Wariat na swobodzie

Podczas drugiej wymiany pieniędzy w Republice Serbskiej w Bośni, która miała miejsce w 1993 roku, władze banku emisyjnego stwierdziły, że głównym motywem (zamiast stosowanych do tej pory figur geometrycznych) będzie jeden z bośniackich polityków okresu habsburskiego - Petar Kočić. Jego wizerunek ozdobił więc wszystkie banknoty od 5 tysięcy do 50 miliardów dinarów.

Kim był Petar Kočić (Петар Кочић)? Najprościej byłoby powiedzieć, że literatem i politykiem, ale to tylko niewielka część jego życia.

Petar urodził się 29 czerwca 1877 w rodzinie prawosławnego serbskiego duchownego w jeszcze osmańskiej Bośni. Dwa lata później jego matka zmarła przy porodzie kolejnego dziecka, a ojciec postanowił rozpocząć karierę duchowną, co wiązało się z wstąp ...

	Pioter
	18 marca 2019 20:47

Dorsz a sprawa kryzysu bankowego

10 grudnia 1894 roku oba banki działające w brytyjskim Dominium Nowej Fundlandii zamknęły swe drzwi po raz ostatni. I nigdy więcej ich ponownie nie otwartły. Te banki to: Commercial Bank of Newfoundland oraz Union Bank of Newfoundland. Od tego też dnia Nowa Fundlandia pozostała bez własnego systemu bankowego.

Jak do tego mogło dojść i co ma to wspólnego z dorszem?

Dominium Nowej Fundlandii miało własny system walutowy i bankowy (niezależny od kanadyjskiego) już od 1857 roku. Przyjęto przy tym, że 1 funt szterling był równy 4 dolarom (podobnie jak w Kanadzie zresztą), ale widoczne na nowofundlandzkich banknotach Britania czy królowa Wiktoria czekały na ławice dorszy, które były podstawą całej gospodarki tego kraju.Tylko, że niekontrolowane połowy dorsza ...

	Pioter
	14 marca 2019 18:48

Karpik

Czasem pozostawiamy kogoś pod takim wrażeniem, że pozostaje z otwartymy ustami i nie wie co ma powiedzieć.

Takie wrażenie mam dziś ja, nieobecny na konferencji z powodu pracy, czytając Wasze streszczenia wykładów. A ponieważ na banknoty nadawał się wyłącznie ostatni wykład dr Łukasza Modelskiego, dlatego pozwolę sobie go uzupełnić o pewną chińską legendę.W czasach słusznie minionych na banknoty jednej z brytyjskich kolonii trafił karp. Ale to był karp wyjątkowy, był to karp, który przenienił się w smoka.

Przywilej ten jednak jest dostępny wyłacznie tym karpiom, którym uda się pokonać przełom Żółtej Rzeki zwany Smoczą Bramą. Do tego aby zamienić się w smoka karpie muszą całość pokonać jednym skokiem. Pozwala im to sięgnąć nieba i już w smoczej postaci p ...

	Pioter
	12 marca 2019 20:33

eSwatini czyli prawie brytyjska Szwajcaria

19 kwietnia 2018 roku malutkie afrykańskie państwo wprowadziło do obiegu nowe banknoty, na których widnieje nowa nazwa tego państwa eSwatiniBanknoty te miały zastąpić wcześniejsze, wprowadzone do obiegu w lutym tego samego roku, na których widnieje jeszcze dawna nazwa tego państwa Swaziland

Tego samego dnia król Mswati III ogłosił uroczyście zmianę nazwy państwa, którego znaczenie się zupełnie nie zmieniło. eSwatini czy Swaziland oznaczają bowiem dokładnie to samo - kraj ludu Swazi.

Jednak ciekawe są przedostające się do publicznej wiadomości informacje, że zmiana nazwy państwa miała na celu odróżnienie Swazilandu od Szwajcarii (po angielsku Switzerland).

Jednak eSwantini daleko do Szwajcarii. Nie ma tu usług banknowych, jest za to rozwinięty ...

