Angelus ze Stargardu i rzymska flota

Jakiś czas temu zastanawiałem się co robiła rzymska flota na Bałtyku.

Udało mi się wówczas ustalić (na podstawie różnych poszlak), że Rzymianie rzeczywiście na ten Bałtyk wpłynęli około 5 r pne. Ale w tym miejscu moje tropy w postaci odnalezionych w Ankarze inskrypcji oraz rzymskich opisów geograficznych zawartych w tekstach Pomponiusza Meli i Pliniusza Starszego się urwały. Mogliśmy wyłącznie stwierdzić, że Rzymianie wpłynęli na Bałtyk i prawdopodobnie już z niego nigdy nie wypłynęli, a przynajmniej nie wszyscy.

Czytając jednak Protokół Angelusa ze Stargardu znalazłem potwierdzenie działań rzymskiej floty operującej na Bałtyku w czasach panowania Oktawiana Augusta wspierała działania wojenne Druzusa skierowane przeciwko Wenedom.

Uważa się, co jest, jak przypuszczają niektórzy, prawdop ...

	Pioter
	1 maja 2024 12:03

Wyrazy fenickie w mowie polskiej

Gdzieś w połowie XIX wieku rozpoczęła się wielka dyskusja na temat zdobyczy cywilizacyjnych Fenicji. Prowadzona ona była głównie we Francji, ale jakieś jej odpryski pojawiały się również w kołach naukowych Anglii, Niemiec, Norwegii czy Polski. I wcale nie chodziło o to, aby udowodnić, że wszystko zawdzięczamy właśnie Fenicji (choć i takie głosy się pojawiały), ale badając mitologię, artefakty archeologiczne oraz teksty starożytne próbowano uzupełnić białe plamy w dziejach Europy.

Owszem, pojawiały się również i takie głosy, że tak w zasadzie to poza handlem, to niczego Fenicji nie zawdzięczamy. Że wszystko, co uznawane jest przez francuskich badaczy za zdobycze Fenicji, to tylko działalność Pelazgów, ewentualnie styk tych dwu ludów.

A potem nagle, jak za dotknięciem zaczarowanej różdżk ...

	Pioter
	30 kwietnia 2024 15:02

Gryf

Pozostańmy jeszcze na Pomorzu, choć notka będzie dotyczyć zupełnie innego Attyli.

Wyspy Cooka zapowiedziały bowiem wypuszczenie na 1 lipca nowej złotej monetki (12 mm średnicy i 0,5 g wagi). Ta moneta jest w zasadzie bardzo ciekawa:

Skromny rysunek, ale na tak małej monecie zbyt dużo nie da się pokazać.

Ogólnie to wszyscy wiedzą już od czasów Herodota, że w północnej części Europy znajduje się bezspornie najwięcej złota. Ale jak się je uzyskuje, tego także nie potrafię dokładnie podać; opowiadają, że jednoocy ludzie, Arimaspowie, podkradają je gryfom.

Tak więc gryfy żyły gdzieś w górach na północy Europy, kopały sobie złoto i pilnowały go, aby Arimapsowie go im nie wykradali. Gdzie jednak była ta północ Europy? Herodot twierdził, że informacje o Gryfach przekazali mu Scytowie. I byli p ...

	Pioter
	29 kwietnia 2024 14:16

Genzeryk. Spis treści

Bigelow pisząc swoją książkę o Genzeryku opierał się o dane dostępne w początkach XX wieku i starał się przy tym wykazać, że Prusacy pod panowaniem Hohenzollernów są godnymi następcami Wandalów pod panowaniem Genzeryka. Tylko, że patrząc z drugiej strony to cała pruska propaganda tamtych czasów była właśnie nakierowana na dokładnie taką samą interpretację wydarzeń późnego antyku.

Przyjrzyjmy się więc spisowi treści tej, moim zdaniem, ciekawej książki:

I. Siedziby Wandali. Niektóre refleksje na temat ich izolacji. Genzeryk szuka miejsca pod Słońcem.

II. Przejście Wandali z Prus do Słupów Herkulesa. Genzeryk proponuje pokój i oszukuje swoich wrogów.

III. Bonifacjusz pomaga Genzerykowi. Jego łatwowierność. Przyjaźń św. Augustyna. Pokonany w bitwie. Przebaczenie Placydii. Metody Genzeryka ...

