Bursztynek ,bursztynek, znalazłem go na plaży ....

Dawno temu zespół Fasolki nagrał piosenkę o burstynie, która właśnie leciała. Wykorzystam ją tu, bo tym razem będzie mowa o czymś w zasadzie niezwykłym, a nie wiem za bardzo jak nazwać ten towar handlowy z Indii zalewający Imperium Romanum. W tekście Pliniusza znajduje się bowiem pewien pewien fragment, który notorycznie pomijają wszyscy zajmujący się bursztynem. A brzmi on tak

Jest rzeczą pewną, że bursztyn rodzi się także w Indii. Archelausz, który w Kapadocji panował, powiada, że bursztyn stamtąd przywożą, przyczepiony do kory sosnowej, surowy, i że zrafinuje ugotowany w tłuszczu świni karmiącej.

Że najpierw jako ciecz sączy okazują to rzeczy wewnątrz przebijające się, jak to mrówki, komary czy jaszczurki, albowiem wątpić nie można, że przylgnęły do płynnego bursztynu i zostały zam ...

	Pioter
	27 sierpnia 2024 14:12

Pliniusza opis żelaza

Najpierw trochę tekstu:

Teraz‎ ‎wypada‎ ‎mówić‎ ‎o‎ ‎kruszcu‎ ‎żelaznym,‎ ‎najlepszym‎ ‎i‎ ‎najgorszym‎ ‎w‎ ‎życiu‎ ‎ludzkim narzędziu.‎ ‎Niem‎ ‎bowiem‎ ‎rzniemy‎ ‎ziemię,‎ ‎sadzimy winne‎ ‎ogrody,‎ ‎zakładamy‎ ‎sady‎ ‎i‎ ‎przymuszamy winną‎ ‎macicę‎ ‎odmłodzić‎ ‎się,‎ ‎odcinając‎ ‎jej‎ ‎co rok‎ ‎zbyteczne‎ ‎gałęzie.‎ ‎Niem‎ ‎stawiamy‎ ‎domy, tniemy‎ ‎skały‎ ‎i‎ ‎do‎ ‎wszystkich‎ ‎innych‎ ‎potrzeb‎ ‎używamy‎ ‎żelaza.‎ ‎Ale‎ ‎używamy‎ ‎go‎ ‎także‎ ‎do wojen,‎ ‎zabójstw,‎ ‎rozbojów,‎ ‎nie‎ ‎tylko‎ ‎z bliska, lecz‎ ‎puszczamy‎ ‎je‎ ‎także‎ ‎jako‎ ‎ptaka,‎ ‎raz‎ ‎z‎ ‎dział, drugi‎ ‎pociskami,‎ ‎znów‎ ‎uskrzydlone;‎ ‎co‎ ‎za‎ ‎najszkaradniejszą‎ ‎chytrość‎ ‎umysłu‎ ‎ludzkiego‎ ‎poczytuję.‎ ‎Albowiem,‎ ‎aby‎ ‎śmierć‎ ‎szybciej‎ ‎do człowieka‎ ‎przybyła,‎ ‎robimy‎ ‎ją‎ ‎ptakiem‎ ‎i‎ ‎dajemy ż ...

	Pioter
	26 sierpnia 2024 14:15

Republika Uralska

1 lipca 1993 roku na terenie obwodu Obwodu Swierdłowskiego, powołując się na konstytucję Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Radzieckiej z 1978 r, killku regionalnych polityków i biznesmenów (czytaj partia i KGB) Jekaterynburga powołało do życia Republikę Uralską. W zamyśle miało wzmocnić władze regionu w związku z ogłoszeniem przez sąsiedni Tatarstan niepodległości, ale jak zwykle w takich przypadkach nie wszystko poszło po myśli organizatorów. I nawet nie pomógł im w tym były pierwszy sekretarz (1976-1985) KPZR w Sweirdłowsku, a późniejszy prezydent Rosji - Borys Jelcyn.

Ale wróćmy do początków wydarzeń.

Ponieważ w tym czasie w samej Rosji od 1991 roku szalała inflacja, władze Obwodu Swierdłowskiego pomyślały o zastąpieniu rubla tymczasową walutą - frankiem uralskim (op ...

