Zbyt duże podobieństwo żeby to mógł być przypadek. Przyrząd chiński był trochę lepszy, bo ciężka kula podparta na kilku ostrzach była czulsza na drgania niż etruska waza, którą być może jednak napełniano wodą by zwiększyć masę. W dodatku okazuje się że chińczycy nie wynależli nawet swoich ulubionych smoków.

Mnie zastanowiło dlaczego jest ich sześć, a nie osiem (jak kierunki świata), ale później jakość przyszło, że w basenie Morza Śródziemnego początkowo nie było pojęcia wiatru wschodniego, o czym jakiś czas temu pisałem. W zasadzie te trzy podstawowe kierunki to były Zefir (dziś Gibraltar), Boreasz (dziś Szczecin) oraz Notos (dziś Dżibuti), więc te etruskie lokalizacje powinny być ustawione według miast, a nie stron świata.

O ile to rzeczywiście wyrób etruski, bo cały jest ozdobiony gryfami, więc równie dobrze może być wyrobem Wenedów. Jako etruski określono go tylko dlatego, że znaleziono go jakieś 60 km na północ od Rzymu.

Dla ludów basenu Morza Śródziemnego smok oznaczał prawie wyłącznie niebezpieczeństwo. I jakoś symboliki smoka w sztuce etruskiej nie kojarzę.

Nie nadaje się do kuchni, a więc z pewnością nadaje się do rejestrowania trzęsień ziemi. Doskonały argument. ;)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kompas_magnetyczny

Stamtąd pochodzi zdanie: Pierwsza wzmianka o użyciu w nawigacji igły magnetycznej, unoszącej się na wodzie w naczyniu[1], jest w chińskiej książce Zhu Yu Pingzhou Ke Tan z 1117, choć Shen Kuo opisał kompas już w 1088 w Mengxi Bitan.

No, świetnie. Wywalamy historię do góry nogami? Bo ta miska aż się prosi, aby napełnić wodą i wrzucić igłę. Smoki mają różne ilości pierścieni na szyjach i to je nieco odróżnia.

Robi się coraz ciekawiej. Jak z polskimi kronikami.

A to - czemu mogło służyć? Główek pięć i pyskami do zewnątrz. 

Opisują ten i podobne przedmioty jako kotły. Używane zapewne do celów rytualnych, więc wygoda kucharki ma tu znaczenia drugorzędne. 

Trzymałbym się ogólnej zasady, że ciężar dowodu spoczywa na tym, kto formułuje jakieś mocne twierdzenie. ;)

Jakiej wielkości jest ten kocioł/kociołek?

A skąd wiedza na temat wielkości płytek?

Jako lampa mógłby być ten pokazany przez Pana Jana (z głowami lwów). Na tym drugim średnio by się dało tak go wykorzystać, bo smoki skierowane są do środka, więc mogłyby przepalić ewentualne liny go potrzymujące. Poza tym nie znamy w żaden sposób jego wymiarów.

Przecież napisałem, że się nie znam.

To jest jakaś ewolucja pierwotnej konstrukcji (lampy?) adaptowana do różnych zastosowań których musimy się domyślać. Czasem lepiej gdy wyloty są skierowane na zewnątrz, czasem lepiej gdy odwrotnie. Jeszcze jedno zastosowanie - bielenie tkanin. Do tego celu na dnie dużego naczynia (minimum metr średnicy) umieszczano miskę z płonącą siarką, a nad naczyniem rozwieszano poziomo mokrą tkaninę. Na Litwie jeszcze w 19 wieku używano do tego balji lub wanny. Te głowy mogły się więc przydać. Trzeba by wykryć ślady siarki wewnątrz.

Poprzednie dwa naczynia, zaliczane do typu lebetes (l.poj. lebes), pochodzą z grobu Regolini-Galassi z połowy VII wieku p.n.e., odkrytego w 1836 roku na cmentarzysku Sorbo we włoskim Cerveteri. Ten z lwami ma 45 cm srednicy. A tu jeszcze jeden, niewielki lebes z cmentarzyska Bernardini w Colombelli. No i ja się pytam: gdzie tutaj chcecie, panowie, powkładać kulki? Niczego nie sugeruję...

