Każda epoka ma swoich własnych Bartosiaków. Nie inaczej też było w czasach wojen gockich w Imperium Romanum. A dokładniej w Wandalskiej Afryce. Tam bowiem powstała w roku 417 pewna księga napisana przez Pawła Orozjusza nosząca tytuł Siedem ksiąg historii przeciwko poganom. Popatrzmy jednak na to, co do powiedzenia tym, którzy wieszczyli niechybny upadek całej cywilizacji miał to powiedzenia nasz autor.

Opowiada Wergiliusz, że Eneasz pocieszając nielicznych przyjaciół, którzy zostali przy nim, przeżywszy wiele niebezpieczeństw na morzu i lądzie wykrzyknął: "Radzi kiedyś wspomnicie dzisiejszą naszą niedolę". Myśl ta, kiedy już raz została sformułowana, zachowuje niezmiennie swoje potrójne znaczenie, mimo tak wielkiej odmienności obyczajów. Im cięższe bywały wydarzenia ubiegłych wieków opowiadane z dokładnością szczegółów, tym większą przyjemność znajduje się w opowiadaniu o nich. Przyszłość jest tym bardziej oczekiwana im więcej złego dzieje się obecnie i zawsze uważana jest za coś lepszego. Z drugiej strony żadnemu, nawet najbardziej okrutnemu wydarzeniu przeszłości nie możemy przeciwstawić w sposób sprawiedliwy tego, co dzieje się obecnie, gdyż obecne zło, nawet najlżesze, o wiele bardziej nam dokucza, niż to ubiegłe lub przyszłe. Nawet kiedy powiemy, że było ono w przeszłości niezwykle okrutne lub też będzie takowym w przyszłości, w chwili, kiedy o tym mówimy, po prostu nie istnieje. To tak, jakby ktoś w nocy został pogryziony przez pschły i dręćzony bezsennością przypominał sobie inne wydarzenia ze swego życia, kiedy to zachorował i był dręczony okropną gorączką. Bez cienia wątpliwości gorzej zniesie niepokój i brak snu z powodu nękających go pcheł niż samo wspomnienie tego, że nie mógł usnąć z powodu gorączki. Zawstydzenie otaczającymi okolicznościami powinniśmy też brać pod rozwagę wspólną wrażliwość. Czy nigdy nie będziemy mieć do czynienia z kimś, kto dręczony przez pchły wykrzykiwałby podkasując, że są one gorsze od febry? Lub też będzie uważał, że gorszą rzeczą jest bezsenność zdrowego niż sen konającego? Przyjmując, że rzeczy postepują właśnie w tym kierunku, pozwolę tym wszystkim naszym współczesnym, tak bardzo niezadowolonym i żalącym się, aby uważali za nie do zniesienia te sytuacje, które ich obecnie dotykają, które od czasu do czasu nachodzą ich pod postacią pogarszającego się zdrowią. Nie jestem w stanie im współczuć, kiedy przyznają, że obecne zło jest o wiele gorsze od zła, które wydarzyło się w przeszłośći. To tak jakby ktoś ocnął się rano wstając z miękkiego posłania i wyszedł z pokoju wyposażonego we wszystkie wygody, ujrzał powierzchnię stwu zmrożoną przez nocną obniżkę temperatury i pokrytą śniegiem trawę i rzekł: "dzieja jest zimno". Nie wydałoby mi się wskazane robienie mu wymówek, gdyby wyraził się zgodnie ze wspólnym sposobem myślenia oraz własnym zdaniem. Ale jeżeli powróciłby przerażony do swojego pokoju i wsunąłby się pod przykrycie, kzycząc, że jest tak bardzo zimno, jak jeszcze nigdy nie było nawet w Alpach, kiedy to zablokowany i ściśnięty przez śnieg Hannibal stracił słonie, konie i większą część swojego wojska. W tym wypadku nie tylko nie mógłbym tolerować głupich sądów, które tenże powtarza czyniąc jak rozkapryszone dzieci, lecz nawet wyrzuciłbym go z łóżka z powodu jego gnuśności i wystawił go na zewnątrz, na widok ludzki, pokazując go bawiącym się wesoło chłopcom oraz wszystkim, którzy pocą się w śniegu i dzięki śniegowi. W ten sposób można udowodnić, że ich błachostki, którym towarzyszą liczne słowa świadczące o braku należytej edukacji są znakiem prawdziwego tchórzostwa a nie znakiem porywczej natury, Będąc zmuszonym do zajęcia sensownego stanowiska wobec zaistaniałych faktów, ryzykuje się tym, że przestanie się być wiarygodnym mówiąc, że starożytni znosili zło niewielkiego rozmiaru, widząc współczesnych, którzy bardz ciepią z powodu lekkiego niepowodzenia.

 

---

tagi: rzym  antyk  goci  orozjusz  wandale 

	Pioter
	24 lutego 2024 04:20

6     726    6 zaloguj sie by polubić