Zaginiona republika
W 1921 roku w wychodzącej w Archangielsku gazecie ukazało ogłoszenie jakiegoś kolekcjonera, że chętnie sprzeda takie papierki. I zaczęło się podobne dochodzenie jak opisywane kiedyś przeze mnie przy banknotach Czeczeni (http://pioter.szkolanawigatorow.pl/nahar-czyli-kto-sta-za-wojna-w-czeczenii)
Co to więc był za papierek? W pierwszym momencie rosyjscy kolekcjonerzy podejrzewali fałszerstwo - druk czegoś, co nigdy nie istaniało. I trwało to przez dobre 40 lat. Pomimo tego, że pokazywały się i inne papierki o nominale 10 kopiejek sygnowane przez Republikę Kronsztadzką.
Dopiero w 60 latach XX wieku ktoś zabrał się za przeszukiwanie dawnych gazet i książęk okresu rewolucji i zaczął łączyć fakty.
W wychodzącej w Petersburgu gazecie Jedinstwo z dnia 3 lipca 1917 roku znaleziono taki zapis: Kronsztadzka Rada Posłów Robotniczo-Żołnierskich żarliwie sprzeciwia się temu zarzutowi, jakby chciała odłączyć się reszty Rosji. Nazywa to oszczerstwem. Ale wczoraj dostarczono nam następujący dokument: „Republika Kronsztadzka. Kupon tymczasowy. 5 kopiejek. Obowiązuje na Wolnej Wyspie Kotlin. Seria BKS nr 165 ”. A więc Republika Kronsztadzka z własnym obiegiem pieniędzy! Ale czym jest republika, jeśli nie niezależne państwo? A jakie jest jej zadanie, jeśli nie oddzielenie od republiki ogólnorosyjskiej? Wolna wyspa Kotlin nie chce oderwać się od Rosji, bo już odłączyła się!
Żeby było jeszcze ciekawiej w 1965 roku wśród rosyjskich kolekcjonerów pojawiła się polska książka "Pamiątki wojny (drobne pieniądze)", w której znalazła się reprodukcja tego bonu - choć przy porównaniu z oryginałem będącym w rękach Rosjan wyglądała trochę inaczej:
Jakoś coś w tym stylu. Przy reprodukcji bonu znalazło się zdanie Wśród narodów walczących o niepodległość swego bytu w oparciu o politykę rewolucyjnej Rosji był także Kronsztad, który w imię hasła wolności proklamował niepodległą republikę na wyspie Kotlin i usiłował wyemitować małe, ale solidne banknoty ...
Przeprowadzone przez Rosjan dochodzenia wykazały, że książka została oddana do druku 23 września 1917 roku.
Coś niebywałego. Twierdza - symbol dwu rewolucji. I ktoś chciał, żeby społeczeństwo radzieckie uwierzyło, że wcale tak bardzo czerwony sztandar nad Kronsztadem nie powiewiał.
Śledztwo w rosyjskich gazetach kolekcjonerskich w tym momencie się urywa. Do 2000 roku panuje cisza na ten temat. W żadnym rosyjskim katalogu pieniądza czasów wojny domowej tych banknotów również nie znajdziemy.
Co więc stało się w Kronstadzie w 1917 roku?
Jeśli popatrzymy na mapę odpowiedź powinna przyjść sama. Silnie uzbrojona twierdza Kronstad pilnuje toru wodnego do Petersburga. Znajduje się tu również baza floty bałtyckiej. I przy każdym zrywie rewolucyjnym (1905, 1917, 1921) bardzo łatwo podburzyć stacjonujących tam marynarzy. A rewolucje zaczynają tam zawsze się od wymordowania kadry oficerskiej.
Komu mogło zależeć na tym, aby zamknąć wrota do Petersburga? Anglikom? Niemcom? I wjakim celu?
Naprawdę proklamowano tę Republikę Kronszradzką czy tylko postraszono rosyjski rząd drukując papierki na potrzeby prowadzonych negocjacji?
Odpowiedzi chyba już nie znajdziemy. Tym bardziej, że chyba nikt nie jest zainteresowany jej udzieleniem, bo całkowicie by to zniszczyło tworzoną przez lata mitologię rewolucyjnego Kronsztadu.
