123 lata niewoli? - część I Księstwo Warszawskie

W notce o pieniądzu Insurekcji z 1794 przybliżyłem trochę czas i problemy związane z powstaniem pierwszego polskiego pieniądza papierowego. Skutkiem Insurekcji był kolejny rozbiór Państwa Polskiego, które po 1795 definitywnie i na 123 lata zniknęło z map świata. Tak uczą nas w szkołach i w ten sposób prowadzona jest narracja historyczna w Polsce. I to pomimo, że nijak ma się to do pozostałych wydarzeń historycznych, które rownież w tej narracji uczestniczą, jak Wojny Napoleońskie, Powstania Narodowe czy I Wojna Światowa. Dla polskiej narracji państwowej ważne są dwie daty 24 X 1795 - data III Rozbioru oraz data 11 XI 1918 - data zawieszenia broni na froncie zachodnim I Wojny Światowej (mimo, że nijak się nie odnosi do faktycznych dat związanych z odtwar ...

	Pioter
	15 lipca 2018 07:47

Ani atom nie ruszy

Pod koniec XIX wieku rozpoczęto eksprymenty z materiałami rozszczepialnymi, a od lat 40 XX wieku ludzkość dysponuje bronią masowego rażenia. A konkretnie kilka wybranych rządów państw.

Oficjalnie są to USA, Rosja, Francja, Wielka Brytania, Chiny, Indie, Pakistan, Korea Północna. Oficjalnie broni atomowej nie posiada Izrael, ale wszyscy już wiedzą, że faktycznie taką broń posiada od 1965 roku.

Broń atomowa (zgodnie z danymi z wikipedii) stacjonowała również przejściowo w niektórych innych krajach, jak RPA, RFN, Belgia, Holandia, Włochy, Turcja, Ukraina, Kazachstan czy Białoruś.

Popatrzmy na to pod kątem banknotów i zamieszczanej na nich propagandy (czy może raczej ostrzeżeń). 

Belgia 1964

Grecja 1966

Izrael 1968

Austria 1 ...

	Pioter
	14 lipca 2018 11:27

Banknoty i piłka nożna

Trwają właśnie mistrzostwa świata w piłce nożnej w Rosji, a przy okazji Rosja postanowiła również udowodnić, że jest państwem teoretycznym wypuszczając z tej okazji banknot kolekcjonerski.

Ale nie był to pierwszy banknot z taką tematyką. Popatrzmy tochę na propagandę piłkarską innych państw.Po piłkę nożną (między innymi) sięgnęły władze Singapuru w 1999 roku

i w 2015 (choć ten drugi jest tylko banknotem kolekcjonerskim)

Malediwy w 2017

Zair w 1967

Kenia w 1993

a nawet jeden z brytyjskich banków mających koncesję na druk pieniędzy dla Ulsteru. 

	Pioter
	13 lipca 2018 16:41

Ina i rekin

Na wyspach Oceanii opowiada się legendę o pewnej młodej dziewczynie o imieniu Ina, która została poślubiona bogowi oceanu Tinirau. Niestety Tinirau mieszkał na pływającej wyspie wiele mil od miejsca, w którym wychowywała się Ina. Gdy Ina zapragnęła połączyć się z ukochanym, okazało się, że sama nie może dopłynąć tak daleko. Prosiła więc ryby, ptaki i żółwie aby pomogły jej dostać się ukochanego. Niestety wszystkie te zwierzęta okazały się zbyt małe, aby unieść dorodną kobietę. Dopiero rekin pozwolił jej popłynąć na swym grzbiecie do ukochanego. Ina ucieszyła się z tego i zabrała z sobą, jako zapasy, dwa orzechy kokosowe. Gdy zachciało jej się pić próbowała otworzyć orzech, ale wtedy zorientowała się, że nie zabrała ze sobą noża, i nie ma jak tego orzecha otw ...