	Pioter
	28 kwietnia 2024 08:17

Attyla, pierwszy król Pomorzan

No to zaczynamy mieszać w kotle czarownic, zwanym dla niepoznaki schyłkiem antyku. Wiemy już, że prócz wizygockich, frankijskich i burgundzkich państw powstałych w Galii i Iberii na terenie Imperium Romanum funkcjonowały aż trzy cesarstwa, a może jeden cesarski triumwirat. Były to odpowiednio cesarstwa greckie (Bizancjum), rzymskie (Rzym) oraz wandalskie (Kartagina), czyli w zasadzie powrócono do okresu przed Wojnami Punickimi. A co działo się wówczas na tak zwanym Barbaricum?

Z tego co możemy wywnioskować z zachowanych późnoantycznych źródeł, to Swebowie rozpoczęli proces niszczenia Wenedów oraz osadzili na ich terenach Bojów, lud o którym historycy mówią, że był celtycki. Nie biorą tylko pod uwagę faktu, że greckie słowo kelti było stosowane w dokumentach zamiennie ze słowem skifi, o ...

	Pioter
	27 kwietnia 2024 08:29

W końcu Genzeryk dotarł na Kalety

Oczywiście to już nie czasy Sacco di Roma, choć pewnie i tu niejedna dama w opałach by się znalazła. Ale dziś nie będzie o tym.

Będzie tylko o tym, że książka Poutlneja Bigelowa pod tytułem Genzeryk. Król Wandali i pierwszy pruski cesarz przybyła z drukarnii i w każdej chwili może podjechać również do Państwa.

Zainteresowani znajdą ją na allegro. Wystarczy tylko wpisać słowo GENZERYK w wyszukiwarkę.

	Pioter
	26 kwietnia 2024 13:50

Sąd nad Apolloniuszem

Publiczna działalność Apolloniusza z Tyany doprowadziła go w końcu do sądu, któremu przewodniczył sam cesarz Domicjan. Podstawą oskarżenia, o czym wszyscy dobrze wiedzieli, był udział w spisku Nerwy, który miał na celu obalenie rządów Domicjana. Tylko, że agenta wpływu sojuszniczego mocarstwa nie można było otwarcie oskarżyć o przygotowywanie spisku mającego na celu zmianę władzy w Imperium Rzymskim. Jak więc to rozegrano?

W Żywocie Apolloniusza z Tyany znalazł się zarówno akt oskarżenia jak i mowa obronna samego Apolloniusza wygłoszona przed Domicjanem. Sama mowa obronna liczy kilkanaście stron, więc nie będę jej tu w całości przytaczał. Ale przyjrzyjmy się najpierw oskrażeniom, które przygotował Eufrates, agent wpływu Etiopii, o czym również wszyscy dobrze wiedzieli. Oskarżył on Apol ...

	Pioter
	25 kwietnia 2024 10:24

Mumie

Tak. Ponownie zajmiemy się fulmami. Tym razem na tapetę pójdzie bajka dla dzieci produkcji hiszpańskiej.

W zasadzie do tej pory cała propaganda filmowa traszyła nas potworami z Egiptu. Wystarczy wspomnieć tylko film Sommersa z 1999 roku (oraz jego późniejsze kontynuacje), czy filmy Karloffa (1932) lub Kurzmanna (2017), utrzymane w większości w konwencji horrorów. W kreskówce dla dzieci z 2023 roku otrzymujemy jednak zupełnie inną historię.

A więc zacznijmy od początku. Aby uchronić się przed inwazją świata żywych mumie przechodzą do zaświatów, gdzie po prostu sobie (nie)żyją swoim własnym (nie)życiem. Do czasu, aż w Egipcie pojawia się feniks aby wskazać przyszłego męża dla córki faraona. Tak jednak się nieszczęliwie dzieje, że feniks w trakcie lotu nad miastem mumii zostaje uderzony b ...