To do Pana Jana miało być. Ułatwie Panu zadanie. Wg. Pana to naczynie do wina na stojaku razem 124cm wysokości. 

Ale ja nie mówię, że do wina. To naczynie ofiarnicze, zwykle z brązu. Typowym elementem lebes jest podstawa, najczęściej trójnóg.

Chociaz zdarzają się ceramiczne i kamienne, i niekoniecznie na trójnogach.

Nie o to zresztą chodzi, a o nonsens, jakim jest przypisywanie tym przedmiotom funkcji sejsmoskopu i to "prototypu" urządzenia skonstruowanego w Chinach. Jesli ktos twerdzi inaczej, to powinien mieć jakąś koncepcję, jak to ma działać. 

Jak w tym naczyniu przygotowywano posiłek? Bo jak to oficjalnie opisują ogień podkładano w kielichu na górze podstawy. Jak on miał się tam palić? Bo nie widzę wlotu powietrza. Jak gotowano na wysokości 1.24m? Jak wyciągano posiłek/wino pomiędzy sześcioma głowami na tej wysokości?  Bo nie za bardzo wierzę,że wygoda kucharki ma tu znaczenie drugorzędne. Kocioł z pięcioma głowami z tego samego grobowca spadł by z tej podstawy bo jest zbyt ciężki. Podstawa tego z sześcioma głowami (lżejszego) jest wykonana z cienkiego arkusza brązu. Moim zdaniem nie nadaje się to do przygotowywania posiłków, a nawet jako stojak na wino. 

Nie wiem jaka jest waga całości ,ale skoro podstawę wykonano z cienkiego arkusza brązu (takiego ,że by nie utrzymała poecioglowego naczynia) w zamierzeniu miało być lekkie. Lżejsze przedmioty bardziej reagują na wstrząsy.

Mieszkam w rejonie sejsmicznym. Co jakiś czas są wstrząsy. Mniejsze lub większe. Ruchy górotworu lub strzały górnicze. Gdy ktoś nie wie, tak jak mój znajomy który był u mnie podczas lekkiego wstrząsu, może się trochę wystraszyć. Bo objawia się to tylko lekkim zawrotem głowy nie wiadomo z czego wynikającym. Przy lekkim wstrząsie gdy nie jest się pewnym czy był czy nie wystarczy popatrzeć na liście kwiatów lub lampę sufitową zawieszoną na kablu. Im lżejsza tym lepiej. 

Dobre pytanie. Pierwsze co mi przyszło do głowy to czy taki lekki wstrząs mogłaby wywołać maszerująca duża armia ,ale to pewnie by już wiedzieli wcześniej od zwiadowców czy szpiegów.

Narzuca się pytanie - po co komu stacjonarny kompas na solidnym postumencie? Kidyś mnie interesowały kompasy, nawet zrobiłem duży,  ładny, solidny kompas. Nie wiedziałem co z nim zrobić więc  przytwierdziłem go do ściany.

A ja wię zastanawiak, czy oni nie kombinowali w ten sposób, że podczas trzesięniq ziemi skorupa pęka najczęściej tak, gdzie są najsilniejsze wstrząsy. Czyli trzeba ustalić epicentrum. Pęknięta skorupa to naturalna i tania kopalnia odkrywkowa. To jedyne sensowne praktyczne zastosowanie. Chyba że kroś zna lepsze.