	Pioter
	9 marca 2019 20:39

Project Československo

25 października 1940 roku została podpisana umowa czechosłowacko - brytyjska o organizacji oraz finansowaniu czechosłowackich sił zbrojnych na alianckiej służbie. Było to jednocześnie uznanie przez brytyjskie władze emigracyjnego rządu Czechosłowacji Edvarda Beneša i  Jana Šrámka jako reprezentanta państwa, które dwa lata wcześniej brytyjskie władze pomogły pogrzebać. Na finansowanie czechosłowackiego wojska walczącego po stronie aliantów przeznaczono 7,5 mln funtów, ale z warunkiem, że rząd czechosłowacki jednocześnie przeznaczy zdeponowane w Banku Anglii złoto (około 26 ton) jako pożyczkę dla rządu Wielkiej Brytanii na zakup broni w USA.

W tym wypadku postapiono więc dokładnie tak samo jak w przypadku Polski, finansując wojska najemni ...

	Pioter
	6 marca 2019 09:55

Pani senator tańczy

Zaczęło się zupełnie niewinnie. Ot na fejsie na profilu znajomego mignął plakat o organizowanym spotkaniuAkurat stało się to w czasie, gdy próbowałem opracować banknoty wydane przez Bank Polski w Londyniewśród których znalazł się i taki papierek - opisany jako portret Ślązaczki w stroju ludowym.

I okazało się, że trzeba program spotkania rozbudować o dodatkowy punkt. A mi do danych hagiograficznych Pani Senator Bramowskiej doszły dodatkowe ilustracje.

Najbardziej zadowolona z tego faktu była rodzina, a szczególnie wnuk, który właśnie zamierzał startować na radnego i odpowiednio zmienił ulotki. Ale magia Babci nie pomogła.

Co to zmieniło - w numizmatyce niewiele - ot, rozszyfrowana zagadka, którą nikt się zresztą nie zainteresował. Ale ...

	Pioter
	3 marca 2019 09:35

Dla każdego coś miłego

Austria w okresie międzywojennym miotała się od religijności do rewolucji. Widać to bardzo wyraźnie w serii banknotów wydanych w latach 1927-1930, które miały przedstawiać poszczególne landy Austrii. Przyjrzyjmy się im:Dla Stryrii wybrano banknot 5 szylingowy z wyraźnym motywem masońskim - w dłoni studenta medycyny Hansa von Brücke widać cyrkiel (Kogo przedstawia banknot udało się zresztą dowiedzieć dopiero w 2009 roku)Dla Dolnej Austrii wybrano motywy odwołujące się do przedwojennej secesji, a Merkury i Żniwiarka wyglądają jakby wogóle I wojna się nie wydarzyłaBanknot przygotowany dla Górnej Austrii odwoływał się do etosu pracy na roli oraz ukazywał jak wielki dobrobyt można dzięki pracy osiągnąć Aby ukazać piękno Wiednia wybrano jeden z najsłyn ...

	Pioter
	2 marca 2019 17:35

Urodzinowe banknoty

Z okazji 60 urodzin króla Ramy IX w roku 2530 (czyli na nasze w 1987) Bank Tajlandii wydał specjalny banknot, który bardzo się królowi spodobał.

Tak bardzo, że 5 lat później na 60 urodziny królowej Sirikit Bank musiał wydać kolejny banknot okolicznościowy.

Kolejna okazja aby uroczyście świętować królewskie urodziny nadarzyła się w 2542 roku. Król Rama obchodził wówczas 72 urodziny.Pięć lat później (w roku 2004 naszej ery) okrągłe 72 urodziny obchodziła królowa Sirikit, co Bank Tajlandii również w swoich planach emisyjnych uwzględnił.W 2007 roku n.e. król Rama obchodził 80 urodziny. Tym razem wydano banknot składający się z trzech banknotów nierozciętych.

Jednak prawdziwe świetowanie miał ...

