Lajtabansag

Z chwilą rozpadu Autro - Węgier, zapoczątkowanego przez proklamację niepodległości przez Czechosłowację 28 października 1918 roku, doszło do powstania wielu nowych tworów państwowych. Nie wszystkie z nich przetrwały do naszych czasów, a jednym z takich efemerycznych tworów państwowych był właśnie Palatynat Leithy.

Teren ten, pogranicza węgiersko - austriackiego, formalnie należący do Królestwa Węgier, ale zamieszkany w większości przez Niemców, mocarstwa postanowiły wcielić do Republiki Austrii z dniem 28 sierpnia 1921 roku. Pod nadzorem aliantów administracja węgierska opuściła Palatynat, ale zanim na tereny te zdążyła dotrzeć austriacka administracja, wybuchło powstanie pod wodzą Pala Prónaya, w wyniku którego 3 paździer ...

	Pioter
	13 listopada 2018 19:27

Gruzja 1917 - 1923

Po Rewolucji Lutowej w Rosji doszło do powołania Specjalnego Komitetu Zakałkaskiego, którego zajęciem miało być administratowanie terenami Gruzji, Armenii i Azerbejdżanu. Komitet ten utrzymano również po Rewolucji Październikowej.10 lutego 1918 roku zebrany Sejm Zakaukazki proklamował powstanie Zakaukaskiej Demokratycznej Republiki Federacyjnej, która istniała do 26 maja 1918, kiedy to Gruzja ogłosiła secesję, a dwa dni później zrobiły to Armenia i Azerbejdżan. Pomimo krótkiego istnienia Zakaukaskiej DRF zdążyła ona wypuścić do obiegu banknoty o nominałach 1, 3, 5, 10, 50, 100 i 250 rubli. W likwidacji Zakaukaskiej DFR główny udział mieli Niemcy, którzy prócz powstałego w Samsunie z inicjatywy Friedricha Graf von Schulenburg w 191 ...

	Pioter
	12 listopada 2018 15:43

Szlachetne zdrowie

W 1968 roku, w trakcie trwania wojny domowej pomiędzy koministyczną partyzantką a siłami rządu Królestwa Laosu, ci pierwsi wprowadzili do obiegu nowe środki pieniężne. Nic specjalnego by w tym nie było, ale komunistyczne banknoty miały siłę nabywczą 20 razy większą niż ich królewskie odpowiedniki. Wyróżniały się również przekazem. Poza typowym dla krajów socjalistycznych ukazania etosu pracy czy wojska, zapowiadały również zajęcie się problemem ochrony zdrowia ludności Laos zamieszkującej.Na dwu najniższych nominałach, czyli 1 i 10 kip, ukazano szczepienia noworodków. Do promocji ochrony zdrowia i szczepień powrócono również po zwycięstwie rewolucji i proklamowaniu Ludowo Demokratycznej Republiki Laosu w 1979 roku

	Pioter
	10 listopada 2018 09:52

Zdradzony Szeryf

Urodzony około 1853 roku al-Hussain ibn Ali al-Hashimi, szeryf i emir Mekki, król Hedżazu, był główną postacią Arabskiej Rewolucji z 1916 roku. Funkcję szeryfa Mekki sprawował wspólnie z kuzynem Alim Pasza ibn Abd Allah od 1877. Pełnię władzy w Mekce uzyskał w wyniku Rewolucji Młodotureckiej w 1908 roku, kiedy to jego kuzyn Ali został zmuszony do abdykacji i opuszczenia Arabii, w wyniku czego udał się pod brytyjską opiekę do Kairu. 

Husajn początkowo był wiernym poddanym sułtana i w pełni popierał sojusz Turcji z Niemcami, jednak w 1916 roku, pod wpływem korespondencji z pułkownikiem brytyjskim Henrym McMahonem, postanowił przystąpić do Ententy, stając na czele Rewolucji Arabskiej. Uzyskał za to brytyjskie gwarancje utworzenia Arabii od Persji aż ...