Mili panowie - pozwólcie, ze tak zbiorczo odpowiem - sami nie wiecie, czy to sejsmograf, czy moze kompas, a mnie każecie zgadywac szczegółowy sposób uzycia tego naczynia (bo ze jest to naczynie, chyba widać), a pan Pioter w desperacji ucieka się do tak taniego chwytu erystycznego, jak udawanie, że nie rozumie wyrażenia "naczynie ofiarnicze" i chce mnie tu egzaminować z definicji. Nic z tego. Tymczasem sam nie potrafi odpowiedzieć na dawno zadane i absolutnie zasadnicze pytanie: jak (w przybliżeniu) miałby działać ten rzekomy etruski sejsmograf? Dopiero Pan zdobył się na odpowiedź, że... nie działa. I że może to podróba czegoś, co działało. Czemu zachowało się tyle równie niedziałających podróbek i ani jeden oryginał, i czemu znajdujemy je w grobowcach, przy czym w grobowcu RG aż dwa: jeden z główkami patrzącymi do wnętrza naczynia, drugi - na zewnątrz? W tym miejscu spodziewam się pytania o definicję grobowca. ;)

Ale dobrze, wyłożę swój punkt widzenia z nieco innej strony. Może się zrozumiemy.

Po pierwsze, żeby ocenić "uderzające podobieństwo" trzeba mieć przed oczyma ten podobny przedmiot. A chiński sejsmoskop wygląda tak:

No joke. Tyle wiemy, a na zdjęciu w notce widzimy jedną z replik, a ściślej mówiąc - prób rekonstrukcji. 

Opis jest niestety skąpy. Wiadomo, że przyrząd był wykonany z brązu, miał 2 m wewnetrznej srednicy i kształt naczynia na wino, a w środku znajdował się cylindryczny przedmiot ("słup"), którego ruch przy wstrząsie przenoszony był za pomocą ośmiu prętów na osiem smoczych głów na zewnątrz. Każde trzęsienie powodowało wypadnięcie dokładnie jednej kulki do pyska odpowiedniej żaby. Raz zdarzyło się, że kulka wypadła bez żadnego odczuwalnego wstrząsu i wszyscy myśleli, że przyrząd się popsuł, ale po kilku dniach nadeszły wieści o trzęsieniu ziemi dokładnie we wskazanym kierunku. Jak wspomniałem wcześniej, żadna z rekonstrukcji nawet nie zbliżyła sie do takiej czułości, no ale jednak jakoś działają, a przynajmniej teoretycznie ma to sens. Dopisanie jakiejkolwiek sensownej teorii działania (jako sejsmoskop) do artefaktów etruskich jest po prostu niemożliwe.

Na koniec taka sentencja: warto miec otwartą głowę, ale trzeba uważac na przeciągi. Dziękuję za bezowocną, ale zabawną dyskusję. 

Panie Janie. Prosi Pan nas o to, co jest niemożliwe do wykonania, natomiast sam kryje się Pan za autorytetem katedr archeologii i nie reaguje na logiczne wywody.

Mało prawdopodobnym jest, aby ktokolwiek włożył do grobowca jedyne czynne w danym mieście (czy nawet państwie) precyzyjne urządzenie - bo i po co.

Weźmy inny logiczny przykład z "przeciągów przelatujących przez otwartą głowę" dekoracji ceremonialnej przeznaczonej do ofiar składanych bogom podziemii odkrytej przez archeologów w roku 4500 (bo mniej więcej taki sam czas dzieli nas wykonania od tego etruskiego znaleziska) w grobowcu z XX wieku. Nawet dam Panu ilustrację Proszę teraz spróbować podać zasadę działania tego artefaktu z grobowca.

