Rzadko zdarza się ukazywanie na banknotach grobowców. Jeśli już się zdarzy, to dotyczy to zazwyczaj pamiątek po cywilizacjach które już same zostały pogrzebane w otmętach historii. Ale dziś przypatrzymy się pamiątce po czasach angielskiej kolonizacji Jukatanu. A konkretniej 5 dolarowemu banknotowi Belize (kolonii zwanej wcześniej Brytyjskim Hondurasem).

Na banknocie tym zamieszcono grobowiec Tomasa Pottsa, sędziego angielskiej osady St George Caye.

Ale aby poznać dlaczego znalazł się na banknocie musimy prześledzić najpier losy tej osady.

Ta angielska osada na hiszpańskich terenach powstała już w 1638 roku w celu pozyskania mahoniu i drewna. Kilkakrotnie osadnicy byli rugowani przez hiszpańskie ekspedycje wojskowe, ale w końcu w 1763 roku Hiszpanie i Anglicy podpisali w Paryżu odpowienie dokumenty, które pozwalały na istnienie tej faktorii handlowej pod warunkiem uznania przez osadników władzy hiszpańskiej oraz zabraniały jakiejkolwiek innej działalności poza wyrębem drzewa, a do portu osady mogły wpływać wyłacznie angielskie okręty handlowe. Zabronione było równierz tworzenie jakichkolwiek struktur mogących sugerować władzę Anglii nad tym kawałekim świata.

W zamian za te ustępstwa Anglicy zobowiązali się do ewakuacji wszystkich pozostałych osad na hiszpańskim terytorium: szczególnie z Mosquito Shore i z wyspy Roatan. Negocjacje tych warunków trwały równo 20 lat. Realizacja postanowień zaś miała zająć kolejne dwudziestolecie.

I właśnie tu był ten kruczek prawny, do stałego usadowienia się Anglików w Belize.

Z Jamajki zostały wysłane 3 statki w celu zabrania osadników z terenów spornych i przewiezienia ich do Belize. W asyście 14 okrętów hiszpańskich przeprowadzono ewakuację. Ale 10 września 1798 roku w porcie St George Caye na ląd zamiast osadników wysiadło 700 żołnierzy oraz 354 ochotników zwanych Colonial Troops.

Gdy władze hiszpańskie zorientowały się w sytuacji zdecydowały się ściągnąć wszystkie wolne okręty na Karaibach, oraz zamusztrować dodatkowo siły lądowe w ilości 2000 ludzi. Było już jednak za późno na reakcję.

Nieprzeszkolone hiszpańskie wojska lądowe nie miały szans z angielskimi weteranami. Na miejsce też nie dotarli wszyscy rekruci - wini się za to żółtą febrę oraz nieporozumienia w hiszpańskim sztabie (w końcu trwała wojna z Napoleonem i amia angielska operowała również w samej Hiszpanii). Hiszpanie po dwu dniach strzelaniny wycofali się i postarali się zapomnieć o tym kawałku lądu już na stałe.

Dodatkowe siły angielskie wysłane z Jamajki, które przybyły do St George Caya 13 września mogły już tylko podziwiać odpływającą hiszpańską flotę.

No dobrze. Kim był więc ten, czyj grobowiec uhonorowano na bankocie?

To nikt wielki. W pamiętnikach majora Thomasa Barrowa - komendanta wojskowego osady mianowanego przez gubernatora Jamajki, który na miejsce wraz z transportem broni i rozkazami przybył już na dwa lata przed planowaną akcją jako kupiec - sędzia Thomas Potts nazwany jest tchórzem, który chce ewakuacji, a nie walki. Aby jednak uspokoić sytuację przeprowadzono głosowanie (1.06.1797) w którym okazało się, że 65 osadników chce walki i współpracy z angielską armią, natomiast za ewakuacją oddano 51 głosów.

Czyli naprawdę nie był nikim wielkim.

Był to jednak najokazalszy grobowiec na starym cmentarzu w St George Caye.

Był. W 1961 roku cmentarz został zniszczony przez huragan Hattie.

Taka sobie opowiastka. Niby nic ciekawego nie przedstawiająca. Tylko, że w skrzyni umarlaka było ukryte serce kapitana Latającego Holendra, które Jack Sparrow miał zniszczyć aby móc spłacić zaległy dług.

Fakt, że film z 2006 roku jest znacznie późnieszy niż pierwsze wydanie banknotów z Belize (1990), ale.... na awersie banknotu mamy wizerunek Jej Wysokości Elżbiety IIwykonany jeszcze wcześniej, bo w 1977 roku z okazji 25 lecia panowania.

Wizerunek, którego poza Belize nie zauważyłem na innych banknotach, a w samym Belize pozostaje bez zmian na wszystkich banknotach - nawet tych wydanych kilka lat temu.

Najważniejsze moim zdaniem to fakt, że zamiast królewskiej korony czy książęcego diademu angielskiego na głowie Elżbiety znalazła się tiara Wielkiej Księżnej Włodzimierza - klejnot monarszy carów Rosji, wykupiony po rewolucji przez koronę brytyjską.

---

tagi: rosja  hiszpania  anglia  banknot  belize 

	Pioter
	22 kwietnia 2020 18:21

14     1393    12 zaloguj sie by polubić