	Pioter
	8 listopada 2018 18:26

www.1000lt.com

W 1924 roku Bank Litwy wprowadził do obiegu banknot o nominale 1000 litówna którym znalazła się para młodych Litwinów, kursujący do 1941 roku. Banknot o najwyższym ówczesnym nominale zresztą, równym co do wartości 100 dolarów.W 2005 roku przy jednym z rond w centrum Kowna rozpoczęto budowę nowego centrum biznesowegoktórego elewację zdobi 4500 tafli szklanych zamówionych specjalnie w Holandii, a które po zakończeniu prac w 2008 ukazało się w takiej właśnie postaciJest to pierwsze przeniesienie banknotu do miejskiej przestrzeni publicznej, bo do tej pory bywało raczej na odwrót - to na banknoty trafiały szczególnie ważne obiekty budowlane.

	Pioter
	7 listopada 2018 19:03

Czechosłowackie banknoty na czas "W"

Przy okazji dyskusji o dziwnej australijskiej walucie royal doszliśmy do wniosku, że są to najprawdopodobniej przygotowane banknoty na okres wojny, które potem  z odpowiednim legendowaniem są wypuszczane na rynek kolekcjonerski.

Popatrzmy teraz na banknoty, których przeznaczenie było od samego początku jasne.To dwa banknoty czechosłowackie, które zostały przygotowane na wypadek wybuchu wojny z Niemcami w 1938. Jak wiemy z historii do wybuchu tej wojny doszło rok później.

Banknoty te nie mają oznaczeń dziennych emisji - bo nie można przewidzieć kiedy nastąpi potrzeba ich wprowadzenia w obieg. Akurat tych dwu nie nastąpiła. Te banknoty rok później zostały wprowadzone do obiegu na terenie Protektoratu Czech i Moraw. 

Od tamte ...

	Pioter
	5 listopada 2018 17:59

Pierwsza feministka Ameryki

Juanna Inez de Asbaye y Ramirez de Santillana urodziła się podobno w 1651 roku jako dziecko nieślubne. Podobno, bowiem pomimo tego, że odnaleziony akt chrzu zawierający jej imiona pochodzi z listopada1648, a w innym akcie z listopada 1651 zapis brzmi "córka Kościoła", badacze jej życiorysu uważają ten drugi akt chrzu za właściwy.

Młoda dziewczyna wychowywała się na farmie dziadka w Ponoaya, gdzie nauczyła się czytać i pisać. Po śmierci dziadka w wieku około 15 lat przeprowadziła się do miasta Meksyk, gdzie wkrótce została damą dworu wicekróla Meksyku, a z tamtąd planowała karierę naukową na uniwesytecie. Pomimo swojej wiedzy nie została przyjęta w szeregi studentów, ale zaproponowano jej wstąpienie do zakonu karmelitek. Pobyt w tym klasztor ...

	Pioter
	4 listopada 2018 14:16

Żywego ducha nie uświadczysz

W okresie kwietnia do lipca 1994 roku w małym afykańskim kraiku doszło do strasznych wydarzeń. Wskutek waśni plemiennych pomiędzy ludami Tutsi i Hutu zginęło około miliona ludzi. A świat (w postaci ONZ) przyglądał się temu z zainteresowaniem. Doszło nawet do tego, że ONZ zabroniło stajconującym w Rwandzie siłom pokojowym UNAMIR jakichkolwiek ingerencji w przebieg konfliktu. Nawet po otrzymaniu dokładnych informacji od Jeana Pierre, jednego z dowódców Interhamwe, o dokładnym rozlokowaniu magazynów broni i amunicji nie pozwolono siłom pokojowym na jakiekolwiek ruchy, pomimo przygotowania planów przejęcia tych magazynów przez dowódctwo UNAMIR. Ówczesny premier Rwandy, Jean Kambanda, w trakcie późniejszej rozprawy przed ...