Latynowie przetopili XT

Niech będzie, panie Zdzisławie, ale musi psn dsobie zdawać sprawę, że takie spekulacyjne wyjaśnienie braku starozytnych europejskich sejsmografów (bo pochodza one nie tylko z Etrurii) przy obfitości ich replik w grobach wymaga większej przebudowy w naszym obrazie przeszlości. Skądinąd wiemy, że Rzymianie wcale nie przetapiali każdego znalezionego kawalka brązu na miecze i lemiesze, zwłaszcza że mówimy juz o epoce żelaza. ;) Z upodobaniem kradli, zwozxili do siebie i kolekcjonowali rózne przedmioty i byłoby nieco dziwne, żeby tak wyrafinowane artefakty nie budziły ich zainteresowania. Trzeba by też wyjaśnić fakt, czemu Etruskowie, Grecy, Cypryjczycy umieli konstruować sejsmografy, ale ich repliki nie dość, ze nie działają, to jeszcze musza byc przynajmniej w części niepodobne do tych domniemanych działających przyrządów. Raz te główki patrzą na zewnatrz, innym razem do wewnątrz, może być pięć, sześć, osiem, a nawet dziesięć itp. Jesli tak bardzo nie dbali o akuratne naśladownictwo, to czemu wkładali tyle sztuki w zdobienie tych atrap? Przyzna pan, że pytań jest dużo.

No i czemu żaden antyczny autor nie wspomina o urządzeniach do wykrywania trzęsień ziemi. A przynajmniej jeden miał dobrą okazję.

"Owoż ci Samijczykowie dziesiąta część zysku handlowego wyłaczywszy w ilości sześciu talentów, kazali zrobić miednik na podobieństwo Argolickiego dzbana do mięszania [krateru], około którego stercza jakby wieże u murów głowy gryfów; i poslubili tenże do świątnicy Hery, podstawiwszy podeń trzy słupy miedziane siedmiołokciowe, opierające się na kolanach [w oryginale chodzi o klęczące kolosy - τρεῖς χαλκέους κολοσσοὺς ἑπταπήχεας τοῖσι γούνασι ἐρηρεισμένους]. Kyrenejczyków zaś i Theraeów z Samiczykami od tego dzieła wielka przyjaźń połączyła?" Herodot, ks. IV.

Hera? A nie, na logikę, Posejdon? I nie powiedziano Herodotowi, do czego to "naprawdę" służy?

Ale wiem, że piszę to na próżno i juz więcej nie zamierzam. Do zobaczenia gdzie indziej.

Jeszcze - na marginesie - zakrawa na cud, że nie zdołali ruscy wszystkich tych kolei wąskotorowych rozebrać. Np. w Gdańsku przy ul. Zawodników (obok stadionu żuzlowego) w latach 60-tych nadal funkcjonowała w najlepsze taka kolej, też poniemiecka, zbudowana w podobnym czasie i celach, prowadząca na Żuławy. Sam widziałem parowozy na tamtejszej stacji i wiadukciku nad Opływem Motławy, którędy to przez lat pięć przejeżdżałem wielokrotnie "ojcową" furmanką w drodze do/z targowisk gdańskich. Jakieś resztki tej koleji widziałem jeszcze niedawno w Stegnie.

Niech się Pan nie poddaje po pierwszym naprawdę świetnym odkryciu. Odnalazł Pan dowód ,że przynajmniej w tym wypadku nie było to naczynie ofiarne. Bo chyba możemy założyć,że nie ustawiono miednika na tej wysokości by nikt postronny nie zaczerpnął wina bez pozwolenia Hery a wina z wodą nie mieszał w nim kapłan z drabiną. Mogłaby to być kosztowna (6 talentów) dekoracja ,ale wtedy dlaczego akurat miednik? Pozostaje jeszcze pytanie czy z podłogi było widać głowy gryfów. Jak były skierowane do środka to pewnie nie a jak na zewnątrz to może tak ,ale pewnie trudno było dostrzec szczegóły wykonania. Może ten konkretny Miednik spełniał jakąś inną funkcję?

Dziękuję za odpowiedź,ale nie do końca rozumiem. Pisze Pan o rozmiarze "klęczących kolosów" z Herodota. W oryginale jest 7 łokci (przedramię) czyli mniej wiecej 350cm a Anglicy tłumaczą to jako 7 stóp czyli ok. 210cm?  

Kłopotliwe pytania Pan zadaje...:). Pan Jan jest w kropce...:). No ale to jest właśnie SN - tu nikt nie wie, co zostanie wykorzystane przeciw niemu i w jaki sposób ..:)