W "Księdze Królewskiej" Ferdousiego "mitycznym" (irańskim/perskim) królem który wprowadził obróbkę żelaza był Huszang. Nie wiem jak datować jego rządy.

“On to wziął pierwszy w ręce pewien klejnot i ogniem z kamienia wydzielił żelazo. I on to błękitne żelazo uczynił wielkim dobrem, tak wydobyte z twardego kamienia.”

“Gdy poznał żelazo, kowalstwem się zajął, uczynił z żelaza siekierę i piłę. A potem gdy już tego dokonał, zajął się wodą, odebrał ją morzom, wpędził ją w rzeki, w potoki i w rowy(..) Rozszerzył swojemu ludowi pastwiska, wiele rzucił mu ziarna, zasiewów i plonów.(..) od dzikich kozic i onagrów oddzielił osła i owcę, i krowę(..) zwierzynę wszelką, co włos piękny miała, jak lis gronostaj, miękka popielica i soból w ciepłym futerku, zabijał i ściągał z niej skóry.” 

Zastanawia mnie to zdanie: "on to wziął pierwszy w ręce pewien klejnot i ogniem z kamienia wydzielił żelazo" czy do wydzielenia z kamienia żelaza był potrzebny pewien klejnot? I co to za klejnot? Zastanawiałem się czy może chodzić o bursztyn ,ale nie mam pojęcia do czego by był przy tym potrzebny. 

Ślady palonego bursztynu znajdowały się w brązowych ozdobach ze skarbu gdyńsko-karwinskiego że wczesnej epoki żelaza jaki i w palenisku obok skarbu i na ściankach naczyń ceramicznych. Przypisuje mu się znaczenie rytualne. 

Z tym klejnotem może chodzić o meteor lub żelazo rodzime. A czy bursztyn mógłby być wykorzystywany przy tym? Na razie mamy jeszcze za mało informacji żeby jednoznacznie odpowiedzieć.

Mnie najbardziej zaskoczyła wzmianka o jakiejś uskrzydlonej broni niosącej żelazne ostrze.

Wiem, że pewien ówczesny Grek zrobił ptaka napędzanego spreżyną który mógł zrobić okrążenie nad placem, może to coś takiego?

Z opisu wynika, że chodzi nie tylko o strzały czy wyrzucane z jakichś wyrzutni włócznie. Zastanawiające słowa Puszczamy je też jako ptaka - jakiś pierwowzór dronów? stalowe ostrza czy kolce umieszczane na latawcach czy balonach wysyłanych nad wrogą armię?

https://www.youtube.com/watch?v=n5YfadqT2mM&pp=ygUUSW5kaWFuIGZpbG1zIGJhdHRsZXM%3D

W indyjskiej kinematografii jak pokazują bitwy z czasów starożytnych, to jest na co popatrzeć :) 

Ale zarąbiste! "Władca Pierścienia" Jacksona sie chowa. Ci czarni to oczywiście drawidyjskie węże. A ci biali to aryjscy Olimpijczycy. 

‎Kamień‎ ‎ten‎ ‎rodzi‎ ‎się‎ ‎także w‎ ‎Kantabrii;‎ ‎przecież‎ ‎nie‎ ‎jest‎ ‎to‎ ‎prawdziwy magnes‎ ‎w jednym‎ ‎kamieniu,‎ ‎lecz‎ ‎w‎ ‎rozrzuconych kulistych‎ ‎cząstkach‎ - szkło wulkaniczne z magnetytem.

Budowa zaś świątyni z lewitującym posągiem wedle opisu nie powiodła się. Rzecz zrozumiała sam magnetyt może generować pole magnetyczne pozwolające na sztuczki z lewitacją niewielkich obiektów ale nawet zanczące zwiększenie jego ilości nie pozwoli na lewitowanie dużych posągów. Chyba, że będziemy stosować magnesy elektryczne albo neodymowe....

No ale bardziej ciekawe jest to:

Ze‎ ‎nad‎ ‎rzeką‎ ‎Eufratem,‎ ‎w‎ ‎mieście‎ ‎zwanym‎ ‎Zeugma‎ ‎jest‎ ‎łańcuch żelazny,‎ ‎którym‎ ‎Alexander‎ ‎wielki‎ ‎połączył‎ ‎most i‎ ‎którego‎ ‎ogniwa‎ ‎dorobione‎ ‎rdza‎ ‎trawi,‎ ‎a‎ ‎początkowe‎ ‎jej‎ nie mają.