	Pioter
	2 listopada 2018 17:31

Żeglarz, rolnik, pirat i przemytnik, a do tego poeta, czyli bohater Wysp Owczych

Uwieczniony na 50 koronowym banknocie z Wysp Owczych Paweł, syn Pawła z wyspy Nólsoy urodził się 11 października 1766 roku jako czwarte z siedmiu dzieci. W wieku 20 lat rozpoczął karierę morską, początkowo służąc na okrętach angielskich, później francuskich. W międzyczasie jego brat, który został dyrektorem domu handlowego w Torshavn załatwił mu posadę kapitana amerykańskiego okrętu handlowego, na którym pływał pomiędzy Indiami Zachodnimi a Europą, ale również zajmował się piractwem u wybrzeży Chin. Po 12 latach morskiej tułaczki powrócił do domu, aby pojąć za żonę Marię, z którą zamieszkał w Kopenhadze, gdzie objął etat kapitana duńskiego okrętu kursującego pomiędzy Wyspami Owczymi a Danią. W 1800 roku, po śmierci żony, p ...

	Pioter
	1 listopada 2018 13:46

Australijska tęsknota

14 lutego 1966 roku władze Australii postanowiły dokonać decymalizacji waluty. Dotychczasowego funta australijskiego (opartego 1:1 o funt brytyjski) zastąpił w tym dniu dolar, ale zanim do tego doszło w planach było wprowadzenie zupełnie innej waluty. Zgodnie z danymi Banku Rezerw Australii rozpartywane były również nazwy:  Oz, Boomer, Roo, Kanga, Emu, Koala, Digger, Zac, Kwid, Dinkum i  Ming. Ostatecznie wybrano majestatyczną nazwę Royal  i w 1963 roku przystąpiono do projektowania nowych banknotów. W okresie od czerwca do września 1963 nawet zlecono druk nowych banknotów rządowej drukarnii, ale 19 września 1963 podjęto decyzję, że nowa waluta będzie się jednak nazywała dollar i cały proces projektowania banknotów rozpoczę ...

	Pioter
	31 października 2018 17:43

Syryjska legenda

W mieście Edessa (dziś Sanliurfa w Turcji) panował w latach 4 - 50 naszej ery władca królestwa Osroene, król Abgar V. Królowi temu przypisuje się prowadzenie korespondencji z Chrystusem w sprawie własnego uzdrowienia. Do niego miał zostać wysłany z misją apostoł Tadeusz, który króla uzdrowił i dokonał nawrócenia Syryjczyków.

Abgar V napisał do Chrystusa:

... Słyszałem o Tobie, że uzdrawiasz ludzi bez lekarstw i ziół, że słowem swoim przywracasz wzrok ślepym, chromym każesz chodzić, trędowatych oczyszczasz i zmarłych wskrzeszasz. Usłyszawszy to wszystko o Tobie uznałem po rozwadze, że jedno z dwojga to być może: albo jesteś Bogiem, który zstąpił z nieba, aby czynić cuda, albo też jesteś Synem Bożym, któ ...

	Pioter
	29 października 2018 15:41

Pamiątka z wakcji

Gdy na danym terenie nie ma żadnych kruszców, które mogłby zainteresować możnych tego świata, trzeba próbować przyciągnąć kapitał w inny sposób.  Takim sposobem może być np ruch turystyczny. Jednym z państw, które spróbowały do tego podejść kompleksowo są Bahamy, dawna brytyjska kolonia, u wybrzeży Ameryki.

W 1965 roku (brytyjskie) władze wyspy dokonały wymiany pieniądza z opartego o brytyjskiego funta - funta bahamów na oparty na amerykańskim dolarze - dolar bahamów. W obu przypadkach kurs walut był sztywny i wynosił 1:1.
Na jednym z nowych banknotów zamieszczono reklamówkę kurortu turystycznego w Nassau. Po uzyzkaniu niepodległości w 1973 roku przez jakiś czas banknoty 3 dolarowe nie były drukowane.&n ...