	Pioter
	12 lipca 2018 17:37

Europa

Zacznijmy od mitologii. Zgodnie z wierzeniami starożytnych Greków Europa była córką fenickiego króla Agenora, która wyjątkowo spodobała się Zeusowi. Tak bardzo, że ten pod postacią byka porwał ją i uprowadził na Kretę, gdzie urodziła mu synów: Minosa, Radamantysa i Sarpedona, którzy po zakończeniu ziemskiego żywota zostali sędziami w Hadesie.

Jeden z wielu mitów greckich, ale nie będziemy go tu analizować, a zinterpretujemy go dosłownie.

Europa jest dzieckiem Fenicjan, tych samych Fenicjan, którzy wymyślili alfabet i którym przypisuje się w powszechnym mniemaniu wymyślenie pieniądza (wcale nie monet - te jak wiemy pochodzą z greckiej wyspy Lidia).

Europa była wyjątkowo piękną kobietą, inaczej nie zain ...

	Pioter
	11 lipca 2018 18:14

Bananowe republiki

Tak zwykło się mówić o krajach, w których miejscowe rządy są organizowane przez siły zewnętrzne, a całość gospodarki zależy od jednego rodzaju surowca. Określenie to wzięło się z Ameryki Łacińskiej, gdzie CIA na zlecenie United Fruit Company utrzymywała w zależności półkolonialnej całe kraje.

Zobaczmy więc, kto banany uwiecznił na swoich pieniądzach, traktując je jako podstawę istnienia własnej gospodarki.

Jako pierwsze motyw bananów wykorzystały Duńskie Indie Zachodnie (dzisiejsze Wyspy Dziewicze) w 1905 roku.Następnie Kostaryka w 1914Haiti w 1919całą plantację bananów znajdziemy natomiast na banknotach Surinamu z 1991.

Ale banany nie są wyłacznie uprawiane w Ameryce. Znajdziemy je również w krajach Afrykijak Somalia w ...

	Pioter
	10 lipca 2018 19:47

Historia pewnego obrazu

W holu Zamku Dobrej Nadziei w Kapsztadzie przez lata wisiał pewien obrazi wszyscy uważali, że przedstawia on Jana van Riebeecka, pierwszego gubernatora Kapsztadu z ramienia Holenderskiej Kompani Wschodnioindyjskiej. Jan Antoniszon van Riebeeck w latach 1652 - 1662 budował w Kapsztadzie port dla holenderskich statków kursujących pomiędzy Europą a Indonezją.

Dlatego też w momencie, gdy w 1948 w Afryce Południowej poszukiwano jakiegoś symbolu łączącego Afrykanerów i Brytyjczyków, zdecydowano się obraz ten zamieścić na nowym wzorze banknotów. W końcu był to pierwszy znany z imienia Europejczyk, o którym było wiadomo, że osiedlił się w Południowej Afryce.

Jednak w 1984 roku holenderski genealog Jonkheer van Kretschmar udowodnił, że na obraz ...

	Pioter
	9 lipca 2018 07:17

Imperium kontratakuje

23 czerwca 2016 odbyło się w Wielkiej Brytanii referendum w sprawie wyjścia tego państwa ze struktur Unii Europejskiej. 13 września tego samego roku Bank Anglii natomiast wprowadził do obiegu nowy wzór banknotu 5 funtowegona którym znalazł się najwybitniejszy (zdaniem samych brytyjczyków) brytyjski polityk XX wieku. O tym co znajdzie się na nowych banknotach poinformowano zresztą z trzy letnim wyprzedzeniem. 

Sir Winston Churchil, laureat literackiej nagrody Nobla w 1953 roku, był politykiem, za którego rządów dokonano akurat rozmontowania dotychczasowego imperium, wykrwawiając samą Anglię w dwu wielkich wojnach.

Churchil już w 1995 znalazł się na banknotach Gibraltaru.

Kolejny banknot, który wprowadzono do obiegu 14 września ...

