniósł ów symbol etruskiego miasta państwa Tarkwinii do wczesnego Rzymu... Rzym to ideał umiejscowienia logistycznego na Płw Apenińskim.  No niestety na tym etapie dziejów Olimpijczycy nie mieli szczęścia no ale chyba tak do końca nie  dali się pokonać Wężowym...

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @toscano7 3 listopada 2023 15:33
3 listopada 2023 15:45

Orzeł jedt nawet godłem cesarstwa niemieckiego, a ono było od zawsze powiązane z Wężami. I tu jest zagadka, bo być moze tego orła do Niemiec przynieśli Sasi, jako najemnicy wężowi - tak sobievtylko myślę głośno. 

Orzeł został przyniesiony do Rzymu w 617 ale od bodajże od 509 p. Chr. Rzym atał się republiką - zapanowały nowe porządki i orła zjadła wilczyca. Więc to wszystko nie koliduje. Na nowo orzeł doę pojawił, jako symbol powrotu Fenicjan, ale od kiedy? Ta rzeźba Klaudiusza z orłem pochodzi z którego wieku? Bo ja nadal sie bede upierał, że Fenicjanie weszli do Rzymu dopiero po upadku dynastii Sewerów, czyli po 235 r. 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @toscano7 3 listopada 2023 15:33
3 listopada 2023 15:54

Te wszystkie dywagacje historyków są podobne do ich twierdzeń, że indianie z Ameryk nie znali koła. A dlaczego? Bo nie ma ich na żadnych malowidłach (tam wszystko jest takie kwadratowe jak telewizory), a także nie znaleziono ich jako zabytków kultury materialnej. Ale jednoczesnie potrafia godzinami rozprawiac o funkcjonowaniu czegoś takiego jak "tabu". Bo ja się pytam: czy Aztekowie nie wiedzieli jak wyglada tarcza księżyca w pełni lub słońca przy wschodzie i zachodzie? Czy nie widzieli jak wygladają ich źrenice oczu oraz głowy niemowląt? Albo ziarna roślin, które uprawiali? Wiedzielu, znali. I co? Nie potrafili tego namalować? Albo nie potrafili zrobić koła? Potrafili. Ale mieli religijny zakaz. I takie jest normalne wyjaśnienie, ale historycy nie są normalni. Stad zawsze bede nieufnie podchodił do ich twierdzen i zastanawiał sie czy na pewno mają rację. 

I dlatego tego rzymskego orła bede traktowal jako symbol pochodzacy po 235 r. 

zaloguj się by móc komentować

Matka-Scypiona @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 11:57
3 listopada 2023 16:03

Gandalf po walce z Belrogiem wchodzi na wyższy poziom wtajemniczenia, może więcej, bo wie więcej. Po zdradzie sarumana przeszedł próbę i wykazał swoją lojalność. Galadriera też była kuszona przez przeciwnika. Musieli jej złożyć poważną ofertę, bo walka była okrutna. Agentura przenikała wszystko, te pająki w lesie...nie kojarzę, czy Elronda też wystawiono na próbę, ale przecież szykowano się do decydującego starcia...

zaloguj się by móc komentować

toscano7 @Pioter
3 listopada 2023 16:17

Nie udaje mi się wkleić fotki,  ale rzeźba apoteosi di Claudio ta z orłem, włoska Wiki podaje datację na 54 rok circa...

zaloguj się by móc komentować

toscano7 @toscano7 3 listopada 2023 16:17
3 listopada 2023 16:19

Sorry miało być do Ojca Dyrektora 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @toscano7 3 listopada 2023 16:17
3 listopada 2023 16:21

Żeby się nie okazało z tą rzeźbą, tak jak z tymu wojnami grecko-perskimi, co to niby były, a jednak nie było ich. No ale czy są jeszcze jajieś późniejsze wizerunki orła? Tak do 235r?

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Matka-Scypiona 3 listopada 2023 16:03
3 listopada 2023 16:25

Elrond też zwątpił na chwilę. Kazał swojej córce uciekać, ale ta - pewnie spotkała jakiegoś kupca, który jej wyjaśnił, że ma zostać żoną Aragorna i porodzić dziedzica, że tak będzie najlepiej dla niej i żeby się nie bała.

Tolkien to ubrał w takie czary-mary, widzenia.