A dziś od czasu do czasu na rosyjskich aukcjach numizmatycznych pojawiają się te małe papierki (3x5 cm) i schodzą w cenie około 300 dolarów. Jako taka sobie tylko ciekawostka lokalna.
tagi: niemcy rosja anglia banknoty
|
Pioter |
| 21 sierpnia 2020 19:06 |
Komentarze:
|
ArGut @Pioter |
| 21 sierpnia 2020 19:36 |
Dzisiaj mapa, wg. pana gugla, wygląda tak.
Wiadomo gdzie wydrukowano "te papierki" czy są anonimowe jak oddolene, społeczne, rewolucyjne protesty ?
|
|
Pioter @ArGut 21 sierpnia 2020 19:36 |
| 21 sierpnia 2020 19:38 |
Nic zupełnie nie wiadomo. Tylko tyle, że były.
|
Nova @Pioter |
| 21 sierpnia 2020 20:00 |
Niezłe. Drukowanie waluty jako szantaż w negocjacjach politycznych. Trzeba mieć silne nerwy i walczyć o swoje. Gratuluję notki.
|
smieciu @Pioter |
| 21 sierpnia 2020 20:46 |
Przeglądając wpis wikipedi o Rewolucji Październikowej jest w sumie prosta odpowiedź: był to taki rewolucyjny falstart. Tzw. dni lipcowe. W wyniku tych wydarzeń do pierdla trafił między innymi Trocki. W sumie można wysnuć dwie teorie: jedna to że faktycznie był to flastart a druga, zważywszy że rewolucjonistom krzywda się nie stała, mogło chodzić o nagłośnienie nazwisk przyszłych rewolucjonistów. Pobyt w pierdlu był potrzebny by wymazać ich zachodnie szkolenia w cieplarnianych warunkach.
Innym ciekawym skutkiem ubocznych tych dni lipcowych był pobyt Lenina w Razliwie gdzie podobno oddawał się upojnym nocom z Zinowiewem.
|
|
Pioter @smieciu 21 sierpnia 2020 20:46 |
| 21 sierpnia 2020 20:56 |
Wikipedię przejrzałem dokładnie (różne języki) i o ile jest tam o rewolucji w Kronsztadzie to nic nie ma o jakiejkowiek Republice. Zupełnie nic też na ten temat nie ma w rosyjskim necie. Jedyne odwołania, które miałby jakiś sens i powiązanie z Republiką Kronsztadzką , to antybolszewickie powstanie w 1921. A to znowu nie pasuje nijak do doniesień prasowych z epoki o tych banknotach.
Po prostu zagadka do rozwiązania.
|
|
smieciu @Pioter |
| 21 sierpnia 2020 21:10 |
Sugerowałem się tym
W wychodzącej w Petersburgu gazecie Jedinstwo z dnia 3 lipca 1917 roku znaleziono taki zapis: Kronsztadzka Rada Posłów Robotniczo-Żołnierskich żarliwie sprzeciwia się temu zarzutowi, jakby chciała odłączyć się reszty Rosji. Nazywa to oszczerstwem. Ale wczoraj dostarczono nam następujący dokument: „Republika Kronsztadzka. Kupon tymczasowy. 5 kopiejek. Obowiązuje na Wolnej Wyspie Kotlin. Seria BKS nr 165 ”.
Co wiąże Republikę Kronsztadzką z dniami lipcowymi. To mógł być jakiś trening też. Podburzenie rewolucyjnych nastrojów, także wśród represjonowanych marynarzy. Co się stało w 1921 nie mam pojęcia.
A tak swoją drogą. Jak wyglądały pierwsze rewolucyjne (czyli popaździernikowe) banknoty? Były takowe?
|
|
Pioter @Pioter |
| 21 sierpnia 2020 21:16 |
Pierwsze banknoty drukowane przez bolszewicki rząd niewiele się różniły od tych drukowanych za Kiereńskiego. Dopiero w 1919 roku zmieniono symbolikę
|
MarekBielany @Pioter |
| 21 sierpnia 2020 22:27 |
Czasowy Bon vs Bilet Kredytowy.