	Pioter
	25 sierpnia 2024 13:50

Masło kosmetyczne

I znowu czytając tekst Pliniusza trafiam na coś niesamowitego: Jest rzeczą zadziwiającą, że ludy barbarzyńskie, które żywią się mlekiem, przez tyle wieków nie znały wartości sera, lub nim pogardzały i z zagęszczonego mleka robiły przyjemny kwasek i tłuste masło. Jest ono tłuste i bardziej lepkie od piany mleka, którą nazywa się śmietanką. Nie należy zapominać, że ma właściwości oliwy i że wszyscy Barbarzyńcy oraz my smarujemy nim dzieci.

Fragment w zasadzie jeszcze krótszy niż ostatnio, gdy okazało się, że z terenów tzw Barbaricum sprowadzano do Rzymu pocięte na płytki i rozpraszające światło rogi turów. Tym razem mamy tu opisany zupełnie inny towar handlowy Barbaricum, czyli masło. Przy czym nie jest to zwykłe masło, a masło kosmetyczne służące do pielęgnacji niemowląt.

Mamy więc pośr ...

	Pioter
	24 sierpnia 2024 08:12

Jak gołębica założyła wyrocznię w Dodonie

Przyjrzyjmy się teraz jednemu z fragmentów napisanych przez Herodota Dziejów.

O wyroczniach, mianowicie o helleńskiej i libijskiej , opowiadają Egipcjanie następującą hi-
storię. Kapłani tebańskiego Zeusa mówili mi, że dwie kapłanki zostały z Teb uprowadzone
przez Fenicjan i, jak się dowiedzieli, jedną z nich sprzedano do Libii, drugą do Hellady; że
nadto te kobiety pierwsze u wymienionych ludów założyły wyrocznie. Kiedy ich zapytałem,
skąd tak dokładnie wiedzą to, co mówią, odrzekli, że ich poprzednicy zarządzili wielkie po-
szukiwania tych kobiet, ale nie zdołali ich odnaleźć; dopiero później dowiedzieli się o nich
tych szczegółów, które sami teraz podają.
To więc słyszałem od kapłanów w Tebach. Ale wieszczące kapłanki w Dodonie tak opowia-
dają: Dwie czarne gołąbki wyleciały ...

	Pioter
	23 sierpnia 2024 08:50

Archanioł i ladacznica

19 sierpnia ukazały się dwie nowe monety w Kamerunie. To znaczy w samym Kamerunie pewnie o nich zupełnie nic nie wiedzą, ale wybito je właśnie pod stemplami tego państwa.
To akurat te dwa krążki. Pierwszy zatytułowany Archanioł Uriel, a drugi Narodziny Afrodyty.

O Afrodycie raczej nie ma sensu nic pisać, bowiem była to po prostu luksusowa kurtyzana pracująca dla wywiadu wojskowego Olimpu. Znacznie jednak ciekawsza jest postać Archanioła Uriela.

Podobno to on właśnie ostrzegł Noego przed nadchodzącym Potopem, a jeszcze wcześniej władał całym Tartarem. Jest uważany za Anioła Światłości, który ma moc niszczenia wszystkiego co nieczyste i grzeszne, a sprawiedliwym daje życiową siłę i łaskę niezbędną do pokonania kolejnych etapów życia.

Można więc mieć nadzieję, że monety te wróżą śmierć I ...

	Pioter
	22 sierpnia 2024 09:36

Regnum Vannianum

W 21 r n e ery po zdetronizowaniu Marbołta na widoku rzymskich historyków pojawił się taki utworzony przez Swebów twór jak Regnum Vannianum. Zajmował on w przybliżeniu teren późniejszej Wielkiej Morawy i chyba powinien być traktowany jako jej historyczny początek. Dlaczego nie jest to już zupełnie inna bajka.

Historia tego królestwa kończy się w 406 roku, kiedy to Swebowie wraz z Wandalami wkroczyli na ziemie Imperium Romanum w trakcie tzw Wędrówki Ludów.

Tyle oficjalna historiografia, która uważa Regnum Vannianum za państwo satelickie Rzymu, informując przy tym, że brali oni czynny udział w Wojnach Markomańskich i sam cesarz Marek Aureliusz musiał kierować kampanią wojskową przeciwko nim.

No więc jak mogło być naprawdę?

Na pewno nie istaniało na północ od Dunaju i na wschód od Renu ta ...

	Pioter
	21 sierpnia 2024 09:58

Nie tylko bursztyn

Ciekawe rzeczy można znaleść, jeśli skupić się na notatkach Pliniusza. Np informacje o towarach handlowych docierających do Imperium Romanum z terenow dzisiejszej Polski czy Ukrainy.

