Pozostańmy jeszcze w klimacie staroegipskich bajek zebranych dla nas przez Tadeusza Andrzejewskiego. W jednej z nich bowiem znalazła się postać niejakiego Snofru, panującego w Egipcie w latach 2629-2604 pne. Był on określany mianem największego budowniczego Egiptu, ponieważ jego panowanie zostało zapamiętane przez to, że każdego roku oddawał do użytku jakąś świątynię bądź twierdzę. Z innych ciekawostek go dotyczących należałoby jeszcze przytoczyć to, że był on ojcem niejakiego Cheopsa, tego samego, któremu przypisywana jest dziś największa piramida stojąca w Gizie. 

Z zachowanego jednak tekstu bajki wynika coś zupełnie innego. Snofru wcale żadnym budowniczym nie był. To tylko kapłani go otaczający postarali się o to, aby nie tylko nie miał dostępu do specjalistycznej wiedzy, ale nawet o to, aby przypadkiem im nie przeszkadzał w pracy.

Jego Królewska Mość przebiegał pokoje Domu Króla, oby żył w szczęściu i zdrowiu, w poszukiwaniu ukojenia, ale nie znalazł go. Powiedział zatem:
- Idźcie i przyprowadźcie mi najwyższego kapłana cherej-hebet, pisarza księgi, Dżadża-em-anch.

Natychmiast przyprowadzono mu go Jego Królewska Mość rzekł:
- Przebiegłem każdy pokój Domu Króla, oby żył w szczęściu i zdrowiu, w poszukiwaniu ukojenia, lecz nie znalazłem go.
Dżadża-em-anch odpowiedział:
- Niech Twoja Królewska Mość zechce udać się nad staw Wielkiego Domu, oby żył w szczęściu i zdrowiu, i zabrać ze sobą do łodzi ładne dziewczęta z dworu, a serce Twojej Królewskiej Mości uraduje się widząc, jak one żwawo wiosłują to w jedną stronę, to w drugą. A gdy będziesz przyglądał się łąkom u stawu, serce twoje stanie się radosne.
- Zaraz urządzę taką przejażdżkę – rzekł król. – Niech mi przyniosą dwadzieścia hebanowych wioseł pokrytych złotem o rękojeściach z drzewa sandałowego, zdobionych najlepszym złotem, niech mi przyprowadzą dwadzieścia niewiast o pięknych kształtach, o piersiach wyniosłych, o włosach splecionych misternie, o łonach nie otwartych jeszcze rodzeniem, a także niechaj przyniosą przejrzyste i luźne szaty i niechaj dadzą je tym niewiastom, gdy zdejmą suknie swoje. 
Uczyniono wszystko podług tego jak rozkazał Jego Królewska Mość.
Wiosłowały to w jedną stronę, to w drugą i serce Jego Królewskiej Mości było szczęśliwe widząc, jak wiosłują.
Wtem jedna z nich, która była z tyłu łodzi, szarpnęła włosy i wpadł do wody wisiorek rybokształtny z malachitu, który jeszcze nie utracił swego blasku. Umilkła więc i przestała wiosłować. Towarzyszki jej też umilkły i też przestały wiosłować. Wtedy Jego Królewska Mość spytał:
- Cóż tam znowu, dlaczego nie wiosłujecie?

Odpowiedziały: 

- [Przodownica] naszego chóru umilkła i przestała wiosłować.
Ona zaś:
- To wszystko przez wisiorek rybokształtny z malachitu, który jeszcze nie stracił swego blasku: wpadł mi do wody.
A Jego Królewska Mość spytał:
- Czy chcesz, żebym ci dał w zamian inny?
A ona odparła:
- Wolę mój własny niż jemu podobny.
Wobec tego Jego Królewska Mość rozkazał:
- Idźcie i przyprowadźcie mi najwyższego kapłana cherej-hebet, pisarza księgi, Dżadża-em-anch.
Natychmiast przyprowadzono mu go i Jego Królewska Mość rzekł:
- Dżadża-em-anch, bracie mój, zrobiłem jakeś mi rzekł i serce Mojej Królewskiej Mości ożywiło się ujrzawszy, jak one wiosłują, ale wisiorek rybokształtny z
malachitu, który jeszcze nie stracił swego blasku, wpadł [przodownicy] do wody. Umilkła więc i przestała wiosłować, a smutek jej udzielił się jej  towarzyszkom. Gdy zapytałem jej: „Czemu nie wiosłujesz”?, odpowiedziała mi na to: „To przez wisiorek rybokształtny z malachitu, który jeszcze nie utracił swego blasku – wpadł mi do wody”. Powiedziałem więc: „Wiosłuj, ja ci dam w zamian inny”. Ale ona mówi: „Wolę mój własny, niż jemu podobny”.
Wtedy najwyższy kapłan cherej-hebet Dżadża-emanch wyrzekł zaklęcie i sprawił, że jedna połowa wód stanęła na drugiej. No i na dnie znalazł w skorupie
dzbanka wisiorek rybokształtny, podniósł go i wręczył właścicielce. (Woda miała dwanaście łokci w najgłębszym miejscu, a potem dwadzieścia cztery). Wygłosił jeszcze jedno zaklęcie i wody wróciły do poprzedniego stanu. 

Jego Królewska Mość zaś przyjemnie spędził cały dzień w towarzystwie całego Domu Króla, oby żył w szczęściu i zdrowiu, i hojnie wynagrodził wielkiego
kapłana cherej-hebet Dżadża-em-anch dobrem wszelakim. 

Oczywiście komentarz do tego tekstu zapisany już w egipskich tekstach brzmi Słuchałeś dotąd o cudownych wydarzeniach sprawionych przez tych, którzy minęli. Nie odróżnisz tam prawdy od kłamstwa. Stąd również i późniejsze rozumienie tych tekstów sprzed ponad 4500 lat jako bajki. No bo niby z jakiej racji kapłani egipscy mieliby znać zasadę spiętrzania wody przy pomocy pomp, która pozwalała osuszyć pewną część jeziora? Tu nawet nie tyle trzeba by mieć odpowiednie pompy, ale i całe jezioro podzielone znacznie wcześniej na kwartały. Inna sprawa, że te akurat jezioro leżało przy samym pałacu królewskim i pewnie nie raz władcy czy ich nałożnice gubili w nim cenne artefakty. 

Z drugiej jednak strony niby dlaczego mamy nie traktować tego tekstu jak bajki? Czy mamy niby jakiekolwiek ślady w antyku o takich możliwoścach technicznych, które pozwalają na czasowe osuszenie zalanego terenu? A może mamy jakieś ślady olbrzymich inwestycji hydrotechnicznych? lub odwracania biegu rzek?

A skoro żadnych takich informacji nie posiadamy, to może ten staroegipski tekst jest tylko bajką o beztroskim życiu władcy...

---

tagi: władza  egipt  technologia  antyk 

	Pioter
	17 czerwca 2025 06:05

13     292    7 zaloguj sie by polubić