	Pioter
	8 lipca 2018 06:02

Podbój kosmosu

Podbój kosmosu, który trwa do dnia dzisiejszego, również posiada odpowiednie umocowanie propagandowe na banknotach. Nie są w tym przypadku jednak promowane rozwiązania wojskowe (choć takie również są brane w tym przypadku pod uwagę), a cywilne zastosowanie satelitów komunikacyjnych. Przypatrzmy się tej propagandzie, w której nie biorą udziału ani USA, ani Rosja - kraje, które w XX wieku ten podbój aktywnie prowadziły. Dziś wygląda to następująco:

W 2015 roku Chiny upamiętniły na okolicznościowym banknocie własnego satelitę Shenzhou 9. I było to ukoronowanie chinskiego programu podboju kosmosu.

Indie natomiast w 1975 roku poifnormowały o rozpoczęciu własnego programu, natomiast w 2016 ukazały na banknocie satelitę Mangal ...

	Pioter
	7 lipca 2018 06:25

Prima Aprilisowy żart?

Po zakończeniu wojny w Chorwacji i Bośni walka z Serbami przeniosła się w 1999 roku do Kosowa. W tym roku wojska NATO, zupełnie otwarcie, rozpoczęły inwazję na to, co pozostało z dawnej Jugosławii. Inwazja została rozłożona na sześć etapów od 20 stycznia do 9 czerwca 1999, i odbywała się oficjalnie wyłacznie w przestrzeni powietrznej. Ale jednocześnie UCK prowadziło czystki etniczne i walki z serbską policją i wojskiem.

W trakcie tej inwazji Jugosławia pod względem monetarnym już dawno nie istniała. Denar jugosłowiański (wymieniony i ustabilizowany w 1994) był honorowany wyłącznie na terenie Serbii - drugie państwo Federacji bowiem postanowiło przyjąć w wyniku walki z inflacją również w 1994 roku markę niemiecką. O niemiecką walutę oparto również (w realizacji 1 ...

	Pioter
	6 lipca 2018 08:06

Maszeruje wojsko

Są przypadki, gdy władze za pomocą propagandy umieszczanej na banknotach chcą przypomnieć społeczeństwu, nad którym panują, że są jedynie podwykonawcami, a prawdziwa władza znajduje się gdzieś indziej. Gdzie? Będziemy się musieli zastanowić nad konkretnymi przypadkami.

W przypadku serii albańskich banknotów z 1947 roku sprawa jest prosta. Enwera Hodżę do władzy wyniósł bowiem brytyjski wywiad.

Podobnie ma się również sprawa z partyzanckimi dinarami Jugosławii z 1944 roku. W finansowanie tego ruchu oporu również byli mocno zaangażowani Brytyjczycy.

Holederskie Indie Wschodnie (dzisiejsza Indonezja) w 1943 roku również stanowiły teren infiltracji wojskowej Wielkiej Brytanii.

W przypadku jednak Francuskiej Afryki Zachodniej w 1946 roku ...

	Pioter
	5 lipca 2018 07:21

Bohaterki?

27 czerwca 1806 roku brytyjski korpus ekspedycyjny liczący 1500 żołnierzy  pod wodzą pułkownika Williama Beresforda wylądował w pobliżu Buenos Aires, ówczesnej stolicy Wicekrólestwa La Platy. Atak na stolicę jednak się nie powiódł, bowiem siły brytyjskie zostały odparte przez kreoli, i to pomimo ucieczki wicekróla La Platy do Corodoby. Wobec powyższego brytyjczycy zwiększyli siły korpusu do 9000 ludzi w rok później, a gdy i to nie pomogło, podpisali zawieszenie broni i wycofali się oficjalnie z tego terenu.

25 maja 1810 roku panowanie Hiszpanii w Ameryce Południowej zostało jednak zakończone. Tego dnia Wicekrólestwo rozpadło się na Zjednoczone Prowincje Rio de La Plata oraz Republikę Guarani. Hiszpanie jednak nie poddali się bez walki, ...