	Pioter
	27 lutego 2019 18:40

Hawai jest piękny ... Hawai uroczy... Hawaiu powiedz mi, czy kochasz mnie (USA)

Wyspy Hawajskie zostały odkryte dla Europejczyków przez brytyjskiego kapitana Jamesa Cooka w 1778 roku i nazwane przez niegoSandwich Islands. Rok później, w czasie nieporozumień z krajowcami Cook zginął, próbując porwać króla i wymusić na tubylcach zwrot zarekwirowanej łodzi.

Dość szybko wyspy te stały się łakomym kąskiem dla imperiów: Wielkiej Brytanii (od 1793), Rosji (1816-1817) oraz USA (1819), które rozpoczęły chrystianizację tego kraju.

Stała obecność trzech mocarstw (a i późniejsze zainteresowanie Francji, Danii, Japonii i Niemiec) powodowały, że królowie Hawajów musieli nieźle kluczyć próbując stosować własną politykę. Skutki tej polityki widać nawet na fladze tego amerykańskiego stanu (która wcz ...

	Pioter
	25 lutego 2019 20:24

Walka o Kościół Matki Boskiej z Góry Karmel

Kościół w Barasoain w dzisiejszym Malolos został wybudowany wraz z osadą w roku 1580, jako własność klasztoru augustianów. Nazwę pochodzącą od nawarrskiej wioski nadali tej okolicy misjonarze, którym tereny wybrane na miejsce budowy nowej wioski przypominały tereny w Hiszpanii.

Początkowo był to tylko budynek bambusowy, ale w XVII wieku został strawiony przez pożar. Przez jakiś czas miejsce te pozostawało opuszczone, ale od 1630 stało się kościołem filialnym parafii Malolos. Stan taki trwał do 1859, kiedy to w Barasoain erygowano nową parafię Matki Bożej z Góry Karmel. W roku 1880 tereny Malolos ucierpiały w wyniku trzęsienia ziemi, a wybudowany niedawno w Barasoain murowany kościół ponownie popadł w ruinę. Zbudowano więc tymczasową świątynię ponow ...

	Pioter
	23 lutego 2019 14:57

Operacja Różaniec

26 marca 1982 roku władze wojskowe Argentyny podjęły dezycję o zajęciu należących do Wielkiej Brytanii wysp przy argentyńskim wybrzeżu, zwanych Falklandami. Przygotowano dokumentację akcji zbrojnej, której nadano kryptonim Operacion Rosario. Początkowo planowano atak dopiero w lipcu, jednak przyśpieszono go i wojska argentyńskie zajęły Falklandy z marszu w dniu 2 kwietnia 1982. Poszło szybko, bo wysp broniło zaledwie 51 brytyjskich żołnieży, którzy wycofali się do Urugwaju.

10 kwietnia na Falklandy wyruszyły wojska brytyjskie, a cała wojna zakończyła się już 20 czerwca kapitulacją argentyńskiej armii i utratą wód przybrzeżnych w okolicy wysp (zasięg posiadłości Wielkiej Brytanii zwiększono o 50 mil w stosunku do stanu sprzed wojny).

A może ta wojna wcale się ...

	Pioter
	21 lutego 2019 20:39

Ministerstwo Głupich Kroków

W 1970 roku angielski kabaret pod nazwą Latający Cyrk Monty Pythona przedstawił skecz pod nazwą Ministerstwo Głupich Kroków w teorii tylko naśmiewający się z rozrostu brytyjskiej biurokacji.

W praktyce jednak, choć dopiero 40 lat później, życie jak zwykle wyprzedziło kabaret.

W 2007 roku podczas spotkania rządów Commonwealthu w Kampali Jej Królewska Mość Elżbieta II dokonała odsłonięcia Pomnika Kroczenia (Stride Monument) mającego upamiętnić właśnie fakt organizacji tego wiekopomnego wydarzenia. Podobno jego budowa pochłonęła ponad 150 mln szylingów (równowartość prawie 25 mln złotych), a przynajmniej tak jego koszt podają ugandyjskie portale, pisząc przy tym, że jest to jeden z najbardziej wartościowych zabytków Ugandy.