Czy ten most Aleksander postawił, czy on tylko właśnie dorobił te ogniwa co później rdzewiały w przeciwieństwie do straszych?

Od Aleksandra do czasów Pliniusza minęło prawie 400 lat. To trochę dużo jak na stal, więc stawiałbym na to, że te rdzewiejące są później dodane, a most cały zbudował Aleksander.

Jedną część widziałem. Ogólnie bronie raczej zgadzają się z tymi opisanymi w sumeryjskich i asyryjskich tekstach. A są tam różnego rodzaju wyrzutnie oszczepów (paczkami po kilkadziesiąt) oraz ogromne płonące jedwabne latawce z napalmem.

Ten miecz to chyba import z Indii. Nie chce mnie się wierzyc, że Chińczycy mieli taką technologię, bo gdyby mieli, to nie byliby kawałkowani i nie narzucano by im obcych dynastii.

Nawet próba budowy takiej świątyni wymaga ogromnej ilości przeliczeń i znajmości cech pola magnetycznego.

Do stworzenia elektromagnesu potrzeba prądu, a ten znano zarówno w Egipcie (żarówka z Dendenry) jak i w Sumerze (bateria z Bagdadu). Na razie brak nam potwierdzenia tego, czy eksperymentowano z elektromagnesami, ale kto wie - drut miedziany również był wówczas znany.

Magnesy neodymowe, czy nawet samarowo-kobaltowe, chyba były poza zasięgiem ówczesnych technologów. To spieki metali ziem rzadkich.

W Delhi stoi Żelazna Kolumna, która jest datowana na 1600 lat, a której nadal rdza się nie ima. https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBelazna_Kolumna

drut miedziany również był wówczas znany

A i złotego też pewnie nie brakowało - jeszcze lepszy, ale dziś droższy, choć niektórzy się upierają przy srebrnym.

I tak jest do dziś...chińska tradycja...:). A nam sadzą kwiatki, jacy to oni inowacyjni. Tybetu nie mogli podbić (dopiero po 1945), a uważają się za niepokonany naród.

Innowacyjność zależy od organizacji, a nie od wynalazczości. Mieli Chińczycy genialne wynalazki militarne, czy nie mieli, własne, czy pozyskane z zewnątrz? OK. Poszukajmy najpierw, którą wojnę Chińczycy kiedykolwiek wygrali (za wyjątkiem wojen domowych, oczywiście). 

Natomiast, gdy Chińczycy poszli na służbę (niewolniczą) do Mongołów, to ci wygrywali wojny bez problemów technologicznych.

Z twierdzenia Earnshawa wynika, że nie można tak całkiem statycznie niczego zawiesić w powietrzu z użyciem magnesów. Trzeba jakiegoś układu dynamicznego, elementów ruchomych, ewentualnie jakichś prowadnic lub wsporników, ale te mogłyby już psuć iluzję. Ciekawe co tam na mniejszą skalę architekt demonstrował, bo rozumiem, że świątynia nie powstała.

Ciekawe spostrzeżenie....:). A dziś wszyscy gardłują jacyvto Chińczycy silni i kogo to oni nie podbiją. Podbiją tylko wtedy, gdy ten KTOŚ im na to pozwoli.

A kiedy ostatnio kogoś podbili? Oczywiście nie licząc podbojów ich ludności wewnętrznej.

Teksty i relacje podają że były lżejsze od stalowych, pytanie o ile, i że zapewniały bezpieczeństwo od broni palnej lepiej niż stalowe.

Chińczycy od zawsze mieli problem z organizacją. Dlatego ja nie wierzę w dominację światową Chin. Oni już sobie podcięli nogi polityką jednego dziecka i nie tylko. To taki sam moloch na glinianych nogach jak kiedyś ZSRR.

W tekście mowa jest jedynie o kopulke z magetytu. Aby to zadziałało jako tako z magnetytu musiałyby być zrobione również ściany i podłoga. Wtedy można by teoretycznie wyznaczyć punkt w ktorym siły magnetyczne by się równoważyły i jakiś niewielki obiekt żelazny mógłby lewitować. Np miecz.

