Większość artefaktów, które do naszych czasów dotrwały i wystawiane są w naszych muzeach archeologicznych, to skorupy glinianych naczyń. Czasem nawet całe gliniane naczynia, al to już niezwykła rzadkość. I pewnie pomyślicie Państwo, że glina jako materiał do tworzenia Rzymian raczej nie interesowała, ale.... oddajmy głos Pliniuszowi:

‎I,‎ ‎aby‎ ‎z‎ ‎strony‎ ‎zbytku‎ ‎także garncarstwo‎ ‎pewien‎ ‎honor‎ ‎spotkał,‎ ‎powiada Fenestelła,‎ ‎że‎ ‎najwyborniejsza‎ ‎uczta‎ ‎tripatii‎u‎m ‎się‎ ‎zwala.‎ ‎Na‎ ‎jednej‎ ‎misie‎ ‎były‎ ‎ryby‎ ‎mureny, na‎ ‎drugiej‎ ‎I‎u‎p‎u‎s‎y,‎ ‎na‎ ‎trzeciej‎ ‎ryba‎ ‎in‎y‎x‎o‎n, obyczaje‎ ‎bowiem‎ ‎zaczęły‎ ‎się‎ ‎juz‎ ‎wtedy‎ ‎chylić‎, ale‎ ‎jeszczebyśmy‎ ‎je‎ ‎mogli‎ ‎przekładać‎ ‎nad‎ ‎obyczaje‎ ‎Grecyi‎ ‎a‎ ‎nawet‎ ‎Filozofów.‎ ‎Albowiem‎ ‎powiadają,‎ ‎że‎ ‎na‎ ‎aukcyi‎ ‎sukcesorowie‎ ‎Arystotelesa‎ ‎sprzedali‎ ‎70‎ ‎mis.‎ ‎Nie‎ ‎wątpię,‎ ‎że‎ ‎czytelników‎ ‎moich‎ ‎oburzyło,‎ ‎gdy‎ ‎powiedziałem‎ ‎w‎ ‎historyi‎ ‎naturalnej‎ ‎ptaków,‎ ‎że‎ ‎jedna‎ ‎misa‎ ‎Ezopa, aktora‎ ‎tragicznego‎ ‎kosztowała‎ ‎sto‎ ‎sestercyów. Ale‎ ‎niestety!‎ ‎Witeliusz‎ ‎kazał‎ ‎za‎ ‎panowania‎ ‎swego‎ ‎zrobić‎ ‎misę‎ ‎kosztującą‎ ‎milion‎ ‎sestercyów, na‎ ‎zrobienie‎ ‎której‎ ‎postawiono‎ ‎w‎ ‎polu‎ ‎piec; ‎albowiem‎ ‎aż‎ ‎do‎ ‎tego‎ ‎stopnia‎ ‎doszedł‎ ‎zbytek,‎ ‎iż nawet‎ ‎gliniane‎ ‎naczynia‎ ‎droższemi‎ ‎są‎ ‎od‎ ‎muryńskich.‎ ‎(z‎ ‎kamienia)‎ ‎z‎ ‎przyczyny‎ ‎tej‎ ‎misy‎ ‎zaczepił Mucianus,‎ ‎podczas‎ ‎drugiego‎ ‎konsulatu‎ ‎swego‎ ‎pamiątkę‎ Witteliusza‎ ‎i‎ ‎nazwał‎ ‎ją‎ ‎(misę)‎ ‎błotem,‎ ‎a jednak‎ ‎niebyła‎ ‎ona‎ ‎brzydszą‎ ‎od‎ ‎owej,‎ ‎której‎ ‎trucizną‎ ‎zginęło‎ ‎130‎ ‎biesiadników,‎ ‎jak‎ ‎Kasiusz Sewerus‎ ‎oskarżyciel‎ ‎Asprenatowi‎ ‎winowajcy‎ ‎wyrzucał.‎ ‎Z ‎mis‎ ‎słyną‎ ‎także‎ ‎miasta,‎ ‎jakoto‎ ‎R‎h‎e‎gium‎ ‎i‎ ‎Cumae.‎ ‎Samijskiemi‎ ‎skorupami‎ ‎kapłani matki‎ ‎Bogów,‎ ‎zwani‎ ‎Galii,‎ ‎odrzynają‎ ‎męskość, ani‎ ‎tez‎ ‎inaczej‎ ‎bezpieczno‎ ‎operacya‎ ‎tę‎ ‎przedsię brać‎ ‎można,‎ ‎jeźli‎ ‎M.‎ ‎Celiuszowi‎ ‎wiarę‎ ‎damy,‎ ‎który‎ ‎raz‎ ‎na‎ ‎cięszki‎ ‎wyrzut‎ ‎powiedział,‎ ‎że‎ ‎tym sposobem‎ ‎należałoby‎ ‎także‎ ‎język‎ ‎urżnąć,‎ ‎jakoby już‎ ‎wtenczas‎ ‎temuż‎ ‎Witeliuszowi‎ ‎złorzeczył.