	Pioter
	3 lipca 2018 18:55

Oferta świętej Agnieszki

Po rozpadzie Czechosłowacji w 1992 roku władze nowej Republiki Czeskiej (słowackie władze zresztą również) postanowiły wymienić dotychczas używane w Czechosłowacji banknoty na zupełnie nowy wzór. Zbiegło się to z wcześniejszymi planami Statni Banki Ceskoslovenska, który na rok 1993 zaplanował wprowadzenie do obiegu banknotu 200 koronowego z Komenskim, co miało rozpocząć wymianę wszystkich banknotów na nowe wzory. Banknot z Komenskim wprowadziły już nowe czeskie władze, przy okazji wymieniając wszystkie czechosłowackie banknoty od razu.

Na banknotach tych znaleźli się św Agnieszka (50 Kc), cesarz Karol IV (100 Kc), Jan Komenski (200 Kc), Bożena Nemcova (500 Kc), Franciszek Palacky (1000 Kc) oraz Tomasz Masaryk (5000 Kc). Serię tę uzupełniono rok póź ...

	Pioter
	2 lipca 2018 18:27

Chrystianizacja

W europejskim kręgu kulturowym za przełomowe wydarzenia w dziejach państw i narodów uważa się przyjęcie chrześcijaństwa. Dla wielu państw jest to również data graniczna ich spisanej historii, czyli mówiąc inaczej od tego momentu liczy się w danym państwie czas. I w zasadzie nie ważne jest w jaki sposób do Kościoła podchodzili kolejni władcy, tego szczególnego momentu nie da się z historii wymazać.

W cyklu banknotowym mieliśmy się już okazję przyjrzeć niektórym takim wydarzeniom przedstawianym w propagandzie państwowej na banknotach Polski, Słowacji, Brazylii czy Dominikany. Dziś przyjrzyjmy się innym państwom oraz wydanym przez nich banknotom.

Na chorwackim banknocie wydanym w 1943 roku przedstawiono chrzcielnicę księcia Wiesława, pierwsz ...

	Pioter
	1 lipca 2018 06:26

Krzysztof Kolumb

Niewiele osób trafiło na banknoty tak wielu krajów jak właśnie Genueńczyk Krzysztof Gołąb (bo to właśnie znaczy columba po łacinie), który powszechnie uznawany jest za odkrywcę Ameryki. Jego życiorysu nie będę tutaj streszczać, przedstawię natomiast w jaki sposób widzą go poszczególne państwa, dla których stał się bohaterem narodowym wartym umieszczenia na obiegowym pieniądzu.

Na początek USA w 1914 roku

i w 1875

Następnie Bahamy w 1992

Kolumbia w 1883

Kostaryka 1902i 1917

oraz w 1942.

Kolejnym państwem jest Dominikana w 1992

Ekwador 1920Salwador na każdym banknocie od 1922 rokuGwadelupa 1942

Meksyk 1900

Nikaragua 1910

Urugwaj 1883

Prócz państw Ameryki Krzysztof Kolumb został również uhonorowany ...

	Pioter
	30 czerwca 2018 05:52

Wszystkiemu winni są Fenicjanie

Bowiem, jak się powszechnie przyjmuje, oni wynaleźli pieniądze. Ale nie tylko. Wynależli również alfabet, czyli system zapisu zgłoskowego. A od nich system ten przejęli Grecy, Żydzi, Rzymianie i Arabowie oraz wiele innych ludów - a przynajmniej tak się powszechnie uważa.

Tylko w niektórych przypadkach mamy pewność co do imion twórców konkretnych alfabetów narodowych i ludzie Ci, o ile działali w kręgu kultury chrześcijańskiej, byli często zaliczani w poczet świętych, bowiem pierwszym ich zadaniem było właśnie przybliżenie Słowa Bożego maluczkim.Jednym z tych Świętych Pańskich jest Mesrop Masztoc, twórca alfabetu ormańskiego, zyjący na przełomie IV i V wieku, którego Armenia zamierściła na banknocie 1000 dramowym w 1994 roku.