Pomnik ...

	Pioter
	20 lutego 2019 18:47

Odwrócony wektor wojny

1 października 1938 roku Ministerstwo Skarbu Rzeczypospolitej Polskiej podjęło decyzję o wprowadzeniu do obiegu nowych banknotów, które miały w założeniu przeciwdziałać chomikowaniu przez ludność drobnej monety obiegowej.Ostatecznie do obiegu trafił wyłącznie jeden nominał - 1 złoty z Bolesławem Chrobrym.  Dzień po podjęciu tej decyzji polskie wojsko wkroczyło na Zaolzie.

Wróćmy jednak do finansów i planów Ministerstwa Skarbu.

Od roku 1928 wybijano monety 1 złotowe w niklu (wszystkie z datą 1929). Do 1936 roku w obiegu znalazło się ich 30.110.017 szt, a w samym roku 1938 wybito dodatkowe 2.000.000 szt tych monet. Druk więc banknotu o nominale 1 zł nie miał żadnego sensu ekonomicznego.

Z zachowanych danych wiemy jednak, że planowano r&oac ...

	Pioter
	17 lutego 2019 17:19

Droga do zjednoczenia

W 1989 roku Republika Federalna Niemiec była już przygotowana do wchłonięcia i przetrawienia Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Może oficjalnie tego nie było widać - bo mur berliński upadł dopiero w listopadzie tego roku (a projekt pod nazwą PRL zaczęto zwijać w czerwcu), ale na nowych niemieckich banknotach wprowadzonych do obiegu 2 stycznia 1989 roku wszystko wyjaśniono bardzo szczegołowo.Na 10 markowym banknocie z podobizną Carla Friedricha Gaußa widzimy w tle Getyngę w Dolnej Saksonii.20 markówkę z Annettą von Droste-Hülhoff opatrzono natomiast wizerunkiem Merseburga, wówczas jeszcze miasta granicznego ze stacjonującym tam w pobliżu zamku cesarskiego garnizonem Armii Czerwonej.Na kolejnym banknocie serii za architektem Balthasarem Neumanem w tle widać za ...

	Pioter
	15 lutego 2019 18:50

Rugby 7

Podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro po raz pierwszy rozegrano zawody rugby 7 - odmiany rugby, w której udział bierze 7, a nie 15 zawodników - również różnią się troszkę zasady (mecze są krótsze: 2 x 7 min a nie 2 x 40 min).

W kategorii mężczyzn tej nowej olimpijskiej dyscypliny wygrała drużyna rugby z Fidżi, zdobywając po raz pierwszy w historii złoty medal na olimpiadzie dla tego kraju. Stało się to okazją do wielkiego święta narodowego. Tym bardziej, że w finale pokonali drużynę angielską.W ramach świętowania Bank Rezerw Fidżi wydał banknot okolicznościowy o nomnale 7 dolarów przedstawiający całą drużynę rugby w towarzystwie premiera cieszącą się ze złotego medalu. Był to również pierwszy banknot tego wyspiarskiego ...

	Pioter
	13 lutego 2019 20:50

Islamska wojna o Jerozolimę

W latach 536-541 na rozkaz cesarza Justyniana na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie wybudowano Bazylikę Świętej Panny Marii. Bazylika ta została wybudowana na miejscu zniszczonej przez Rzymian w 70 roku Drugiej Świątyni Jerozolimskiej wybudowanej na zlecenie króla Heroda Wielkiego.

Ponad sto lat później, w latach 660-691, na miejscu bazyliki zbudowano (bądź przebudowano, bo są różne sprzeczne informacje) Meczet Al-Aksa. W ręce chrześcijan świątynia ta dostała się ponownie w czasie wypraw krzyżowych i w latach 1099-1187 stanowiłą siedzibę Zakonu Templariuszy. Po zdobyciu Palestyny przez Saladyna świątynia ponownie stała się meczetem i w rękach muzułmanów pozostaje do dnia dzisiejszego.

Meczet ten, wraz z Kopułą na Skale, stał się w 1983 roku motywe ...