Ten pierwszy to przypomina etykietę/asygnatę(?) upoważniającą do odbioru ******* ważną do wyczerpania zapasów. Ta za 5, to może na n.p. samogon nie wymagający leżakowania.
:)
|
stanislaw-orda @Pioter |
| 22 sierpnia 2020 00:29 |
A „ruską” Wiki:
Zaprojektowany w XVIII wieku w celu pokrycia głównego toru wodnego Zatoki Fińskiej prowadzącego do ujścia Newy , Kronsztad nie utracił tej funkcji do 1920 roku. Potężne fortyfikacje znajdujące się zarówno na wyspie Kotlin, jak iw jej pobliżu zostały zmodernizowane z uwzględnieniem najnowszych osiągnięć ówczesnej wojskowości. Od brzegów Zatoki Kronsztadzkiej zakryto baterie dział, a przestrzeń między Kotlinem a wybrzeżami została zablokowana liniami sztucznych wysp z fortami. W 1921 r. Kronsztad był główną bazą morską całej Floty Bałtyckiej, więc z 50 tys. Mieszkańców miasta ponad połowa (ok. 27 tys. ) stanowiła wojsko .
Podczas pierwszej rewolucji rosyjskiej na wyspie miały miejsce jednocześnie dwa powstania (1905 i 1906) stłumione przez wojska rządowe: siłą napędową tych działań, zdaniem Avricha, była „nienawiść do władz i oficerów oraz surowa dyscyplina w marynarce”. Drugi spektakl zakończył się egzekucją trzydziestu sześciu prowodyrów.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Paul_Avrich
Po rewolucji lutowej przez miasto przetoczyła się fala zabójstw oficerów ; potem, jeszcze w maju 1917 r., Kronsztadzka Rada, kierowana przez przedstawicieli różnych ugrupowań politycznych (bolszewików, anarchistów , lewicowych socjalistów-rewolucjonistów i radykałów nurtu anarchistyczno- populistycznego ), ogłosiła się jedyną władzą w mieście i odmówiła posłuszeństwa Rządowi Tymczasowemu Aleksandra Kiereńskiego , faktycznie realizując przyszły slogan Rewolucji październikowej "Cała władza w ręce rad!" W rezultacie bolszewik Iwan Flerowski nazwał Plac Kotwicy w mieście „Kronsztadzkim wiecem”. Według Avricha, mieszkańcy Kronsztadu w tym czasie masowo tworzyli małe gminy rolnicze, w których zajmowali się przetwarzaniem wolnych działek. Zwykle gminy te liczyły do pięćdziesięciu osób obojga płci, które pracowały w tym samym przedsiębiorstwie lub mieszkały w sąsiedztwie.
W lipcu 1917 roku marynarze z Kronsztadu odegrali kluczową rolę w niepowodzeniu powstania , za co Trocki nazwał ich „ pięknem i dumą” rewolucji. Ponownie zostali wezwani do Piotrogrodu pod koniec sierpnia, podczas przemówienia Korniłowa . Szczególnie wyróżniała załoga pancernika "Pietropawłowsk". W październiku 1917 roku marynarze wzięli udział w szturmie Pałacu Zimowego , a bolszewizacja na wyspie dokonała się szybciej niż w Piotrogradzie.
Bardziej szczegółowo pod linkiem:
|
|
Pioter @stanislaw-orda 22 sierpnia 2020 00:29 |
| 22 sierpnia 2020 07:39 |
Tak. Ten opis stosowany jest przy sprzedaży tego produktu, jakim są te banknoty. Sam też tak zrobiłem w napisanym katalogu.
Ale....... Bolszewicy wszystkie republiki powstałe na gruzach Rosji Carskiej pozostawili. Zmieniali władze na swoje i włączali do Rosyjskiej Federacyjskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, ale oficjalnie te republiki nadal istaniały. Szczególnie te, które od początku były czerwone i stały się symbolem rewolucji. Ale nie ma w późniejszych latach nic o istnieniu Republiki Kronsztadzkiej - temat w Rosji wogóle nie istnieje.