Najciekawsze są palantiry, czyli starożytny internet...:)

zaloguj się by móc komentować

toscano7 @Pioter
3 listopada 2023 16:32

https://it.m.wikipedia.org/wiki/Claudio

Chodzi o kamee, medalion, płaskorzeźbę autorstwa Scilace.. zatytułowaną apoteosi di Claudio z roku 54, nie zauważyłem tej rzeźby Klaudiusza z orłem u stóp w komentarzach.Na medalionie orzeł zajmuje sporą przestrzeń.  Do obejrzenia w powyższym linku 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @toscano7 3 listopada 2023 16:19
3 listopada 2023 16:32

No i proszę jeszcze zauważyć, że wypędzenie oststniego turana z Rzymu nastąpiło w krótkim czasie po przepedzenou Scytów przez Persów. Ot taki wet za wet. Na pewno te wydarzenia były ze sobą ściśle powiązane. Więc usunięcie orła było konieczne. Ale pojawienie się jego PO śmierci klaudiusza - czyli za Nerona - jakos dziwnie wyglada. Czyżby Nerona zabito, bo podpisał jakąś tajną umowę z Fenicjanami?

zaloguj się by móc komentować

toscano7 @Pioter
3 listopada 2023 16:42

Mam takie intuicje że istniała współpraca fenicko etruska od zamierzchłych czasów.  Wymagałoby to pogłębionej analizy a czasu brak. Neron pomimo czarnej legendy,  wiadomo przśladowca chrześcijan  lecz jest to jeden z nielicznych władców rzymskich który zostawił bilans państwa in plus.  Nie kradł.  Co ciekawe rozwijał flotę morską w tym był prekursorem jak byśmy dziś powiedzieli morskich sił specjalnych...

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Matka-Scypiona 3 listopada 2023 16:03
3 listopada 2023 16:44

Ale jaja! Z tymi językami u Tolkiena może mieć Pani rację, że mógł tam użyć gotowca. Bo wiele imion i nazw jakoś dziwnie przypomina mi nazwt arabskie (ar-, el-, al-). Co to może oznaczać? Ano to, że sam arabski wywodzi sie z tych  starożytnych języków, które Tolkien znał. W tym przypadku semickich, a Fenicjanie/Kuszyci też byli semitami. Więc oni tam wsztscy ro semici u Tolkiena.

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Matka-Scypiona 3 listopada 2023 16:03
3 listopada 2023 16:44

Cos jak przygody kapitana Magona...:)

zaloguj się by móc komentować

toscano7 @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 16:32
3 listopada 2023 16:47

Znowu miało być do Ojca Dyrektora a wyszło do Piotera.  Pisanie z komórki jest masakryczne 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Matka-Scypiona 3 listopada 2023 09:54
3 listopada 2023 17:02

U Tolkiena jest jeszcze jeden ważny motyw, pokazujacy że liczą się interesy a nie osobiste uczucia. Otóż bitwa pod Minas Tirith wygrana jest głównie dzięki armii tzw. Nieumarłtch. Tych Nieumarłych prowadzi król. I tu ciekawie jest pokazane, że nawet z dawnymi zdrajcami (zdradzili Isildura) prowadzi się negocjacje. Negocjacje odbywały się na najwyższym szczeblu u cena za pomoc była wysoka, bo oprócz darowania krzywd mieli zagwarantowany wieczny spokój, wolność (czyli względną samodzielność, bo o całkowitej to można sobie na tym świecie tylko pomarzyć). 

 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @toscano7 3 listopada 2023 16:42
3 listopada 2023 17:09

Etrusjowie podczas tzw. Inwazju Ludów Morza byli głównymi organizatorami tej inwazju, czylu wrogami Fenicjan. W grę wchodzi tylko to, że jakiś Etrysk był po prostu kupiony (agent) przez Fenicjan. Żaden twór nie jest monolitem, a oba fanfi chcą uplasować swoich ludzi wszędzie tam, gdzie jest to istotne. Ten Etrusk dostał poparcie fenickie i mógł zająć Rzym i rządzić nim jako tyran. 

A Neron też musiał być kupiony przez Fenicjan. Nie został zaliczony w poczet bogów/zasłużonych prawda? Przecież ta kara nie była za prześladowanie chrześcijan..za coś innego i bardzo grubego.

zaloguj się by móc komentować

Matka-Scypiona @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 16:44
3 listopada 2023 17:09

Jestem wręcz pewna, że z językami tak było. Czyli gdzieś leżą papierki, które zawierają dane. Kurcze, te starożytne języki mogą być bardziej znane niż nam wciskają. One mają być nieodczytane, przynajmniej na razie.

Co do Magona, to on płynie do Tarszisz, a mi przyszło do głowy, czy kopalnie krasnoludów to czasami nie Ofir?

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 17:09
3 listopada 2023 17:10

Gangi...nie fanfi...:). Choć w sumie ładniej brzmi

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Matka-Scypiona 3 listopada 2023 17:09
3 listopada 2023 17:16

Krasnoludy mieszkały w górach. Tam mieli swoje kopalnie. Więc na bank krasnoludy to Wandalowie (Karpaty, Karkinosze, Świetokrzyskie). Być może jeszcze Wenedowie, bi na ich terenie są góry Hartz, Rudawy. I kto wie, czy bitwa pid Tollensee nie ticzyła się o kintrolę nadvtymi kopalniami w górach. 