	Pioter
	10 lutego 2019 19:40

Bawmy się!

W czasach gdy kraje islamskie w symbolice banknotów nawołują do modlitwy i pracy, kraje które przynajmniej nominalnie są chrześcijańskie nawołują do czegoś zupełnie innego.

Na banknocie kraibskiego państwa będącego członkiem Brytyjskiej Wspólnoty Narodów jako główny motyw  wykorzystano tę fotografię która przedstawia tańczącą w trakcie karnawału dziewczynę.

Obok uśmiechniętej dziewczyny znalazł się również budynek Centrum Finansowego Erica Williamsa w Port Spain, w którym umiejscowiony jest budynek banku centralnego tego wyspiarskiego państwa.

Przed 2014 rokiem w obiegu pieniężnym wizerunek banku centralnego również się znajdował na banknotach, ale obok niego zamieszczony był budynek parlamentu, Red Haus.

	Pioter
	9 lutego 2019 06:54

Historia okrętu Ernestyna

1 lutego 1894 roku w Gloucester w Massachusetths w stoczni James & Washington zwodowano okręt zaprojektowany przez Goerga McClaina, a którego właścicielem został William Edward Morrisey. Okręt został nazwany imieniem córki Morriseya Effii i został zarejestrowany pod nazwą Effie M Morrisey. Przez 11 lat okręt służył jako okręt rybacki, a jego pierwszy połów dał ponad 200 tys funtów ryb (ponad 91 ton ryb). Pozwoliło to w całości spłacić koszta jego budowy.

Jeden z członków klanu Morriseyów, tymczasowy kapitan tego okrętu, Clayton został nawet uwieczniony na cokole posągu Pomnika rybaków z Gloucaster.

W 1905 roku okręt został sprzedany Anselowi Snow z Digby w Nowej Szkocji. Tym razem dzięki wierszowi dziennikarza z Montrealu, Frie ...

	Pioter
	5 lutego 2019 19:20

Dušan Třeštik „Wielkie miasto Słowian, zwane Praga” - część V [ostatnia]

Dušan Třeštik

„Wielkie miasto Słowian, zwane Praga”. Państwa i niewolnicy w Europie Środkowej w X wieku.

część I

część II

część III

część IV

[ciąg dalszy]

Kijów był nie tylko matką ruskich miasta, ale i centrum ruskiej ziemi. Takie centrum było centrum idealnym, środkiem ciężkości, czymś do czego dąży każde społeczeństwo, ale ni było to zawsze bezwarunkowo to samo miejsce. Świętosław zresztą te centrum przeniósł w inne miejsce w roku 969: „Nie podoba mi się mieszkać w Kijowie, wolę mieszkać w Prejarosławiu na Dunaju, dlatego, że tu jest centrum kraju, w którym schodzą się wszystkie bogactwa: od Greków złoto, jedwab, wino i owoce; z Czech i Węgier srebro i konie; a z Rusi sk&oa ...

	Pioter
	3 lutego 2019 18:42

Dušan Třeštik „Wielkie miasto Słowian, zwane Praga” - część IV

Dušan Třeštik

„Wielkie miasto Słowian, zwane Praga”. Państwa i niewolnicy w Europie Środkowej w X wieku.

część I

część II

część III

[ciąg dalszy]

Sytuacja monetarna była w tym okresie, czyli w latach 961-965, dość skomplikowana. W obiegu wewnętrznym dominował srebrny denar, który jak wykazała J Stepkova, jest tożsamy z Ibrahimowym kinszarem. Pytanie tylko brzmi, czy była to moneta miejscowa Bolesława I czy denar bawarski, który był w obiegu w Czechach przed wprowadzeniem własnej monety. Numizmatycy tłumaczą, że chodziło o monety Bolesława, ale pojawiają się wątpliwości. Niektórzy twierdzą, że początki czeskiej monety to końcowe lata panowania Bolesława I, lub nawet początkowe lata panowania Bolesława I ...

	Pioter
	2 lutego 2019 21:00