	Pioter
	24 kwietnia 2024 09:09

Krwiożerczy tyran

Poślubiona Hunerykowi, synowy Genzeryka, królewna wizygocka zrazu nie miała żadnych powodów do skarg na swoje małżeństwo. Później jednak Genzeryk, który pastwił się również nad swoimi bliskimi, powziął podejrzenie, że przyżądziła truciznę. Kierując się samym podejrzeniem skazuje ją na obcięcie nosa i oberżnięcie uszu. Pozbawioną naturalnej krasy odsyła ojcu do Galii, by widokiem szpetnym jak śmierć zawsze budziła litość, aby przez akt okrucieństwa, które wstrząsnęło nawet osobami postronnymi, jak najboleśniej ugodzić rodzica.

Tyle w swojej Getice napisał Jordanes o wydarzeniu, nad którym w zasadzie nikt się głębiej nie zastanawia. Wszystkie akademickie sławy są zgodne co to tego, że Genzeryk później ze strachu przed Teodorykiem, za to jak potraktował jego córkę, zawarł sojusz z Attylą. ...

	Pioter
	23 kwietnia 2024 14:56

Troll

Pozostańmy jeszcze w świecie filmowym i w sposobach w jaki on odwołuje się do dawnej historii. Dziś więc będzie notka o norweskim filmie z 2022 pod tytułem Troll.Jak widzicie Państwo na plakacie nie są to żadne dobrotliwe duszki, odmalowywane nam przez amerykańską kinematografię, a stworzenia powstałe z ziemi i skał - groźne, okrutne, krwiożercze. Stworzenia łaknące chrześcijańskiej krwi oraz irytujące się na dźwięk kościelnych dzwonów. Co gorsza stworzeń tych nie można pokonać żadną konwecjalną bronią, a trzeba sięgnąć do dawnych sag i legend.

W zasadzie to nagle jedno z takich stworzeń pojawiło się w górach Norwegii. Zostało ono bowiem obudzone przez prace związane z budową tunelu w górach Dovre. Władze Norwegii stanęły więc przed nie lada dylematem, tym bardziej, że stworzenie te pr ...

	Pioter
	22 kwietnia 2024 05:07

Wszystko co istotne w ostatnim Asteriksie

Dobrze wszyscy wiemy, że wszystko co naprawdę istotne przekazywane jest w swerze pop. Np w filmach, które z założenia mają być lekkie, łatwe i przyjemne. Np w filmach o przygodach Weneda Asteriksa (zwanego przez twórców filmowych Galem). Ostatni flm z tej serii wszedł do kin w zeszłym roku i znajdujemy w nim dość dużo ciekawych, z naszego punktu widzenia, informacji.

Po pierwsze - zmiana przebiegu szlaków handlowych. Chińska księżniczka przybyła bowiem do Armoryki mijając po drodze Varsovię (jest wyraźnie znaznaczona na mapie), natomiast jej powrót z galijskimi posiłkami odbywał się przez Kartaginę, Klysmę (dzisiejszy Suez) i Ocean Indyjski. Oczywiście po drodze było spotkanie z piratami, ale nie mieli oni żadnych szans w starciu z połączonymi siłami glijsko - chińskimi.

Po drugie - to ...

	Pioter
	21 kwietnia 2024 05:09

Intryga

Pamiętacie Państwo jeszcze wpis Andrzeja z Gdańska o wydarzeniach, które miały miejsce kilka dni temu w Brukseli?

Moim zdaniem wszystko to zostało dokładnie zaplanowane i ma na celu dokonanie zmian w PE.

Dlaczego tak myślę? Otóż 13 kwietnia Królestwo Belgii poinformowało o nowej monecie kolekcjonerskiej:Jest to pierwsza z monet wybita z okazji Roku Jamesa Ensora, belgijskiego pioniera modernizmu. I żeby było ciekawiej właśnie na tę monetę trafił autoportret malarza, jednak w tle mamy fragnemnt zupełnie innego jego obrazu. Dokładniej tego: noszącego nadany przez autora tytuł Intryga.

Czyżby więc czasy rządów niemieckich w UE powoli dobiegały końca?

	Pioter
	20 kwietnia 2024 11:35

Antoinette i Genzeryk

W 1680 roku wystawiono w Paryżu sztukę pod tytułem Genseric, której autorką była Antoinette des Hulieres, żona marszałka Francji. Takie są oczywiście oficjalne dane, ale my już wiemy, że sztukę Il Genserico wystawia się nawet po dziś dzień w Niemczech, przy czym nikt nie wspomina, że jej autorem jest arcybiskup Nicolini.