Co do bizmutu, to w wiki piszą, że jest on zamiennikiem ołowiu oraz że wystepuje w Chinach, Australii i w Peru w postaci rodzimej. Pliniusz natomaist rozróżnia dwa rodzaje ołowiu: biały i czarny. Moszę doczytać ten rozdział i porównać dane Pliniusza z wiki.

Kiedyś robiłem eksperymenty z lewitacją magnetyczną bo był mi potrzebny element aparatury mogący obracać się bez tarcia na osi. Bez oparcia to się nie da. Można jedynie tak sprytnie ukryć element podtrzymujący, że obserwator da się nabrać. Np można umieścić trzy pastylkowe magnesy w rurce tak że trzeci, środkowy zawiśnie swobodnie, ale to samo bez rurki nie działa. Jedyna działająca lewitacja to kulka diamagnetyka wisząca kilka milimetrów nad bardzo silnymi magnesami. Magnetyt naturalny jest na to za słaby. Działające układy lewitujące wykonuje się przy użyciu elektromagnesów sterowanych czujnikiem położenia lewitującego magnesu stałego.

W jednym z miast Indyjskich stoi do dziś słup z metalu w krztałcie obelisku. Nie rdzewieje i błyszczy. Mówił o nim Praveen Mohan na swoim kanale na YT. On tam pokazuje niezwykle ciekawostki technologiczne starych Indii. Np, że Świątynie pełniły rolę ośrodków edukacyjnych i każda była dedykowana jakiemuś konkretnemu tematowi. Niezwykle ciekawe. Polecam

Dzięki. ;)

E tam, za słaby... Zobaczmy, co pisze nasz rodzimy Pliniusz, ks. Benedykt Chmielowski (zaznaczyłem fragmentum najbardziej adekwatne do dyskussyi ;):

"Góry Kaspijskie także w Magnes obfitują, dlatego strzały, że są z żeleścami, Tatarom wydzierają, więc z daleka od nich bywają, albo bez żeleśców mają strzały, Vincentius. W Indii są Magnesowe na morzu skały, które tamtędy okręty żelazem kowane ciągną do siebie cum discrimine; dlatego świadomi i ostrożni do statków żelaznych oków i goździ nie zażywają, tylko kołkami zbijają drewnianemi, teste Szentywani, a przed nim o tym Ś. Augustyn, i Wives napisał i Majolus. Moc ciągnienia żelaza do siebie Magnes traci, Dyament, albo czosnek koło niego lokowawszy, według Pliniusza i Ś. Augustyna, albo żywe srebro, Paracelsus. W Alexandrii, w Kościele Serapidesa Bożka, statua Słońca zawieszona wisiała na Magnesach w sufficie Kościoła osadzonych, według Rufina Akwilejeńskiego. Ciało, ale certius, że Cząstki Kości niezbożnego Mahometa w Trunnie żelaznej złożone, wiszą także na Magnesach w Meczecie w mieście Medynie vulgo Talnabi w Arabii szczęśliwej, jako w wielu czytam Autorach. U Xiążęcia Florenckiego jest Magnes Orientalny, jak Kula wyrobiony, gruby in diametro na Łokieć, pięć kluczów trzymający w powietrzu, odległych od Magnesu na Łokieć. Ten to Podobno sam, który żelazo 60 funtów ważące trzyma na powietrzu; [...] Zgoła jest to cudowny Kamień, jakby żyjąca i rationalis była Creatura, tak wielkiemi światu przysługuje się Cnotami; słusznie od Bodina tak pochwalony: In tota rerum natura nihil est admirabilius Magnete, estque usus ejus plane Divinus. Filip Król Francuski gdy Normanowie dobywali Miasta Francuskiego i już blisko byli korony zwycięskiej, na odsiecz, przyszedł, wojsko na jednej uszykował górze, wielki magnes podnieść kazał, który magnes wlot broń z ręku jednego wydarł Normańczyka".

Co prawda, nawet ks. Chmielowski czasem powątpiewał w to, co czytał. Także u Pliniusza. I - rzecz zabawna - w przykładzie, który za chwilę przytoczę, pojawia się znów magnes.