Z drugiej strony, gdy w 1921 roku wybuchł bunt w Kronsztadzie (spowodowany powrotem floty bałtyckiej z frontu i zobaczeniem jak traktowane są przez bolszewików rodziny marynarzy) natychmiast skierowano przeciw nim wojsko i siłą niepokornych usunięto z wyspy Kotlin (tych, którym się udało do Finlandii, a pozostałych do lepszego świata). To zbyt ważne miejsce, żeby nawet rząd Kiereńskiego mógł sobie pozwolić na tolerowanie tam w 1917 roku niezależnego (od rządu w Petersburgu) państwa.
Zresztą nawet przytoczona w notce notatka prasowa z lipca 1917 mówi o szoku jaki przeżyli deputowani z Kronsztadu oskarżeni o chęć oderwania się od Rosji.
Cała sprawa wygląda na robotę wywiadu angielskiego lub niemieckiego. Chyba prędzej tego drugiego, któremu zależało na wyeliminowaniu Rosji z dalszego udziału w wojnie.
|
|
Pioter @MarekBielany 21 sierpnia 2020 22:27 |
| 22 sierpnia 2020 07:47 |
Nie. Rosyjska armia miała swoje kwity wydawane przez władze centralne
to na 100 pudów cukru dla floty. Te kwity były drukowane przez władze centralne.
5 kopiejek to cena przejazdu tramwajowego w tym czasie w Petersburgu, więc coś około wartości dzisiejszych 5 złotych.
|
|
Pioter @Pioter 22 sierpnia 2020 07:47 |
| 22 sierpnia 2020 08:07 |
sucharów nie cukru. przepraszam za pomyłkę
Na cukier też były
i nawet na procenty
|
|
MarekBielany @Pioter 22 sierpnia 2020 08:07 |
| 22 sierpnia 2020 22:14 |
Dziękuję za komentarz. Ciekawe.
|
umami @Pioter 22 sierpnia 2020 07:39 |
| 23 sierpnia 2020 12:22 |
O tym przeniesieniu niepokornych do lepszego świata w 1921 piszą tu:
https://cia.media.pl/powstanie_w_kronsztadzie_wszelka_wladze_sowietom_zadnej_wladzy_partii
|
|
umami @Pioter |
| 23 sierpnia 2020 13:11 |
Co do tych bonów i śledztwa z polskim wątkiem,
forum.fox-notes.ru/index.php?topic=1285.0
http://www.bonistikaweb.ru/sraiber.htm
to ta polska książka została podpisana do druku przed Wielką Październikową Rewolucją Socjalistyczną:
Памятки войны (мелкие деньги). Варшава, 1918.
Администрация: ул. Круга, № 13, тетрадь I.
На польском языке.
Подписано к печати 23/IX 1917 г. (т. е. до-Великой Октябрьской социалистической революции).
Pytanie: Czego/Kogo Administracja znajdowała się na ul. Okręgu (Kręgu) nr 13 w Warszawie, jesli taka ulica w ogóle wtedy istniała?
W nukacie w końcu tę książkę odnalazłem.
http://katalog.nukat.edu.pl/lib/item?id=chamo:1431702&fromLocationLink=false&theme=nukat
Pamiątki wojenne. Z. 1, (Monety drobne).
Nr kontr. NUKAT xx001431702
Wariant tytułu: Monety drobne
Drukarnia "Wszechczas". Drukarz
Adres wydawniczy
Warszawa : Administracja Wydawnictwa, 1918 ([Warszawa] : drukowano czcionkami drukarni "Wszechczas").
Opis fizyczny
[4], [48] stron : ilustracje, errata ; 14 x 18 cm.
Jest dostępna on-line:
https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/77485
w pdfie:
https://www.sbc.org.pl/Content/73000/download/
W rzędzie narodów, dążących do uniezależnienia bytu swego od kierunków polityki Rosji rewolucyjnej, stanął również Kronstat, proklamujący na wyspie „Kotlin“ niezależną Republikę, w imię haseł wolności... i pogardy dla miękich i twardych znaków.
Jednak logika wypadków, nie sprzyjała rozwojowi lokalnej wolności w krainie niezapomnianego proroka Joanna. Oto rewolucja duża pochłonęła rowolucję małą.—
Nie mniej przecież drobna i chwilowa jednostka państwowa zdążyła również wypuścić swoje drobne. Bon załączony drukowany jest na papierze o ciemno-bronzowym odcieniu.—
Na stronie tytułowej mamy ulicę ale Kruczą (Rosjanie się mylą: zamiast Kruczą podają Kruga) nr 13.