	Pioter
	29 czerwca 2018 05:13

Jak Jadwiga Anjou trafiła na banknoty polskie

W notce 500+ zajmowaliśmy się projektem banknotu ze św Jadwigą, który jednak do obiegu w Polsce nie wszedł.

Ale św Jadwiga była już na polskich banknotach. Trafiła na nie w 1919 roku.

A stało się to tak...

W listopadzie 1916 roku cesarze Niemiec i Austro-Węgier postanowili odtworzyć Państwo Polskie z ziem Królestwa Polskiego (Kongresowego) które trafiły pod niemiecką i austriacką okupację już w 1914 roku, czyli z Generalnej Guberni Warszawskiej i Generalnej Guberni Lubelskiej. Na teren Guberni Lubelskiej Austriacy wprowadzili własny system pieniężny, natomiast władze niemieckie nie chciały ponosić finansowej odpowiedzielności za nowy twór państwowy.

W pierwszej kolejności zaplanowano więc nadanie obiegu przymusowego pieniądzom zastępczym już na t ...

	Pioter
	28 czerwca 2018 04:53

Poranny łyk kawy

Tym razem będzie bardzo krótko o kawie na banknotach, zgodnie z życzeniem wyrażonym przez Was wcześniej.

Kawa rośnie na krzewach kawowych

które są uprawiane na plantacjach

Gdy kawa dojrzeje należy ją zebraćNastępnie poddawana jest dalszym obróbkom, aby w końcu zapakować ją do transportu

i przewieźć ją na miejsce przeznaczenia

ponieważ bez kawy ciężko się pracuje niektórym ludziom

Za zarobione na obrocie kawą pieniądze mozna założyć bank

który będzie obsługiwał cały obrót kawą.

	Pioter
	27 czerwca 2018 05:32

Sztuka aborygenów

W 1966 roku Australia dokonała decymalizacji waluty (czyli przejścia z systemu funta brytyjskiego na system dziesiątkowy). Długo zastanawiano się nad tym jak ma się nowa waluta nazywaćZaproponowano nazwę Royal oraz zaprojektowano nowe banknoty, ale nazwę ostatecznie zmieniono na dollar.

Zaplanowano również, że na banknotach australijskich musi się znaleść nawiązanie do sztuki naskalnej Aborygenów, ale ... tu zaczął się problem. Malowidła naskalne zachowane w Parku Narodowym Kakadu nie nadawały się do tego celu (przynajmniej zdaniem Banku Rezerw Australii). Dlatego do zilustrowania sztuki aborygenów sprzed około 20 tysięcy lat zatrudniono artrystę Davida Malangi, Aborygena, którego nawet o fakcie zatrudnienia do tego celu nie poinformowano.

I z czasem z ...

	Pioter
	26 czerwca 2018 04:59

... Twoja jest krew, a ich jest nafta ...

Nafta. Krew naszej cywilizacji. Podstawa bezpieczeństwa energetycznego państw, o którą od co najmniej wieku toczą się wojny jawne i ukryte. Państwa posiadające zasoby ropy naftowej i opierające swoją gospodarkę o jej wydobycie, przerób i handel informują o tym fakcie na wydawanych przez siebie banknotach. Ale nie wszystkie.

Zróbmy więc mały przegląd państw surowcowych i ich ulotek reklamowych.

Bahrain 1964

Brunei 1996

Birma 1987

Chiny 1960Indie 1981

Indonezja 1968

Iran 1963

Irak 1969

Kuwejt 1994

Laos 1979

Malezja 1998

Katar 1980

Arabia Saudyjska 1961

Wietnam 1987

To wyłącznie azjatyckie kraje. Ten sam trend znajduje się również na banknotach Ameryki Południowej czy Afryki.

Ale na zakończenie wyjaśnię dlaczego t ...

	Pioter
	25 czerwca 2018 05:22