	Pioter
	27 października 2018 07:05

Amerykański sen

W 1812 z inicjatywy Roberta Finleya założono Amerykańskie Towarzystwo Kolonizacyjne (American Colonisation Society), którego zadaniem miało być umożliwienie powrotu czarnym niewolnikom do Afryki. W tym celu ACS zakupiło tereny na Wybrzeżu Pieprzowym w Zachodniej Afryce i od 1820 roku rozpoczęło wysyłanie wyzwoleńców do Afryki. Na początek wysłano tam 4571 Murzynów, ale z powodu trudnych warunków do 1846 przeżyło z nich wyłącznie 1819 osób. Działalność ACS w Ameryce spotykala się z różnym przyjęciem, od silnie negatywnego ze strony samych Murzynów, którzy pragnęli po uzyskaniu wolności żyć w Ameryce, po oficjalne poparcie amerykańskich władz państowych - jeden z prezydentów USA, James Madison, był nawet prezes ...

	Pioter
	25 października 2018 22:26

Rodzina

W 1985 roku, w związku z coraz bardziej dającą się we znaki inflacją, władze Banku Państwowego NRD przygotowały nowe wzory banknotów 200 markowych, mające uzupełnić dotychczas obiegającą serię z 1971 roku.Banknoty te jednak nie weszły nigdy do obiegu. Po likwidacji NRD niewielka część tych banknotów trafiła na rynek kolekcjonerski, reszta (wraz z innymi nominałami) została zabetonowana w schronie atomowym pod Halberstadt w 1991. Dziesięć lat później podano do publicznej wiadomości, że spowodu włamania do bunkra postanowiono wszystkie zachowane banknoty NRD spalić.

Dziś banknoty te na rynku numizmatycznym osiągają ceny w przedziale 10-40 euro.

	Pioter
	24 października 2018 18:50

Fort Ross

W 1812 roku 80 km na północ od San Francisko Rosyjska Kompania Amerykańska założyła placówkę wojskową zwaną Fort Ross. Była to najbardziej na południe wysunięta osada rosyjska w Ameryce. Rosyjska obecność w tym terenie trwała do 1841 roku, gdy to Kompania odsprzedała te tereny Johnowi Sutterowi, odkrywcy pokładów złota w Kalifornii w 1848 roku.Obecnie na ternie dawnego Fortu znajduje się skansen.Wśród Rosjan pamięć o osadnictwie w Ameryce jest nadal kultywowana. W 1991 roku, a więc na krótko przed rozpadem ZSRR, wydano jeszcze znaczek pocztowy upamiętniający 150 lecie odsprzedaży Fortu Ross Amerykanom.w 2012 natomiast rosyjska poczta wprowadziła do sprzedaży znaczek upamiętniający 200 lecie założenia Fortu na kalifornijskiej ziemi.

Rok prędzej nato ...

	Pioter
	21 października 2018 16:27

Filozof i drzewo życia

Po rozwiązaniu ZSRR jedna z dotychczasowych republik postanowiła uhonorować na swoich banknotach islamskiego filozofa Al-FarabiegoPoczątkowo Al-Farabi znalazł się wyłącznie na kazachskim banknocie 1 tenge, ale wkrótce okazało się, że z powodu inflacji trzeba wprowadzić do obiegu banknoty o nominałach przewyższających 100 tenge, więc na każdym wyższym banknocie (od 200 do 10.000 tenge) również postanowiono uhonorować Al-Farabiego, którego zasługą było powiązanie islamu z dziełami Arystotelesa, który to dzięki Al-Farabiemu został uznany za "pierwszego nauczyciela Islamu".

Jak pisze wikipedia Za naczelne zadanie postawił sobie udoskonalenie metody zdobywania wiedzy za pomocą logiki. W Wyliczeniu nauk Al-Farabi przedstawił muzułma ...