Na drugiej:
logo Wydawnictwo Pamiątek Wojennych
Gepr. u. auch für Ausfuhr freigeg. durch die Kais.-Deut. Presseabt.
Warschau, 23/IX 1917. No 7361. Dr. No 1.
Drukarnia L. Bruś, Warszawa, Nowy Świat 66
Z późniejszego okresu (1921) znalazłem taki dopisek: L. Bruś [wł. W. Dunin].
|
|
Pioter @umami 23 sierpnia 2020 13:11 |
| 23 sierpnia 2020 13:33 |
Dzięki. Będę musiał do tej książeczki przysiąść. ;)
A co do niemieckiej zgody na druk książki, to tylko moim zdaniem uwiarygadnia działanie niemieckiego wywiadu w tworzeniu o ile nie samej Republiki Kronsztadzkiej, to na pewno jej banknotów.
Ale z drugiej strony patrząc. Wyrwać całą flotę z rąk wroga - coś takiego udało się chyba jedynie na Krymie w 2014 roku.
|
|
smieciu @umami 23 sierpnia 2020 12:22 |
| 23 sierpnia 2020 16:42 |
Ciekawy tekst. Podoba mi się koniec kiedy Trocki wreszcie wyjaśnia:
"Żelazną miotłą wyzwoliliśmy Rosję z anarchizmu."
Niewiele już chyba można wycisnąć z tej historii. Rewolucja, której początek ma miejsce w Piotrogrodzie potrzebuje tych marynarzy, którzy stanowią cenną, liczną, zwartą i będącą na miejscu grupą wojskową. To chyba zwyczajnie zadecydowało wykorzystaniu ich do nadchodzących rozgrywek. Musiał istnieć już dość długo realizowany plan.
Ale kto wie czy nie ma w tym jakiejś angolskiej symboliki ;) Kto nie miałby być awangardą rewolucji jak nie ludzie morza a strzał z krążownika Aurora symbolem całego początku?
|
|
umami @Pioter 23 sierpnia 2020 13:33 |
| 23 sierpnia 2020 17:33 |
Proszę bardzo, liczę że coś o tym wydaniu napiszesz.
|
|
umami @smieciu 23 sierpnia 2020 16:42 |
| 23 sierpnia 2020 17:34 |
Mi się ten tekst również podoba. Nie tak miało być Panowie. To powinna być przestroga dla tych wszystkich wierzących w ideały realizowane na ziemi.
|
|
MarekBielany @Pioter |
| 25 sierpnia 2020 22:27 |
To tak jak pół wieku do tyłu. Tyle różni te z 1917 od tych z 1867.
Te z 1917 nie są datowane.
:)
|
|
stanislaw-orda @smieciu 23 sierpnia 2020 16:42 |
| 25 sierpnia 2020 23:18 |
"Kto ostrzelał w październiku 1917 r. Pałac Zimowy?
Wg świadectwa marynarzy „Aurory” , co prawda załoga okrętu była już od dawna zaagitowana po stronie bolszewików, ale z okrętu oddano jedynie strzał sygnalizacyjny, dla ostrzeżenia innych okrętów cumujących na Newie, że zacznie się ostrzał z Twierdzy Pietropawłowskiej, warowni zbudowanej na wyspie Zajęczej, w której działa artyleryjskie na bastionie Naryszkina były odległe o niespełna 1 km od Pałacu Zimowego. I właśnie dwa wystrzały oddane przez artylerzystów z tego bastionu wpadły w okna Pałacu Zimowego. Ale „Aurora” doznała „namaszczenia” i stała się relikwią nowego świeckiego kultu, bo przez jej radiowęzeł wyemitowane zostało pierwsze przesłanie wodza bolszewików Włodzimierza Ilijcza Uljanowa (ksywka „Lenin”), znane jako odezwa „Do obywateli Rosji!” (К grażdanam Rossiji)."
http://stanislaw-orda.szkolanawigatorow.pl/wystrza-z-bastylii-i-zdobycie-aurory-dokonczenie