Dotarła do mnie książka Michaela Jursego Prywatyzacja i zysk opowiadająca o ciężkiej pracy sumeryjskiego biznesmena. Dlatego zacytuję tu jeden szczególny przypadek w niej zawarty,

Szumu-ukin, syn Bel-zeri z rodu Basia i Kalbaja, syn Iquiszaja, zwrócili się do Nabonida, króla Babilonu, ich pana, z następującą prośbą: "Daj nam królu, nasz panie, 7500 ha ziemi ornej oprócz sadów daktylowych, 400 oraczy, 400 wołów i 100 krów zamiast braków w 400 wołach, za to dostarczymy corocznie Pani Uruk bez potrąceń 2700 ton jęczmienia i 1080 ton  daktyli nad brzegi kanałów". Nabonid, król Babilonu, przystał na ich propozycję, dał Szumu-ukinowi, synowi Bel-zeri z rodu Basia i Kalbojowi, synowi Iquiszaja 7500 ha ziemi wraz z polami leżącymi odłogiem, a także 400 oraczy, 400 wołów i 100 krów, aby uzupełnić straty w 100 wołach. Woły i krowy nie będą padać. Mają oni ujawnić wszystkie nowonarodozone cielęta z przydzielonych im krów wysłannikowi króla; oznaczy je on piętnem Pani Uruk i odda Szumu-ukinowi i Kalbajowi, aby uzupełnili nimi straty w zaprzęgach. Szumu-ukin i Kalbaja dostarcząrocznie bez potrąceń 2700 ton jęczmienia i 1080 ton daktyli, razem 3780 ton jęczmienia i daktyli, nad brzegi kanałów, według miary Pani Uruk. W pierwszym roku świątynia Pani Uruk da im 324 tony jęczmienia jako ziarno siewne i 300 kg żelaza na narzędzia. Co się tyczy prebentalnych sadów Pani Uruk, które są w posiadaniu prebentalnych sadowników Szumu-ukin i Kalbaja nie mogą ich opodatkować i nie majądo nich żadnych praw. Szumu-ukin i Kalbaja ponoszą wspólną odpowiedzielność za wszystko co uczynią. Śpisano w Larsie 27 kwietnia 553 r pne.

Daty i miary zostały dostosowane do naszego systemu wartości, aby łatwiej było wszystko zrozumieć. Ale i tak pozostaje wiele pytań.

Nawet przyjmując, że Szumu-ukin i Kalbaja byli sumeryjskimi szlachcicami, to i tak zastanawia fakt, że król Nabonid lekką ręką rozdaje swoje ziemie. Z tego dokumentu akurat nie wynika dalczego akurat ta dwójka dostąpiła tak wielkiej królewskiej łaski. Nie interesowało to też autora książki Prywatyzacja i zysk, który zajął się tym, co w tym dokumencie widoczne.

Przeglądając jednak inne dokumenty publikowane przez Michala Jursę można natkąćsięi na taki dotyczący przodka Szumu-ukina, niejakiego Basia. Z tym, że ten dokument do akurat zeznanie złożone przed sądem przez dowódcę straży miejskiej:

Basia, syn Nabu-keszira, niewolnik świątynny Pani Uruk, którego zamknięto w królewskim magazynie, uwolnił się z łańcuchów i próbował zbiec. Gdy go ścigaliśmy, wyciągnął na nas żelazny sztylet. W końcu złapaliśmy go przy bramie Silimu i przyprowadziliśmy z powrotem do świątyni Enna. Zgromadzenie sędziów obejrzało żelazny sztylet, który skierował przeciwko nam. Zapieczętowali sztylet i zdeponowali go w świątyni.

Akurat Michael Jursa nie łączy tych swu przypadków w całość. Nie zauważa,lub do niczego nie są mu potrzebne, powiązań rodzinnych bohaterów tych dwu tabliczek. Szumu-ukina, którego dopiero co król Babilonu obdarzył 7500 hektarów ziemi wraz z ludźmi, wołami, jęczmieniem i żelazem niezbędnym do ich obsługi, oraz Basii, zwykłego niewolnika, który nie miał prawa posiadać przy sobie tak cennego przedmiotu jak sztylet wykonany z żelaza.

Kim więc był Basia i z jakiego rodu wobec tego pochodził Szumu-ukin, że potrafił on nagiąc do swojej woli króla Nabonida - ostatniego władcę Babilonu przed podobojem dokonanym przez Cyrusa Wielkiego? Nabonid sam uzyskał tron Babilonu wskutek dokonanego przewrotu palacowego 3 lata przed wystawieniem dokumentu dla Szumu-ukina. Nabonid pochodził ze zubożałej szlachty i początkowo służył w pałacu Nabuchodonozora II i jego następcy Nerigilssara, dochodząc z biegiem lat do pozycji pozwalającej mu na dokonanie zamachu stanu. Ostatnią jego pozycją przed zajęciem królewskiego tronu było stanowisko burmistrza Babilonu.

Skoro więc sam Nabonid był uzurpatorem, to musiał w jakiś sposób odwdzięczyć się pozostałym spiskowcom. Nie wiemy jednak czy Szumu-ukin lub jego ojciec należeli do nich, ale pewne tradycje spiskowania w tej rodzinnie akurat były kultywowane. Samo bowiem posiadanie żelaznego sztyletu, który swoją wartością przewyższał znacznie majątki sędziów mających rozstrzygnąć losy świątynnego niewolnika, jest zastanawiające. Nie znamy jednak za co Basia został skazany - choć żelazny sztylet sugeruje, że jego służba w świątyni nie ograniczała się tylko do jej zamiatania czy dolewania oliwy do palącego się tam ognia.

Mamy więc dwie zupełnie nudne tabliczki klinowe - jedną pochodzącą z urzędu skarbowego, a drugą z sądu - pozornie nijak ze sobą nie powiazaną. I mamy autora książki, którego wcale nie zainteresowały te rodzinne powiązania i skupił się na nudnych i nikogo nie interesujących szczegółach zawieranych w Sumerze umów dzierżawy ziemi królewskiej.

Wykorzystanie potencjału tych dwu kawałków zeschnętej gliny pokrytych jakimiś bazgrołami pewnie jeszcze przed nami.

---

tagi: wywiad  handel  świątynie  sumer  dzierżawa 

	Pioter
	14 lipca 2023 04:59

34     1101    4 zaloguj sie by polubić