Tolkien opisuje pięć wielkich bitew, w tym ostatnią z nich - piątą Bitwą Nieprzeliczonych Łez (Nirnaed Arnoediad po elficku). Przegraną. Ale to nie Tollensee, bo ta jak opis podaje, była wygrana przez bogów olimpijskich.

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter
3 listopada 2023 17:38

U Tolkiena w Silmarillion nieustannie przewija się motyw zdrsdy, kłótni wewnetrznych walk o udział w chwale, w znaczeniu, hierarchii, czyli też i zysków. On tam wskazuje, że to było głównym powodem porażek wsród tych "dobrych" w walce ze "złymi". I się tak teraz zastanawiam, czy i on nie wiedział tego samego, co Coryllus - czyli o wewnątrz-fenickich walkach pomiędzy Tyrem a Sydonem? Gdyby nie one, to byłoby tak pięknie...Morgoth (Melkor) czyli Wąż zostałby pokonany raz na zawsze. 

Coś czuję, że proza Tolkiena jest jak midrasze, jak Eddy.

zaloguj się by móc komentować

Matka-Scypiona @Pioter
3 listopada 2023 17:53

 

https://pl.wikipedia.org/wiki/Azowie

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wanowie

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wanaheim

https://pl.wikipedia.org/wiki/Asgard

Asgard to ważne miejsce. Tam też znajdowała się Walhalla,wielki pałac z wiecznie otwartą bramą. Na zachód od niej wisiał przybity do ściany wilk, którego ciągle dziobał orzeł...

zaloguj się by móc komentować


OjciecDyrektor @Matka-Scypiona 3 listopada 2023 17:53
3 listopada 2023 18:32

Dlatego twierdze, że Rzym przynajmniej do czasów Sewerów miał za symbol wilczycę i stąd ta zaciekła wrogość Gotów do Rzymian. Dopiero gdy Fenicjanie opanowali od wewnątrz Rzym wprowadzono orła. Ale po pół wieku walk wewnętrznych przyjeto w koncu kompromis i podział imperium. Neron bankowo musiał być przekupiony przez Fenicjan. Za bycie "okrutnym" nie mordowano cesarzy. 

zaloguj się by móc komentować

toscano7 @ArGut 3 listopada 2023 18:24
3 listopada 2023 19:50

Nie to nie to. Jeszcze niżej w dziale Biografia,  tuż pod tytułem: nuovo sistema amministrativo centralizzato 

zaloguj się by móc komentować

ArGut @Pioter
3 listopada 2023 21:53

Cameo depicting the apotheosis of Claudius, c. 54BING z AI pilotem mają wyszukiwanie obrazków i tam zainteresował mnie ten link amerykański.

zaloguj się by móc komentować

toscano7 @ArGut 3 listopada 2023 21:53
3 listopada 2023 22:13

Mille grazie! Bardzo dziękuję za wklejanie. Właśnie o ten obrazek chodziło. Serdecznie pozdrawiam...

zaloguj się by móc komentować

MarekBielany @Pioter
3 listopada 2023 22:19

a tyle było do czytania.

 

Nie chce się wierzyć/widzieć coś takiego.

 

P.S.

ło matko !

 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter
3 listopada 2023 22:32

https://rudaweb.pl/index.php/2020/09/11/wojna-o-port/

Ten link to tekst o bitwie pod Tollensee. Widać, że autor cośvkuma ze znaczenia handlu i gild kupieckich. Oczywiście mam do tego tekstu parę zastrzeżen, ale generalnie jest ciekawy i uzupełniający. Wg mnie chodziło właśnie o eksport kopalin, wydobywanych z terenu Czech i środkowych Niemiec (góry Hartz) poprzez port nad Bałtykiem. 

 

zaloguj się by móc komentować

MarekBielany @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 22:32
3 listopada 2023 22:42

W samochodach za atlantykiem jest to co my nazywamy skrzynią biegów. 
Oni nazywają transmision.

 

Jadąc z góry lub górki, nie naciskaj hamulca, ale tę wajhę na 1 lub 2.

 

 

 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @MarekBielany 3 listopada 2023 22:42
3 listopada 2023 22:59

Dla Pana, Panie-Zagadko, wcisnę wajhą nawet 5, żeby nie było, że za wolno, że hamuję

zaloguj się by móc komentować

MarekBielany @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 22:59
3 listopada 2023 23:04

To jest dobre dla samobójców. 

Hamulce 

Te się zużywają szybciej, jak jeździ się szybciej.

 

P.S.

panzagadko ?

