Pozostańmy jeszcze w klimatach rzymskiego malarstwa, o którym kilka anegdotek zamieścił w swoim dziele Pliniusz.

Także‎ ‎u‎ ‎Rzymian‎ ‎sztuka‎ ‎ta‎ ‎wcześnie‎ ‎szacunek‎ ‎znalazła.‎ ‎Albowiem‎ ‎sławna‎ ‎familia‎ ‎Fabiuszów‎ ‎zyskała‎ ‎od‎ ‎niej‎ ‎przydomek,‎ ‎a ojciec‎ ‎tej‎ ‎familii‎ ‎i‎ ‎twórca‎ ‎przydomku‎ ‎tego‎ ‎malował‎ ‎w‎ ‎roku‎ ‎450.‎ ‎od‎ ‎założenia‎ ‎miasta‎ ‎świątynię‎ ‎Saturna,‎ ‎któreto‎ ‎malowidło‎ ‎trwało‎ ‎aż‎ ‎do‎ ‎naszej‎ ‎pamięci,‎ ‎aż‎ ‎do‎ ‎spalenia‎ ‎świątyni‎ ‎Herkulesa‎ ‎na‎ ‎rynku‎ ‎wołowym.‎ ‎Urodził‎ ‎on‎ ‎się‎ ‎z‎ ‎siostry‎ ‎Euiusza‎ ‎i‎ ‎sztukę‎ ‎tę‎ ‎uczynił‎ ‎w‎ ‎Rzymie‎ ‎jeszcze‎ ‎szacowniejszą‎ ‎przez‎ ‎slawę‎ ‎swoją jako
aktor.‎ ‎Potem‎ ‎nie‎ ‎wsławiły‎ ‎jej‎ ‎żadne‎ ‎szanowniejsze‎ ‎ręce,‎ ‎chyba,‎ ‎żebyśmy‎ ‎tu‎ ‎chcieli‎ ‎przytoczyć, Turpiliusza,‎ ‎ekwitę ‎rzymskiego‎ ‎i wenedzkiego ‎za naszych‎ ‎czasów,‎ ‎którego‎ ‎piękne‎ ‎dzieła‎ ‎do‎ ‎dziś dnia‎ ‎znajdują‎ ‎się‎ ‎w‎ ‎Weronie.‎ ‎Malował‎ ‎on‎ ‎lewą‎ ‎ręką,‎ ‎o‎ ‎czein‎ ‎nie‎ ‎wspominają‎ ‎o‎ ‎żadnym‎ ‎przed
nim.‎ ‎Antistius‎ ‎Labeo,‎ ‎były‎ ‎pretor‎ ‎i‎ ‎prokonsuł w‎ ‎prowincji‎ ‎narboneńskiej,‎ ‎zgasły‎ ‎niedawno w‎ ‎późnej‎ ‎starości,‎ ‎szczycił‎ ‎się‎ ‎także‎ ‎małemi‎ ‎malo‎widłami.‎ ‎Ale‎ ‎rzecz‎ ‎ta‎ ‎była ‎pośmiewiskiem‎ ‎i wzgardą.‎ ‎Nie‎ ‎mogę‎ ‎też‎ ‎pominąć‎ ‎zdania‎ ‎sławnego‎ ‎o‎ ‎malarstwie‎ ‎znakomitych‎ ‎mężów.‎ ‎Kwintus Pediusz‎ ‎były‎ ‎Konsul,‎ ‎który‎ ‎tryumfy‎ ‎odprawiał i‎ ‎którego‎ ‎dyktator‎ ‎Cezar‎ ‎za‎ ‎wspołsukcessora Augustowi‎ ‎przydał,‎ ‎był‎ ‎z‎ ‎urodzenia‎ ‎niemy‎. ‎Messala‎ ‎mówca,‎ ‎z‎ ‎którego‎ ‎familii‎ ‎babka‎ ‎tego‎ ‎chłopca‎ ‎pochodziła‎ ‎podał,‎ ‎radę,‎ ‎aby‎ ‎go‎ ‎uczyć‎ ‎malarstwa,‎ ‎co‎ ‎też‎ ‎ubóstwiony‎ ‎August‎ ‎pochwalił. Ale‎ ‎chłopiec‎ ‎uczyniwszy‎ ‎w‎ ‎tej‎ ‎sztuce‎ ‎wielkie postępy,‎ ‎umarł.‎ ‎Szczególne‎ ‎zaś‎ ‎poszanowanie tej‎ ‎sztuki‎ ‎urosło‎ ‎w‎ ‎Rzymie‎ ‎jak‎ ‎mniemam,‎ ‎od M.‎ ‎Walerjusza‎ ‎Maxima‎ ‎Messali,‎ ‎który‎ ‎najpierwej‎ ‎obraz‎ ‎malowany‎ ‎bitwy,‎ ‎w‎ ‎której‎ ‎Kartagińczyków‎ ‎i‎ ‎Hierona‎ ‎w‎ ‎Sycylii‎ ‎zwyciężył,‎ ‎postawił na‎ ‎boku‎ ‎Kurii‎ ‎hostyIijskiej‎ ‎roku‎ ‎480.‎ ‎od‎ ‎założenia‎ ‎miasta.‎ ‎Toż‎ ‎samo‎ ‎uczynił ‎i‎ ‎L.‎ ‎Scypio,‎ ‎i wystawił‎ ‎na‎ ‎Kapitoimiu‎ ‎obraz‎ ‎zwycięztwa‎ ‎swego‎ ‎azjatyckiego;‎ ‎to‎ ‎nie‎ ‎podobało‎ ‎się,‎ ‎jak‎ ‎powiadają,‎ ‎bratu‎ ‎Afrykaninowi‎ ‎i‎ ‎nie‎ ‎bez‎ ‎przyczyny,‎ ‎albowiem‎ ‎syn‎ ‎jego‎ ‎wzięty‎ ‎został‎ ‎w‎ ‎tej‎ ‎bitwie‎ ‎do‎ ‎niewoli.