Czytając Pauzaniasza trafiam na coraz ciekawsze kąski. Na przykład na ślady po dawnej kolonii miasta Ugarit. Poczytajcie zresztą sami:

Istnieje niewielkie miasteczko o nazwie Alifera. Większość mieszkańców opuściła je w czasie złączenia się Arkadów w miasto Megalopolis. Idąc więc z Herai do tego miasteczka, przeprawisz się przez Alfejos i uszedłszy równiną najwyżej jakieś dziesięć stadiów, trafisz na górę, po której stoku będziesz
się wznosił jeszcze jakieś trzydzieści stadiów.
Osada otrzymała nazwę Alifera od Aliferosa, syna Likaona. Jest tu przybytek Asklepiosa i drugi, Ateny. Tę boginię czczą mieszkańcy najbardziej, utrzymując, że tutaj się urodziła i wychowała. Wznieśli też ołtarz Zeusa z przydomkiem Lechestes [tj. Położnik], ponieważ tutaj zrodził on Atenę. Źródło nazwali Trytonis, odnosząc do siebie legendę o rzece Tryton.
Posąg Ateny - dzieło Hypatodorosa, godne widzenia zarówno ze względu na wielkość, jak i artyzm - wykonany jest z brązu, Mieszkańcy Alifery obchodzą również uroczystości kultowe ku czci jakiegoś boga - myślę, że Ateny. W czasie tego święta składają ofiary przede wszystkim herosowi Myagrosowi, modląc się doń przy składaniu ofiar i wzywając przydomkiem Myagros [tj. Łowca Much]. Jeśli tego dokonają, muchy nie będą im więcej dokuczać.

Szukając śladów tego Myagrosa w sieci, dotarłem do tego, że nie był to żaden heros ani bóstwo - był to jedynie przydomek nadawany innym greckim bogom - przy czym jego tłumaczenie na polski, czyli Łowca Much natychmiast przywołało mi na myśl innego boga - tym razem fenickiego, który nazywany był Baal zavuv, czyli Pan Much. Ten akurat przydomek Baala po raz pierwszy odnotowano w Ugarit i pierwotnie wcale nie miał wiele wspólnego z muchami. Owszem, był przedstawiany w postaci muchy, ale jego rola polegała na byciu strażnikiem podziemnego świata.

Mamy więc strażnika jakiejś kopalni (pewnie miedzi, bowiem ślady użytkowania miedzi znaleziono w Ugarit już w IV tysiącleciu przed naszą erą, a i samo miasto portowe było również ogromnym miedziowym kombinatem w III tys pne), który tak mocno wrył się w zbiorową pamięć, że został zaliczony w poczet bóstw. Możemy teraz spekulować jak to się stało, że przedstawiano go w postaci owada (akurat muchy), i założyć, że pewnie wykorzystywał w tym celu gniazda szerszeni lub pszczół. Zresztą figurki pszczół robionych w złocie, a jednoznacznie pochodzące z Fenicji, towarzyszą nam od dłuższego czasu w naszych poszukiwaniach. Być może mają one niewiele wspólnego z pszczołami, a przedstawiają nam akurat Belzebuba?

Wróćmy jednak do Hellady i znajdujących się tam różnych świątyń czy obrzędów poświęconych właśnie Belzebubowi. Ciotka Vicky informuje nas, że przed złożeniem ofiar zwierzęcych dla Zeusa, Apolla czy Ateny, odprawiano specjalne obrzędy dla bóstwa much. Podobno nawet sam Herakles został do tego zmuszony w Olimpii, bo bez tego nie miał możliwości złożenia ofiary Zeusowi.

Dobrze Państwo czytacie - zmuszano nawet herosów do składania ofiar muchom.

No dobrze, popatrzmy co nam wynika z tej informacji podanej u Pauzaniasza. Ugarit upadło około 1200 r pne. Czasy Zeusa i Spółki to gdzieś około roku 2000 pne, czyli czasy gdy Ugarit przeżywało swoje najlepsze lata. Ale z zachowanych jeszcze w II w ne obrzędów ku czci Zeusa wynikałoby, że sami Olimpijczycy byli czcicielami Baala Zavuva, którego akurat nazwali greckim imieniem Myagros.

---

tagi: hellada  olimpijczycy  pauzaniasz 

	Pioter
	14 grudnia 2024 17:12

17     1081    11 zaloguj sie by polubić