W 316 roku pnr na półwyspie Atos zostało założone pewne miasto. Był to czas, gdy Kassander właśnie umacniał swoją władzę w Macedonii, i po pokonaniu i skazaniu na śmierć Olipias - matki Aleksandra Wielkiego, poślubieniu Thessaloniki - siostry wiejkiego wodza, postanowił założyć kilka miast. Powstałe wtedy miasta to Kassandreia, Thessalonike oraz Uranopolis. I te ostatnie miasto własnie dość mocno zainteresowało badaczy antyku.

Dlaczego? Otóż na jego założyciela został wybrany brat Kassandra - Aleksarch, którego uważa się dziś za człowieka, delikatnie mówiąc, nie całkiem zdrowego na umyśle. Aleksarch bowiem uważał się za inkarnację Heliosa i chodził ubrany w jego szaty, a mieszkańców miasta w korespondencji z bratem nazywał heliokrateis.

Większość historyków antyku uważa, że założone przez Aleksarcha miasto Uranopolis miało za zadanie wcielać w życie idee utopijne postulowane przez filozofów, ale niestety żadne dane historyczne takiego obrotu sprawy nie potwierdzają. Nie wystarczy bowiem nazwać miasta Uranopolis a założyciela tego miasta utożsamić z Heliosem. Szczególnie, że władców z takimi inklinacjami w antycznej Grecji było niemało. Klearch z Heraklei ubierał się w purpurową szatę, nosił na głowie złoty wieniec, a w ręku trzymał piorun, przy czym uważał się za syna Zeusa. Zelei z Myzji zaś uważał się za wcielenie Hermesa i przez to pojawiał się publicznie w butach ze skrzydełkami, chlamydzie oraz kerykeionem. Są zapiski, że nawet Aleksander Wielki miał kilka kostiumów boskich (Ammona, Artemidy, Hermesa czy Heraklesa), w których pojawiał się czasami publicznie. Njaciekawszym jednak osiągnięciem mieszkańców Uranopoli był własny język, niezrozumiały dla nikogo z zewnątrz. Ostatni o nim pisał Atenajos z Nauratis, który próbował odczytać jeden z listów Aleksarcha, ale stiwerdził,  że został on napisany w nieznanym nikomu języku.

Czy to wszystko wystarcza, aby realnie istniejące na macedońskim wybrzeżu miasto uznać za utopię? Zdaniem wielu naukowców tak. I nie biorą oni pod uwagę faktu, że żadni heliokrateis nie występują w dokumentach z epoki, a zostali wstawieni do tłumaczeń pism Aleksarcha pod koniec XIX wieku. Bo w dokumentach z epoki nazwa mieszkańców brzmi jeszcze ciekawiej Ouranidai czyli Dzieci Urana. To wystarczy. To musiała być próba realizacji utopijnych ideii Platona czy jego następców, gdzie Aleksarch miał zamiar sprawdzić realne możliwości budowy idealnego społeczeństwa.

Najlepsze w tym wszystkim jest to, że o ustroju Uranopolis nie wiemy zupełnie nic. Jedyne co wiemy o mieście, to fakt jego powstania, znamy jego założyciela (który wymienany jest jako przedsiębiorca prywatny, a nie władca) oraz znamy wybijane w nim monety.

I zupełnie nieważnym jest, że tych miedzianych krążków jest za mało, aby mogły one mieć jakikolwiek sens w obiegu pieniężnym nawet małego miasta. Zresztą nakład pracy dla ich wykonania unieważnia potrzebę ich obiegu nawet w tysięcznym miasteczku portowym. One, ak i całe to miasto, miały zupełnie inny niż postulowany przez historyków charakter.

Przyjrzyjmy się temu wszystkiemu jeszcze raz.

Ekscentryczny brat panującego króla Macedonii buduje w strategicznym miejscu na wybrzeżu miasto, w którym używany jest nieznany nikomu język oraz zupełnie bezsensowne z puktu widzenia ekonomicznego monety. Moim zdaniem to nie była żadna utopia, czy też innego rodzaju realizacja wizji idealnego miasta nakreślonego przez filozofów. Był to obóz wywiadu wojskowego. Język, którego 400 lat później nie potrafił odcyfrować nikt ze znanych Atenajasowi ludzi, mógł być językiem np akadyjskim (chaldejskim), zapisywanym zupełnie innymi znakami niż znane elitom grecko-rzymskiego świata. Wskazywała by na to zarówno nazwa miasta, jak i samo nazwanie jego mieszkańców Dziećmi Urana. A monet? Czy raczej krążki je udające? Te miały za zadanie natychmiastowe określenie przynależności do wywiadu wojskowego Kassandra.

Oficjalnie przyjmuje się, że miasto Aleksarcha zostało zniszcozne przez trzęsienie ziemi. Niestety nikt nie potrafi podać żadnej dokładniej daty, kiedy niby to miało nastąpić. Po założeniu miasta i rządach Alekarcha w nim następuje czarna dziura w jego dziejach i dopiero w trakcie czwartej krucjaty powstaje na tym terenie zamek Frangocastro.

---

tagi: antyk  macedonia  utopia  ur 

	Pioter
	27 czerwca 2023 07:18

5     1214    5 zaloguj sie by polubić