Tak więc dysponujemy także tekstem francuskim sztuki o Genzeryku, z którym translatory radzą sobie znacznie lepiej niż tekstami niemieckimi (szwabachą) czy włoskimi (w zapomnianym dziś dialekcie). O co więc chodzi w tej sztuce? Pobieżnie tylko sprawdzając wychodziłoby na to, że jest to lekka komedia romantyczna. Akcja jej dzieje się w Kartaginie na krótko przed ślubem Huneryka i młodej Eudoksji.Cesarzowa wdowa romasuje w niej z Genzerykiem, a jej córki akurat romansują ...

	Pioter
	19 kwietnia 2024 06:33

Scytyjska okupacja w Helladzie

O tym, że Ateny przez długi czas były terenem okupowanym przez Scytię możemy się domyślać z faktu, że scytyjscy łucznicy ustawieni na dachach pilnowali porządku na ateńskiej agorze. Oraz ze sposobu w jaki Anacharis ze Scytii odnosił się do najważniejszych osób w Atenach.

Ale czy na terenie Hellady były jeszcze jakieś scytyjskie tereny okupowane?

Okazuje się, że były. Jednym z takich podbojów scytyjskich była akurat Sparta, a fakt ten wyszedł przy okazji roznowy Apolloniusza z Etiopami. Telespion, naczelnik tamtejszych filozofów, w trakcie dyskusji o sposobach oddawania czci bogom nagle zaczął dyskusję o Sparcie:

Telespion chcąc jakby zmienić temat zagadnął Apolloniusza o spartańską chłostę i czy to prawda, że Spartanie otrzymują ją publicznie, na co usłyszał: "Są to najbardziej wolni l ...

	Pioter
	18 kwietnia 2024 06:40

Zwycięstwo piękna

3 marca tego roku w Akademie für Alte Musik w Berlinie wystawiono operę o Genzeryku zatytułowaną Sieg an Schönheit. Sztuka ta, jako opera w trzech aktach, została napisana przez Georga Phillipa Telemanna w 1722 roku w Hamburgu i funkcjonowała pod tytułem Der große König der Afrikanische Wenden Genserikus, als Rom und Carthagens Ueberwinder in eine Opera vorgestellet.

Całość została wyreżyserowana przez Kai Anne Schuhmacher, a za kostiumy odpowiadała Valerie Hirschmann. Przypatrzmy się tym kostiumom, bo moim zdaniem warto: Jak widać na ilustracjach Valerie Hirschmann doskonale sobie radzi w rozróżnianiu epok historycznych i wie, że akcja sztuki toczy się przecież wcale nie w antycznym Rzymie, a w czasie wesela księcia Brunszwiku w 1668 roku.

Zresztą przypisywanie tej sztuki do dorobku a ...

	Pioter
	17 kwietnia 2024 06:52

Apolloniusz zdemaskowany

W Żywocie Apolloniusza z Tyany znajdujemy ciekawy opis jego pobytu w Rzymie. Opis, który w zasadzie demaskuje tego filozofa, jako agenta wywiadu obcego mocarstwa.

Otóż Apolloniusz, po wizycie w Idiach, gdzie złożył dokładne sprawozdanie dotyczące warunków prowadzenia handlu morskiego w Imperium Romanum, powrócił do kraju udając się najpierw do samego Gades. Niczego jednak o pobycie Apolloniusza w Gades nie wiemy, bowiem Filostratos poza zwiedzaniem tamtejszych świątyń nic więcej nam nie przekazał. Z Gades przez Syrakuzy udał się na Peloponez, gdzie jak wiemy pomagał jakiemuś młodzieńcowi wybrnąć z trudnej sytuacji życiowej. Oczywiście do tej pory możemy się łudzić, że Hindusów interesował wyłącznie handel z Rzymem.

Ale po pobycie w Grecji Apolloniusz udał się bezpośrednio do Rzymu. Upr ...

