Tym razem wrzucę całkowicie losowy fragment pracy Kazimierza Zakrzewskiego pt Ostatnie lata Stylichona 

Przypominam tylko, że książkę o tym wybitnym Wandalu można jeszcze znaleść na allegro oraz w księgarni Foto-Mag

 

Ważną kwestią byłoby dla nas zadecydowanie, czy rezultatem pierwszej inwazji Alaryka do Italii był kompromis Stylichona, z królem Gotów, czy też porażka Alaryka nie pociągnęła za sobą żadnej umowy. Źródła nie dają nam jasnej odpowiedzi na to pytanie. Możemy jednak stwierdzić, że nie ma powodu do przyjęcia zawarcia takiego układu po bitwie pod Weroną. Jednak zwycięstwo Stylichona umożliwiało mu podjęcie inicjatywy w przewlekłym sporze iliryjskim, a pobity Alaryk, dostawszy się w impasso między dwoma zwaśnionymi rządami, wychodząc z gry, jako czynnik wykorzystywany przeciw patrycjuszowi przez Konstantynopol, mógł być wzięty przez niego w rachubę, jako przyszły sojusznik. 

Lata pokoju wyzyskał Stylichon dla reorganizacji armii w duchu tendencji nacjonalizmu rzymskiego. Działalność ta wychodzi jednak poza horyzonty nacjonalistów konstantynopolitańskich, którzy umieli pozbyć się elementów germańskich z armii, ale nie umieli stworzyć nowej armii rzymskiej. Reformę uzupełnień wojskowych, przeprowadzoną przez Stylichona znamy z szeregu dekretów zachowanych w kodeksie teodozjańskim, z których jedne zarządzają pobór do wojska, inne zmierzają do opanowania dezercji. Intensywniejszy pobór przeprowadzono jednak dopiero w czasach inwazji Radagaisa. Pobór ten dał armji nowy szereg czysto rzymskich formacji bojowych, które jednak były wypełnione złym materiałem wojskowym, a przy tym
stanowiły siłę, jaka ostatecznie obaliła Stylichona. Dlatego też, a również i dlatego, że nacjonalizm Stylichona (niewątpliwie jego sposób myślenia znalazł pewne odzwierciedlenie w pieśniach Klaudiana) nie był ograniczony, Stylichon traktował w armii element barbarzyński równorzędnie z rzymskim i umiał sobie zapewnić dopływ tego elementu do szeregów wojskowych. 

Sozomenos, dając trafną charakterystykę patrycjusza, stwierdza, że w swojej epoce wywierał on największy wpływ zarówno na Rzymian, jak i na barbarzyńców i umiał sobie podporządkować oba elementy. Trzeba jednak dodać, że lista stronników Stylichona, zamordowanych w r. 408 w Ticinum, uzupełniona przez inne, znane nam nazwiska jego przyjaciół politycznych, zawiera prawie wyłącznie rzymskie nazwiska. Stylichon zdołał więc skupić dokoła siebie większą grupę Rzymian, która współdziałała w wykonywaniu jego planów i w chwili konfliktu z obozem nacjonalistycznym podzieliła jego
katastrofę.

W stosunku do senatu Stylichon kontynuował modus vivendi ustalony przez Teodozjusza, po zwycięstwie nad Eugeniuszem, kiedy konsulat uzyskali dla zamanifestowania harmonii między cesarzem, a senatem dwaj młodzi członkowie chrześcijańskiej gens Anicia: Olybrius i Probinus. Kompromis ten obejmował także i pogańską większość senatu, która po upadku nadziei, związanych z uzurpacją Eugeniusza, musiała się pogodzić ze zwycięstwem katolickiej dynastji teodozjańskiej. Poza pewnymi odchyleniami Stylichon stosował łagodnie antypogańskie ustawy Teodozjusza, tolerując pogan w armii
i na stanowiskach rządowych, oraz nie stosując represji do opozycji pogańskiej w senacie, która jeszcze nie przestała domagać się restytucji starego kultu.

W r. 404 widzimy znowu Stylichona zajętego dawnymi planami. Honoriusz skończył 20 lat i pomimo kompletnej nieudolności mógł okazać chęć uwolnienia się od opieki potężnego teścia. Należało działać. W dodatku siły przesunęły się na korzyść Zachodu. Stylichon nigdy nie był tak silny, jak
po odparciu inwazji Alaryka. Król gocki znajdował się w krytycznym położeniu i z przeciwnika mógł zostać narzędziem w ręku patrycjusza. Państwo wschodnie przeszło znowu silny kryzys z powodu sprawy patriarchy. Przy tym trzeba zauważyć, że bezczynność Alaryka nie mogła trwać długo. Było rzeczą oczywistą, że o ile nie znajdzie innego wyjścia, to będzie szukał podobnego sposobu wybrnięcia z obecnej sytuacji, jak w r. 402. Stąd też Stylichon wchodząc w kontakt z Alarykiem odwracał niebezpieczeństwo nowej inwazji italskiej. 

Plan Stylichona zmierzał do wykorzystania sił Alaryka w sporze o Ilyricum i do użycia tych sił w dalszym ciągu dla celów obrony państwa na linii Dunaju. Powodzenie tego planu stanowiłoby poważny sukces państwowej myśli rzymskiej, likwidację t zw. wędrówki narodów w jej pierwszym etapie. Pozostaje kwestią otwartą, czy takie rozwiązanie kwestii gockiej w sposób trwały było w ogóle możliwe. Wiemy jednak, że Alaryk dążył do kompromisu —
przeprowadzenie planu Stylichona oznaczało realizację najistotniejszych postulatów gockich, jakie obejmowały: uzyskanie stanowiska w armii rzymskiej, oraz znalezienia dogodnych terenów. 

Tak więc Stylichon z powodu zamierzonej kampanii iliryjskiej nie zasługuje na werdykty potępienia, które go spotkały ze strony niektórych historyków
nowoczesnych.

---

tagi: antyk  wandalowie  stylichon 

	Pioter
	25 maja 2025 17:45

4     659    8 zaloguj sie by polubić