	Pioter
	20 października 2018 12:23

America

Dziś symbolem i alegorią USA stał się Capitan America, bohater ratujący świat przed niebezpieczeństwami, ale jeszcze 100 lat temu USA, jak każde szanujące się państwo naszego świata, miało alegorię kobiecą.

Ta alegoria została ukazana po raz pierwszy na banknotach amerykańskich w 1886 rokubyła to Marta Washington, żona pierwszego prezydenta USA, która później również na banknoty trafiła, ale kilka lat później, w 1896, ukazano zupełnie inną alegorię: Americę, która stała się motywem przewodnim całej serii banknotów

Rok 1896 był rokiem dla USA szczęśliwym. W tym roku dołączono jako 45 stan Utah. Na pierwszej olimpiadzie w Atenach pierwszy złoty medal otrzymał Amerykanin James Conolly. W Nowym Jorku otwarto pierwsze kino (z inicjatywy E ...

	Pioter
	19 października 2018 08:22

Bawełna

Podobno już 12 tys lat temu właściwości bawełny zostały poznane przez mieszkańców Egiptu. Dane pochodzące z Ameryki Centralnej bądź Indii mówią o około 7 tysięcy lat.

Jak opisywał Herodot: Rosną tam dziko drzewa, których owocem jest wełna piękniejsza i lepsza od owczej. Mieszkańcy Indii wytwarzają z tej drzewnej wełny swe odzienie.

Roślina ta jest podstawą przemysłu wielu krajów. Jednym z nich jest dawna portugalska kolonia leżąca w Afryce. I w tej notce przyjrzyjmy się, jak przedstawiano to na banknotach.W zasadzie oparcie przemysłu Angolii na bawełnie rozpoczęło się jeszcze za czasów panowania portugalskiego, a może nie wyłącznie na bawełnie, bo jeszcze na kawie idaktylach.

Po rewolucjiniewiele się początkowo zmieniłoDodano tylko dalszy et ...

	Pioter
	18 października 2018 08:17

Rzeczpospolita na białoruskich banknotach

Po ostatniej wymianie pieniędzy na Białorusi, która miała miejsce w roku w 2016 roku, wprowadozno do obiegu banknot przedstawiający pałac Radziwiłłów w Nieświeżu.Nie było to pierwsze uhonorowanie na banknotach Białorusi tej ważnej dla dziejów I Rzeczypospolitej rodziny. Poprzedni banknot z zabytkami Nieświeża wprowadzono bowiem do obiegu w 2000 roku.Inne upamiętnienia dziejów RONu znajdziemy już wyłącznie na projektach baknotów białoruskichSą to na przykład Lew Sapiecha - kanclerz Wielkiego Księstwa Litewskiegoczy Konstanty Kalinowski - dowódca Powstania Styczniowego, a nawetBarbara Radziwiłłówna.

Te projekty zostały wykonane w trakcie konkursów związanych z planową wymianą pieniędzy (w związku z szalejącą na Białorusi inflacją ...

	Pioter
	17 października 2018 08:34

Alarm ze Stocka

Z okazji 40 lecia niepodległości obchodzonych w bieżącym roku Bank Centralny Wysp Salomona wydał specjalny banknot kolekcjonerski o nominale 40 dolarówNa banknocie widzimy wyspiarza dącego na alarm w instrument wykonany z muszli, zwanym concha. 

Ilustracja użyta do wykonania banknotu znajduje się w internetowych zbiorach firmy Alamy Ltd zarejestrowanej w Abingdon pod Oxfordema jej użycie do celów komercyjnych kosztuje (w przypadku wielkiego biznesu) 300 euro. Do tego zgodnie z opisem ze strony alamy.com przedstawia wyspiarza z Wysp Cooka, a nie z Wysp Salomonaa to akurat inna część Pacyfiku.

Można próbować tłumaczyć tę dziwną sytuację niedlastwem projektanta (którego nie znamy), ale w kraju, którego głową jest królowa ...

	Pioter
	15 października 2018 17:45