"Ta sentencyja stąd swoję bierze probacyję, że (teste Plinio) podczas akcyjackiej wojny praetorianam navim Antonijusza, pospieszającego exhortari suos do heroicznej potyczki, remora tak mocno zatrzymała, że na inny okręt musiał się przesiąść. [...] Tę opiniję i zdanie antiquorum recentiores cale non admittunt, mając ją pro falsa et fabulosa, probując, że i starożytni autorowie nil certi o tym pisali, powątpliwemi tę historyję opisując terminami temi: ut aliqui volunt; fertur; creduntur. Żaden z nich jednak nie był oculatus testis, żaden nie odrywał od okrętu. Nikt nie szukał remedium resistendi huic malo, choć tyle wynaleziono machin, instrumentów do salwowania okrętów na morzu. Owszem, tyle tysięcy lat morza straszne wojennemi i kupieckiemi opłynione okrętami nigdy remory nie oglądały. Nie masz jej inter raritates in musaeis. Kircher i Delrio, wielkiej powagi i ciekawości authores, między poetyczne tę rybkę liczą commenta. Chyba to in fontibus Parnassi albo Castaliis ta się znajduje rybka, poetów nutriens ingenia, a nie w morzu zatrzymuje okręty. Jeżeliby zaś kto tej assercyi Plinijuszowej i Elijanowej tą popierał probacyją, że jak magnes vi occulta żelaza, tak i remora statki w wodzie do siebie ciągnie, na to odpowiadają uczeni, że jak magnes improporcionatum sobie nie pociągnie ferrum, lecz mała magnesu partykuła mały kawałek żelaza pociągnie, ale nie wielki. Rybka zaś remora wielkości jednostopniowej na długość, pięćcalowej na szerokość albo grubość, teste Trebio Nigro et Plinio, czyby straszną i ciężką okrętu machinę, często amunicyją i wojennemi prowiantami onerowaną lub towarami naładowaną, od wiatrów pędzoną, mogła vi naturali przytrzymać, kiedy excedunt pondera vires?"

Cała przyjemność po mojej stronie. ;)

Właśnie! W tym Rosja jest podobna Chinom, a oba są zarazem niepodobne np. USA, czy Indiom (4 kraje wybrane tu ze względu na ich jakieś obiektywne "współzawodniczenie"). Wszystkie cztery mają terytoria i ludność w rozmiarach wystarczających dla oparcia gospodarek o własny rynek wewnętrzny. Jednak dzieje się to tylko w USA i w Indiach. Rosja i Chiny nie opierają się na własnych rynkach wewnętrznych, ale na ich rabunku; określenie eksploatacja jest tam zbyt słabe. 

Gdzie następuje odciążenie tej wady? W gospodarce wojennej. Rosja musi i bez przerwy toczy jakieś wojny, lub chociaż wojenki wojskowe, bo bez toczenia jakiejś wojny Rosja wewnętrznie gnije. Chiny natomiast toczą na zewnątrz rozmaicie przykrywane wojny handlowe. Całkiem, jakby grali w jakieś gigantyczne Monopoly. Chiny chciałyby bowiem opanować gospodarkę całego świata, zaś Rosja władzę całego świata, aby rabunek rozciągnąć wtedy na cały świat. W istocie chodzi wyłącznie o rozszerzanie pola rabunkowego. Chiny chcą rabować na podstawie przewagi handlowej, a Rosja na podstawie siły knuta.

Uprzedzając należną krytykę powyższego, mocno syntetycznego spojrzenia, zaznaczam, że USA i Indie też mają swoje za uszami, lecz przynajmniej coś, jakieś szanse dają oddolnemu rozwojowi swoich własnych terytoriów (rynków, ludności, itd.). To dlatego ani Chiny, ani Rosja w dłuższym okresie nie mają szansy we współzawodnictwie z USA, ani z Indiami. Postępu nie osiaga się, gdy ciężar gospodarki leży "offshore".

Wkleiłam link dwa razy, bo nie wiedziałam, który będzie działał.

To jest narzucony podział ról. Albo realizujecie się w tej roli albo wybiersmy na wasze miejsce kogoś bez wahań - taka jest propozycja. Przy cxym nie zgodzę się, że Chiny toczą jakieś wojny handlowe. Raczej negocjują. Chiny zwyczajnie mają zakaz toczenia wojen. Być może w keestii Tajwanu dostali zielone światło, ale tylko w tej. Nawet władza w Tybecie i Turkiestanie Wschodnim jest warunkowa. I gdyby Chiny były nieposłuszne, to raz dwa powstałaby tam skuteczna partyzantka, która dewastowałaby linie komunikacyjne. A tego Pekin nie chce.

Są i inne molochy z lepszej gliny.