Pliniusz opisuje nam w tym fragmencie, wprawdzie jako ciekawostkę, fakt, że konsul Witeliusz nakazał wykonanie misy glinianej, za którą zapłacił aż milion sestercji. Podaje także informacje, że garncarze potrafili wykorzystać glinę do tworzenia posągów zdobiących szczyty świątyń, oraz: że‎ ‎warsztaty‎ ‎garncarskie‎ ‎dostarczają‎ ‎nam‎ ‎ciągle wszystkiego,‎ ‎co‎ ‎potrzeba;‎ ‎beczek‎ ‎do‎ ‎wina‎ ‎wymyślonych‎ ‎,‎ ‎rur‎ ‎do‎ ‎wody,‎ ‎cycowalych‎ ‎rur‎ ‎do‎ ‎kąpieli‎ ‎,‎ ‎wypalonych,‎ ‎inalych‎ ‎i‎ ‎większych‎ ‎cegieł‎ ‎do ścian;‎ ‎dla‎ ‎tego‎ ‎też‎ ‎król‎ ‎Numa‎ ‎ustanowił‎ ‎siódme collegium‎ ‎garncarzy.‎ ‎Wielu‎ ‎nawet‎ ‎wolało‎ ‎bydz pochowanymi‎ ‎w‎ ‎glinianych‎ ‎trumnach;‎ ‎tak‎ ‎np M.‎ ‎Warro,‎ ‎na‎ ‎wzór‎ ‎Pytagorejczyków‎ ‎kazał‎ ‎się pochowrać‎ ‎w‎ ‎liściach‎ ‎mirtowych,‎ ‎oliwnych‎ ‎i‎ ‎topoli‎ ‎czarnej.‎ ‎Większa‎ ‎też‎ ‎część‎ ‎ludzi‎ ‎używa‎ ‎naczyń‎ ‎glinianych.‎

Mamy więc bardzo rozwiniętą w Imperium Romanum sztukę garncarską, która przybyła do Rzymu z Koryntu, a dokładniej z leżącego pod Koryntem miasteczka Sykion, gdzie w czasach antycznych znajdowało się chyba coś na wzór Akademii Sztuk Pięknych. Zbyt wiele bowiem nazwisk malarzy i rzeźbiarzy greckich jest z tym miasteczkiem powiązanych.

Ale wróćmy do naszych muzeów, które z dumą przedstawiają nam takie wystawyobok których przechodzimy tak sobie, a eksponaty te niewiele kogo obchodzą, chyba, że trafi się na nich jakiś ciekawy wzór. Ale jak widać z tekstu Pliniusza nawet bardzo bogaci Rzymianie szczycili się posiadaniem glinianych naczyń. A co do ceramicznych trumien pitagorejczyków to czy one czasami nie wyglądały jakoś podobnie do tego wenedzkiego naczynia?I czy przypadkiem pierwotnie te przypisywane Wenedom (kulturze łużyckiej) naczynia pogrzebowe (zwane przez fachowców kanopami), które pojawiły się na naszych ziemiach około 2700-2500 lat temu, nie są śladem jakieś misji religijnej, która miała swój początek w Egipcie? Do tego chyba nawet dość skutecznej misji, skoro dotyczyła ona form pogrzebowych, czyli spraw ostatecznych.

Oczywiście nijak nie sugeruję, że chylący się ku upadkowi ówczesny Egipt wysyłał misje relgijne w celu nawracania mieszkańców dalekiego świata na wiarę w Izydę czy Ozyrysa. Ale Egipcjan znajdujemy w wielu fenickich faktoriach jako żołnierzy czy lekarzy, a o rozpowszechnionej wśród Swebów wierze w Izydę wspominają antyczni autorzy.

A może chodziło już o naśladowców Achnetona? O jakieś przebłyski wiary monoteistycznej?

---

tagi: rzym  wiara  egipt  wenedowie  pliniusz  garncarstwo 

	Pioter
	5 września 2024 06:51

8     973    9 zaloguj sie by polubić