 

Dobre.

 

zaloguj się by móc komentować

grzegorz-ksiazek @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 17:16
4 listopada 2023 07:53

Krasnoludzkie mapy u Tolkiena były zorientowane na wschód (miały wschód na górze tak jak nasze mapy północ).

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @grzegorz-ksiazek 4 listopada 2023 07:53
4 listopada 2023 12:30

Właśnie. Tolkien poprzestawiał i myślę, że nie zrobil tego tak, aby było "oryginalnie" , ale to celowe. I to trzeba - czytając go - uwzględniać. Bo ten szyfr jego musiał być czytelny dla kogoś. Ta jego twórczość to i propaganda, jak i historia. Zwracam jeszcze uwagę na załączone do Silmarillion drzewa geneologiczne. Widać od razu, po niesłychanym rozbudowaniu ich, że przywiązywał do nich ogromną wagę. I tak jest też w strukturach niejawnych - dziedziczenie jest kluczowe (o tym zresztą wiele razy Coryllus pisał i mówił).

Ni i przywiązywanie ogromnego znaczenia do artefaktów z pradawnych lat. One legitymują posiadacza. To po nich dokonuje sie identyfukacji osoby, z którą się prowadzi negocjacje (choćby ten miecz Isildura albo pierścienie lub inne ozdoby). To wszystko jest w organizacjach niejawnych. Więc tolkienowski świat fantasy to tylko taki kostium do opisania tego "jak było"....według Olimpijczyków rzecz jasna 

zaloguj się by móc komentować

emirobro @OjciecDyrektor 3 listopada 2023 22:32
4 listopada 2023 17:33

Cos tez kuma niemiecka Wiki nazywajac bitwe nad Doleza wojna handlowa o skrzyzowanie dwoch szlakow zwiazanych z cyna.

https://de.wikipedia.org/wiki/Schlachtfeld_im_Tollensetal

Hipoteza walki o szlaki handlowe

Odkopana drewniana konstrukcja w Tollense, którą zinterpretowano jako most [31] , dała początek scenariuszowi wojny handlowej z epoki brązu . Zakłada się, że istniało tu skrzyżowanie dwóch szlaków handlowych , skrzyżowanie lądowego szlaku wschód-zachód z północą-południem przez rzekę Tollense, co nadało temu regionowi szczególne znaczenie i ostatecznie rozwinęła się sytuacja bojowa. [32] Cyną można było handlować na szlakach handlowych. [33]

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @emirobro 4 listopada 2023 17:33
4 listopada 2023 21:44

Oooo! Jeszcze nie zmienili wersji? Bo teraz z Tollensee jest tak - wg badaczy niemieckich - że te 1400 cial, odkopanych tylko z małego frsgmentu terenu bitwy, to ciała kupców i tragarzy tylko...:(. Dlaczego? Bo wszyscy mieli charskterystyczne zmiane w kręgosłupach, świadczące o dzwiganiu ciężaróq. Dobre, co? Kupiec dzwigał tak samo jak niewolnik-tragarz. Aha - wszyscy ci kuocy i tragarze maja ślady po dawnych ranach, a więc na bank to nie wojownicy, bo wojownicy wiadomo - nie daliby się skrzywdzić i zrobić sobie kuku. 

No i wiadomo, że zmiany w kręgosłupach nie wynikaja absolutnie z dzwigania uzbrojenia, a zwłaszcza nie wynikają z długiej i systematycznej jazdy konno. Akurat nam znajomego - ułana i on ma straszne problemy z kręgosłupem (jak wszyscy w jego szwadronie) ale to oferma i wiadono, że normalnie takich problemów z kręgosłupem by nie miał, gdyby sluchał się niemieckich archeologów. 

A jyż tak na serio. Twór państwowy pod nazwą Kukrura Łużycka, wspomagany i chroniony przez Olimpijczyków, obsługiwał port nad Balrtkiem i miał sieć grodów, przez ktore wiodły szlaki di kopalń w górach Hartzu, Rudaw, Karkonoszy, Świętokrzyskich i Karpat. No i konkurencji bardzo się to nie podobało i postanowili z tym skończyć. Po ilości ofiar (z małego tylko fragmentu pola walki)  wojsk, wynajętych przez Wężowe Plemię, widać że determinacja była ogromna. Ale nic to nie pomogło. 

Irytuje mnie w tych analizach to, że wszyscy zakładają, że Kultura Łużycka to byli Słowianie - niektórzy nazywają ich pra-Słowianie. A przeciez mogło być tak - i zapewne było - że prawdziwi Słowianie atakowali gród, a "Łużyczanie" się bronili skutecznie (zapewne dzięki posiłkom z dalszych stron). 

zaloguj się by móc komentować

zaloguj się by móc komentować