‎ ‎Podobną‎ ‎zniewagę‎ ‎zrobił‎ ‎Emilianowi‎ ‎Luciusz‎ ‎Hostyliusz‎ ‎Mancinus,‎ ‎który‎ ‎się najpierwej‎ ‎do‎ ‎Kartaginy‎ ‎wdarł‎ ‎i‎ ‎wystawił‎ ‎na rynku‎ ‎obraz‎ ‎wystawiający‎ ‎położenie‎ ‎i‎ ‎dobywanie‎ ‎Kartaginy,‎ ‎a‎ ‎sam ‎stojąc‎ ‎przy‎ ‎nim ‎opowiadaj‎ ‎oglądającemu‎ ‎ludowi‎ ‎wszelkie‎ ‎szczegóły.‎ ‎Przez‎ ‎tę‎ ‎uprzejmość‎ ‎otrzymał‎ ‎w‎ ‎najbliższych‎ ‎komicjach‎ ‎konsulat.‎ ‎Na‎ ‎scenie‎ ‎igrzysk Klaudyusza‎ ‎Pulchra‎ ‎było‎ ‎malowidlo ‎wielkiego podziw‎ienia‎ ‎godne,‎ ‎gdy‎ ‎kruki,‎ ‎z‎wiedzione‎ ‎podobieństwem‎ ‎obrazu,‎ ‎na‎ ‎dach‎ ‎się‎ ‎zlatywały. [...] Potem,‎ ‎jak‎ ‎widzę,‎ ‎stawiano‎ ‎pospolicie‎ ‎obrazy na‎ ‎forum.‎ ‎Ztąd‎ ‎ów‎ ‎zabawny‎ ‎dowcip‎ ‎mówcy Krassusa,‎ ‎prawiącego‎ ‎pod‎ ‎staremi‎ ‎budami,‎ ‎gdy na‎ ‎świadka‎ ‎wpadł,‎ ‎a‎ ‎ten‎ ‎go‎ ‎pytał:‎ ‎„Mów‎ ‎tedy Krassie,‎ ‎za‎ ‎kogo‎ ‎mię‎ ‎poczytujesz‎ ‎?“‎ ‎—‎ ‎„Za takiego‎ ‎“‎ ‎rzekł‎ ‎—‎ ‎pokazując‎ ‎mu‎ ‎na‎ ‎obrazie‎ ‎odmalowanego‎ ‎Galia,‎ ‎który‎ ‎język‎ ‎plugawie‎ ‎wyciągał.‎ ‎Na‎ ‎forum‎ ‎zaś‎ ‎znajdował‎ ‎się‎ ‎ów‎ ‎obraz starca‎ ‎pasterza‎ ‎z‎ ‎kijem,‎ ‎o‎ ‎którym‎ ‎poseł‎ ‎Teutonów‎ ‎zapytany‎ ‎:‎ ‎jak‎ ‎wysoko‎ ‎go‎ ‎ceni,‎ ‎odpowiedział:‎ ‎nie‎ ‎chcę,‎ ‎aby‎ ‎mi‎ ‎takiego‎ ‎żywego‎ ‎i prawdziwego‎ ‎darowano.

Jak więc widzimy Rzymianie doskonale wiedzieli, że jeden obraz wart jest więcej niż tysiąc słów. Wiedzieli to również dokładnie rzymscy adwokaci oraz politycy, którzy wykorzystywali malowidła nawet w kampaniach wyborczych. Potrafiono również na obrazach przemycać drobne uszczypliwości, czy to rodzinne, czy też nawet publiczne. Oraz żartować z braku rozeznania w rzymskiej sztuce wśród posłów obcych państw.

Przy tym jednak poprzez malarstwo Rzym powoli ulegał obcym wpływom, nie tylko Hellady, skąd całe malarstwo do Rzymu trafiło, ale także Wenetów, skoro jako jednego z najlepszych rzymskich malarzy podawano  szlachcica Wenedów o imieniu Turpiliusz, ktorego obrazy były wystawiane publicznie w Weronie. Niestety o twórczości Turpuliusza niewiele udało mi się znaleść, ale podejrzewam, że było to również malarstwo przedstawiające Olimpijczyków.

---

tagi: malarstwo  antyk  pliniusz  imperium romanum 

	Pioter
	1 września 2024 19:50

5     848    7 zaloguj sie by polubić