Barbarzyńcy z Północy piją z rogow turów, których para z jednego łba mieści urnę. Inni wykorzystują je jako ostrza do włóczni. U nas pocięte na płytki są przeźroczyste i rozpraszają również skupione światło na większą odległość. oraz są używane do wyrobu wielu innych przedmiotów przepychu. Raz pomalowane, innym razem pociągnięte werniksem, to znowu przeznaczone do wykonywania pewnego rodzaju obrazów nazywanych "wycięte rylcem".

Tak więc róg tura był towarem luksusowym - nie tylko w krajach Gotów, Wenedów czy Wandalów, ale również w Imperium Romanum. Cięto je na płytki, które później obrabiano w ten sam spo ...

	Pioter
	19 sierpnia 2024 22:18

Jedwab panny Pamfilii z Kos

Jak wszyscy pewnie wiemy jedwab pochodzi z Chin, a jedwabniki pojawiły się w Europie około roku 550, przemycone w wydrążonych laskach przez dwu wędrownych mnichów.

Przynajmniej tak mówi wikipedia, więc jest to najprawdziwsza prawda.

Co za tem w dzieju Plinusza robi taki opis?

Cwartym gatunkiem zaliczaym do owadaów jest bombyx, który rodzi się w Asyrii i jest większy niż owady, o których wcześniej powiedzano. Buduje gniaza z błotaw kształcie ziarna soli przytwierdzone do skały, które są tak twarde, że z trudem można je przebić szpikulcem. Jest w nich więcej wosku niż produkują pszczoły, a potem większy robaczek. Inne jest również jego pochodzenie. Wydobywając się z większego robaczka staje się gąsienicą z dwoma rogami właściwymi swemu gatunkowi i potem przemienia się w to, co nazywa się ...

	Pioter
	18 sierpnia 2024 13:22

Dalekosiężne skutki pewnego żartu

24 stycznia 1458 roku na tron Węgier wstąpił 15 letni wóczas Maciej Korwin. Choć do jego koronacji doszło dopiero w 1464 roku, bowiem insygnia królewskie były zastawione i trzeba było je wykupić za skromną sumę 80 tysięcy florenów.

Kilka lat później - 3 maja 1469 roku, Macieja Korwina powołano na tron czeski, a dokładniej zrobili to możnowładcy Moraw, Łużyc i Śląska. To z kolei ustawiło go natychmiast na pozycji antykróla do panującego w Pradze Jerzego Podiebrada (prywatnie teścia Macieja Korwina).

I tu zaczyna się własnie nasza opowieść.

Otóż wieść gminna niesie, że podczas swojego pobytu we Wrocławiu, który na równi z Ołomuńcem stał się dla króla Macieja stolicą Królestwa Czech, Stany Śląskie, chcąc coś konkretnego wytargować dla siebie, wystosowały do kancelarii królewskiej Macieja ...

	Pioter
	14 sierpnia 2024 08:25

Dokręcanie śruby

5 sierpnia Bundesministerium der Finanzen poinformowało o wypuszczeniu nowej monety okolicznościowej z serii Deutsches Handwerk. Inaczej mówiąc miała być to moneta przedstawiająca tradycyjne niemieckie rzemiosło. Miała....Bo ta złota dwudukatowa pięćdziesięcio eurówka ma zypełnie inne przesłanie.

Czyżby wpływ na ogrniczenie mobilności miał brak dostępu do tanich rosyjskich surowców energetycznych?

	Pioter
	13 sierpnia 2024 06:49

Nawet gdybyśmy chcieli

Wczoraj pod stemplami Kamerunu pokazała się nowa moneta:Na monecie tej znalazła się nordycka bogini Frigg.

Kim była Frigg? Była żoną Odyna i pochodziła z rodu Azów. Mogła nawet zasiadać na tronie Odyna, a zajmowała się przędzeniem pogody. Mówiono także, że pochodzi z rodu olbrzymów. Oraz, że doskonale zna przyszłość.

Inaczej więc mówiąc była Fenicjanką, którą wydano za Odyna, oraz która miała możliwość zastąpienia go na tronie w każdym możliwym czasie.