	Pioter
	15 kwietnia 2024 18:59

Szklany sufit

W zasadzie to chyba nie ma takiej osoby, która nie wie, na czym polega zjawisko szklanego sufitu. Tak dzieje się w przypadku, gdy komuś spoza uprzywilejowanej grupy, zaczyna się zbyt dobrze powodzić w interesach. Niebawem dany szczęśliwiec dowiaduje się również, że wraz ze szczęściem w interesach przychodzą różnego rodzaju smutni panowie, których zadaniem jest takie uprzykrzanie życia delikwentowi, aż ten sam zrezygnuje i zajmie się czymś bardziej przystającym do jego sytuacji społecznej.

Gdyby komuś wydawało się, że jest to stosunkowo nowe zjawisko, to może się nieźle zdziwić czytając np Żywot Apolloniusza z Tyany. Tam bowiem opisana została taka sytuacja, która zdarzyła się jednemu z uczniów Apolloniusza.

W tym czasie pewien młody Lacedemończyk został oskarżony przez swoich raodaków ...

	Pioter
	14 kwietnia 2024 15:24

Melodramat Il Genserico

30 listopada 1668 roku wnuczka Elżbiety Stuart wyszła za mąż za Jana Fryderyka Welfa, księcia Brunszwiku i Lüneburga. Z tej okazji włoski wenecki artysta Francesco Nicolini postanowił napisać specjalnie dla niej operę Il Genserico.

Opera ta opisuje akurat tylko jeden moment z bogatych dziejów cesarza Afryki Północnej, a mianowicie (zgodnie ze wstępem): Cesarz rzymski Walentynian po zwycięstwie nad pięcuset tysięczną armią Hunów, zostaje zamordowany przez Petroniusza, który podstępnie zagarnął tron. Dlatego Eudoksja w ramach zemsty wezwała na pomoc Genzeryka, potężnego króla Wandalów, który przyjął zaproszenie, przypłynął z potężną armią do Italii, zdobył Rzym, zabił tyrana i splądrował miasto. Uprowadzona wraz z córką Placydią do Kartaginy świętuje tam ślub wnuczki Teodory z synem Genz ...

	Pioter
	11 kwietnia 2024 08:49

Biografia Genzeryka

Na polskim rynku mamy dostępną wyłącznie jedną biografię Genzeryka, napisaną przez profesora Marka Wilczyńskiego pod tytułem Gejzeryk i czwarta wojna punicka, Najwyższy więc czas byłoby wzbogacić bibliografię dotyczącą tego wielkiego wodza Wandalów.

Dlatego postanowiłem przetłumaczyć i wydać książkę Poultneja Bigelowa Genzeryk. Król Wandali i pierwszy pruski cesarz. W chwili obecnej zostało mi szlifowanie ostatnich rozdziałów i jeszcze w kwietniu książka powinna opuścić prasy drukarskie.

Poultnej Bigelow był synem pracownika amerykańskiej ambasady w Berlinie. I tak się złożyło, że jego towarzyszem dziecięcych zabaw był sam książę Wilhelm Hohenzollern, który w 1888 roku objął władzę w Rzeszy. Dało mu to w późniejszym czasie swobodny dostęp nawet do archiwum niemieckiego sztabu generalne ...

	Pioter
	10 kwietnia 2024 04:17

Zimbabweński złoty

Wczoraj w Zimbabwe dokonano kolejnej wymiany pieniędzy. Tym razem dolara zimbabweńskiego zastąpiła nowa jednostka walutowa - zimbabweński złoty, co w języku angielskim brzmi: Zimbabwe Gold.

Nowe banknoty niewiele się różnią od będących obecnie w obiegu i wyglądają tak:

Ciekawym w tym przypadku jest fakt, że wymiana pieniadza odbywa się w stosunku 1 : 2.498,72 czyli za jednego złotego przypada prawie dwa i pół tysiąca dolarów. W żaden sposób nie można więc jej przyczyny upatrywać w powrocie do szalejącej dawniej w Zimbabwe inflacji.

W chwili obecnej, czyli po jednym dniu funkcjonowania nowej waluty, za dolara amerykańskiego należy zapłacić 13,56 złotego zimbabweńskiego.

Kolejną ciekawostką w przypadku zimbabweńskiego złotego jest fakt, że oficjalnie powiązano go ze złotem (1 mg złota p ...

	Pioter
	9 kwietnia 2024 07:32