Opowieści królów
25 czerwca 1993 roku Litwa dokonała wymiany ppieniądza. Dotychczas kursujące na Litwie ruble (zwane talonami) zastąpiono nową walutą - litem, w stosunku 1 lit = 100 rubli litewskich. Nowe banknoty w tym celu zostały wydrukowane w United States Bank Note Company z datą 1991. Prawdopodobnie właśnie wydrukowano je w tym roku.
Serię tę zamykał banknot o nominale 1000 litów, który jednak do obiegu nie został wprowadzony.
Na awersie banknotu mamy litewskiego (tak twierdzą sami Litwini) malarza, pisarza i kompozytora - Mikołaja Czurlanisa (1875-1911). Czurlanis skomponował prawie 400 utworów muzycznych, namalował około 300 obrazów i napisał około 250 listów, w których zamieścił swoje wiersze. Na Litwie uważany jest za wieszcza narodowego, i to pomimo faktu, że języka litewskiego zaczął się uczyć dopiero w 1909 roku, a wcześniej przez całe życie mówił i tworzył po polsku.
Na rewersie natomiast jest namalowany przez niego obraz zatytułowany Opowieść królów. Obraz ten opisuje się w różny sposób: np że królowa wręcza wemu mężowi miniaturę farmy otoczonej drzewami (Musee d'Orsay), ale chyba takiej interpretacji przeczą szkice do obrazu zachowane w Kownie
gdzie wyraźnie widać przekazanie wioski przez jednego władcę innemu, przy czym nie widać tu wcale małżeńskiej miłości (co może być trudne pomiędzy dwoma samcami), ale wzrok tego króla z wioską w ręce wskazuje raczej na wyczekiwanie, czy danina w takiej postaci wystarczy.
Obraz powstał podobno w 1909 roku (bo są też datowania na 1908). I chyba nic specjalnego w tym czasie się na Litwie nie działo.
Czy obraz ma jakieś odniesienia do czasów wyrwania się Litwy spod sowieckiej władzy? Przekazanie władzy nad terenem z jednych rąk w inne może być jakimś wyjaśnieniem. Ale czy to wystarczyło żeby wykorzystać ten motyw w banknotowej dyplomacji? I kto miał symbolizować którego króla? W 1991 przekazującym mogła być Rosja, ale komu przekazywała ten teren? USA, Anglii czy Niemcom?
A może to jeszcze coś zupełnie innego znaczy?
Szukając odniesień do tego obrazu w litewskiej kulturze odnalazłem coś takiego: https://www.youtube.com/watch?v=lcRGuFltEes
To piosenka napisana przez óczesnego (w 1991) prezydenta Litwy Vytautasa Landsbergisa pod tytułem Karalių pasaka (opowieść królów), choć znana pod innym tytułem O jeigu aš numirčiau (A co gdybym umarł?)
W 1993, w chwili gdy banknoty te miały wejść do obiegu Landsbergis był już tylko szefem opozycyjnej partii w parlamencie. Być może dlatego zdecydowano, że nominał banknotu jest zbyt wysoki, żeby wpuszczać go do obiegu.
tagi: litwa banknoty
|
Pioter |
| 15 października 2020 18:15 |
Komentarze:
|
smieciu @Pioter |
| 15 października 2020 19:17 |
Rzuciłem okiem na obrazy tego Czurlanisa i nie powiem, są interesujące. Warte jakiegoś wpisu. Tak na szybko wydaje mi się ża na powyższym obrazie nie ma konkretnych królów. Zinterpretowałbym to bardziej ogólnie, symbolicznie: Dobry król, dobry władca, czy też Król Dobra przekazuje wioskę, kraj, w którym było dobrze, otoczony świetlistą poświatą Królowi Złemu. Królowi w nocy, rzecz dzieje się w nocy. Z jakiegoś powodu Król Światła musi przekazac swoje dzieło Królowi Nocy.
|
|
Pioter @smieciu 15 października 2020 19:17 |
| 15 października 2020 19:32 |
Na obrazie z 1909 to tak mogło wyglądać. Ale z jakiegoś powodu użyto tego obrazu w 1991 na banknocie.
|
|
smieciu @Pioter 15 października 2020 19:32 |
| 15 października 2020 19:47 |
Tak, z jakiegoś powodu sytuacja najwyraźniej podpasowała to obrazu ;)
Czurlanis z tego co z widać po innych obrazach posługiwał się mocną symboliką. W 1909r. jeśli nie miał jakichś tajnych informacji co do nadchodzącej Rewolucji obraz był chyba ogólnie symboliczny. Jednak wybranie tego obrazu na banknot... świadczy chyba wyraźnie o tym jak ktoś rozumiał okoliczności 1991roku. Litwa jak można sądzić obecnie przekształciła się w coś w rodzaju Porto Rico. Czegoś pośredniego między stanem USA a tzw. niepodległym państwem. Wszystko tam od tego czasu działa bezpośrednio z nadania USA nawet same banknoty tam były wydrukowane. Litwa obecnie jest chyba głównym poligonem amerykańskich wojsk i ich szczekaczką w sprawie Białorusi. Generalnie ta mała Litewka lubi się ostro wypowiadać o tym co się dzieje za naszą wschodnia granicą. Wydawać polecenia. Taka ciekawa ciekawa przemiana małego kraiku.