Była to jednak postać tragiczna. Jej synowi, Baldurowi, przepowiedziano bowiem śmierć. Aby go od tego uchronić, jak pewnie zrobiła by to każda kochająca matka, zaczęła błagać wszystkie istoty żywe, aby nie czyniły krzywdy Baldurowi. Jednak jakoś tak się stało, że jednąz roślin - jemiołę. Ten fakt wykorzystał Loki, który z jemioły wykonał ...

	Pioter
	12 sierpnia 2024 08:08

Dziki Zachód

Pod koniec lipca, jak nas zresztą poinformował kolega Tomek, coś dziwnego zaczęło dziać się na Wyspach. Zaczęło się od ataku jakiegoś szaleńca z nożem na trzy małe dziewczynki. A potem poszło dalej.

Ale to nie jedyne wieści z Dzikiego Zachodu, które próbuje się przykryć jakimiś wymyślonymi aferami na paryskiej olimpiadzie.

Kolejne wieści z Dzikiego Zachodu dochodzą do nas akurat z drugiej strony. W całkowitej ciszy informacyjnej Ukraina przygotowała nową ofensywę na Kursk i prowadzi ją nadal kosenkwentnie, niszcząc wszystkie cele i wprowadzając panikę i dezinformację.

Czy coś łączy te dwa, pozornie odległe wydarzenia? Moim zdaniem tak. Łączy je pewna moneta wydana pod stemplemWysp Cooka

Jak widzimy na monecie o bezpieczeństwo szlaków będzie dbał nowy szeryf i jeśli trzeba będzie to wy ...

	Pioter
	11 sierpnia 2024 04:30

Zaginione techonologie. Jak uzyskać purpurę?

Tym razem wejdziemy w świat barwienia tkanin, bo opis technologii uzyskiwania purpury tyryjskiej zachował się w pismach Pliniusza:

Najlepiej łowić ślimaki purpurowe po wschodzie Syriusza lub przed nastaniem wiosny, ponieważ kiedy wypuszczają kleisty płyn, ich wydzielina jest wodnista. Nie wiedzą o tym w farbiarniach, chociaż od tego bardzo dużo zależy. Potem wyjmuje się białążyłkę, o której opowiedzieliśmy i do niej trzeba koniecznie dodać około sextarius soli na każde sto funtów tej żyłki. Fermentuje przez trzy dni, ponieważ im świeższy jest roztwór tym jest silniejszy, a potem podgrzewa się go w ołowianych kadziach. Przy czym ze stu amfor roztworu można uzyskać pięćset funtów barwnika i odparowywanie odbywa się na wolnym ogniu. w tym celu wykorzystuje się tunel w dużej odległości od ...

	Pioter
	9 sierpnia 2024 18:26

Czy rzymskie legiony używały prochu?

Jakiś dłuższy czas temu czytałem powieść (ale dziś już nie pamiętam ani autora ani tytułu) opisującą wojny markomańskie. Od oficjalnej historii różniła się ona jedynie tym, że rzymscy generałowie w tej powieści byli uzbrojeni w pistolety skałkowe, która to broń stanowiła o przewadze wojennej Imperium Romanum nad Barbarzyńcami. No, ale w dowód uznania dla sojusznika cesarz Marek Aureliusz przekazał jeden z takich pistoletów w ręce Marbołta.

To oczywiście wizja z pogranicza fantastyki - przynajmniej tak mi się wówczas wydawało. Ale czy na pewno? Szczególnie po naszych wczorajszych dociekaniach? W końcu rzymskie aquila ukazuje się dziś w taki własnie sposóbz błyskawicami.

Oczywiście można to interpretować, że orzeł jest symbolem Jowisza, a tego insygniami są błyskawice, ale można też do z ...

	Pioter
	8 sierpnia 2024 07:55

Krzyżacy i bursztyn

Bywa czasem tak, że odpowiednio przygotowana wystawa muzealna porządkuje wszystko, co się do tej pory układało w naszych głowach. Do takich wystaw należy niewątpliwie wystawa poświęcona bursztynowi na Zamku Malborskim. Ale zacznijmy od początku.

W 1190 roku kilku kupców z Lubeki i Bremy założyło w Akce pewen szpital. Miało to miejsce w trakcie oblężenia miasta przez Saladyna. Samo miasto Akka ma znacznie starszą historię, ktora sięga aż do czasów wczesno mitycznych, gdzieś w okolice trzeciego tysiąclecia pne. Czyli tak w zasadzie jego historia zaczyna się gdzieś tak na tysiąc lat przed ucieczką Zeusa z Ur, mniej więcej w czasach Gilgamesza.

