Pisząc artykuł do Rocznika Toszeckiego o najstarszym zachowanym wizerunku tego miasteczka z 1537 roku dotarłem do podróży dyplomatycznej księcia Palatynatu do Pragi, Krakowa, Berlina i Lipska. Podróży, o której zachowane źródła milczą.

Zacznijmy więc od początku.

Pod koniec XX wieku grupa niemeckich naukowców pod kierownikiem Angeliki Marsch otrzymała grant na dokładne przebadanie znalezionych w Bibliotece Uniwersytetu w Würzburgu 50 obrazów przedstawiających miasta Europy Środdkowej z około połowu XVI wieku. O obrazach wiadomo było wyłącznie tyle, że do biblioteki uniwersyteckiej dostały się wraz z innymi dokumentami z sekularyzowanego w 1803 roku klasztoru w Erbach.

Zaczęły się więc żmudne badania zawartości pomalowanych kartonów o wymiarach 40 x 86 cm. Ponieważ kilka obrazów było podpisanych prawidłowo - zaczęto badać archiwa miast Krakowa, Wrocławia, Pragi, Berlina, Wittembergi i Lipska, aby ustalić przybliżony czas powstania oraz autora (i co ważniejsze sponsora) tego dzieła.

Badania zakończono w 2001 roku wydając ponad 500 stronnicową księgę Die Reisebilder Ottheinrich aus dem Jahre 1536/37. Z powodu zawartości materiału ikonograficznego książkę wydano w trzech językach (w jednym tomie): po niemiecku, czesku i polsku. Do tego zamieszczono w niej wszystkie zachowane ilustracje.

Ogólna konkluzja, do której doszli naukowcy uniwersyteccy była taka: książę Palatynatu Ottheinrich, który zbankrutował z powodu długów (złe gospodarowanie majątkiem, uwikłanie w niepotrzebne wojny, zbyt wystawny styl życia), postanowił upomnieć się u polskiego króla Zygmunta Starego, o wypłatę zaległego posagu swojej babki Jadwigi Jagiellonki w wysokości 32 tysiące guldenów wraz z zaległymi odsetkami. W misji księcia towarzyszyło mu 42 zbrojnych oraz służba. Przyjmuje się, że wśród służby był nadworny malarz księcia Palatynatu - Matthias Gerung i zachowane ilustracje są jego dziełem.

Ze szczegółami podróży oraz wszystkimi ilustracjami można zapoznać się samodzielnie bez kupowania grubej księgi w cenie prawie 300 USD, za pośrednictwem portalu internetowego poświęconego temu projektowi prowadzonemu przez Uniwersytet w Würzburgu: http://www.ottheinrich.info/

Zachęcam do samodzielnego przejrzenia ilustracji.

Dla przykładu kilka ilustracji:Kraków

Praga

Berlin

Toszek (o którym pisałem artykuł)

oraz znajdująca się na tej samej ilustracji co Toszek niepodpisana rezydencja Jana Bonera w Balicach - bankiera króla Zygmunta.

Wizerunek Krakowa powstał najpóźniej 18 października 1536 roku, natomiast do Toszka książę dotarł na początku lutego 1537.

Opis skromnej wiejskiej rezydencji krakowksiego bankiera w Balicach znajdziemy na stronie: http://www.izoo.krakow.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=180&Itemid=194 Znajdziemy tam również powiazania z Firlejami, którzy po bezpotomnej śmierci Jana Bonera przejęli ten obiekt i zakwaterowali w nim na dłuższy czas znanego nam Jana Łaskiego.

Niestety do naszych czasów nie dotrwały pamiętniki księcia Ottheinricha. Nie wiemy więc co było prawdziwym celem jego podróży po Europie. Bankierom z Norymberii czy Ausburga więcej przecież możliwości dawał niewykupiony weksel królów polskich, niż gotówka (bez odsetkek wychodzi 704 kg srebra).

I w tym miejscu gdzie poddali się naukowcy akademiccy może wejść Szkoła Nawigatorów. Spróbujmy w tej sprawie pogrzebać trochę.

---

tagi: kraków  zygmunt stary  palatynat  boner  ottheirich  firlej  łaski  balice 

	Pioter
	5 lipca 2020 13:49

8     1629    6 zaloguj sie by polubić