Ale powróćmy do kupców późniejszej Hanzy. Rok później szpital w Akce otrzymuje papieskie przywileje oraz nadania rozległych dóbr w okolicy. Po co i ...

	Pioter
	7 sierpnia 2024 06:58

Veni, Vidi, Vici

Właśnie w tych trzech słowach streścił swoje sprawozdanie dla Senatu Juliusz Cezar po wojnie przeciwko Fernakesowi, królowi Pontu.

I takie właśnie słowa znalazły się także na nowej monecie Wysp Cooka, którą widzicie Państwo poniżej.
W zasadzie najważniejszym elementem tej monety jest kadedra św Piotra, pod którą widnieją słowa Cezara.

Na monecie występuje również krzak róży, a dla Rzymian określenie sub rosa oznaczało pewną tajemnicę. Tylko co na tej monecie jest najbardziej tajemnicze? Liść laurowy wskazujący nowego Cezara? A może bieguny Nowego Świata?

	Pioter
	6 sierpnia 2024 06:31

Żona Cezara musi być poza poderzeniami

Oczywiście te słowa Julisza Cezara dotyczą jego rozwodu z Pulcherią, ale ja, korzystając z tekstu Pliniusza, zajmę się czasami o około sto lat późniejszymi:

Lollię Paulinę, żaonę cezara Gajusza, zobaczyłem nie na jakimś ważnym święcie lub wyjątkowej uroczystości, ale na zwyczafnym obiedzie zaręczynowym, obsypaną szmragdami i perłami błyszczącymi na przemian na całej głowie, we włosach, w uszach, na szyi i na palcach, których wartość wynosiła 40 milionów sesterców. Ona sama była gotowa potwierdzić w każdej chwili ten zakup rachunkami. I nie był to prezent szczodrego cesarza, lecz bogactwo odziedziczone po przodkach, to znaczy zdobyte na złupionych prowincjach.

Taka sobie drobna biżuteria z pereł i szmaragdów wartości 40 mln sesterców. Drobna, bowiem jak Pliniusz pisze było to zwykłe sp ...

	Pioter
	5 sierpnia 2024 07:59

50 smaków wieprzowiny

Ponieważ powoli zbliża się pora obiadowa, a nasz gospodarz dziś zaczyna świętowanie, pora zajrzeć do Pliniusza i poczytać coś ciekawego:

Żadne inne zwierzę nie dostarcza więcej produktów do kuchni. Ich mięso ma prawie pięćdziesiąt smaków, gdy innych zwierząt ma tylko jeden smak. Stąd dekrety cenzorow zakazujące podawania na ucztach świńskich wymion, podgardli, jąder, macic i łbów świńskich, a jednak nie można przypomnieć sobie żadnej uczty wydanej przez autora mimów Publiusza, kiedy został wyzwolony, na której nie podano by świńskiego wymienia i dlatego otrzymał przydomek Sumen.

Ciekawie się robi? Cenzorzy, czyli najwyszsi urzędnicy rzymscy, ingerujący dekretami w to, co może znaleść się na stole bogatego Rzymianina. Pozostańmy jednak jeszcze na chwilę przy obiadach, bo ingerencja cenz ...

	Pioter
	1 sierpnia 2024 13:28

Skarb z Sarasau

Taki niepozorny plakat zachęcał do zwiedzania wystawy w Field Museum of Natural History w Chicago. Patrząc z daleka i przy takiej rozdzielczości widzimy tylko kilka złotych krążków wyglądających jak ślimaki. Niby nic specjalnego. Opis zresztą też jest niewiele mówiący Piękno i wyjątkowość skarbu nadają enigmatyczne spiralne dyski, bogato zdobione motywami słonecznymi lub serpentynowymi, których przeznaczenie pozostaje nieznane...

I to wszystko na wystawie zatytułowanej Pierwsi królowie Europy.

No dobrze. To popatrzmy teraz na zbliżenia, choćby z Wikipedii z artykułu poświęconego historii MaramuresNagle widzimy, że są to oznaki władzy w postaci spiral przedstawiających żmiję zygzakowatą. Żadne ślimaki czy amonity nie wchodzą w tym wypadku w grę. Wymowa tych złotych krążków jest jednozna ...

	Pioter
	31 lipca 2024 06:12