Przeglądając dziś moje zbiory różnych antycznych materiałów natknąłem się na wydane przez Tadeusza Andrzejewskiego w 1958 roku Opowiadania Egipskie.

Wśród wielu znajdujących się tam egipskich tekstów znalazł się również testament jednego z faraonów skierowany do jego syna. Synem tym był Sehetep-ib-Re, który panował w Egipcie w latach 1743-1741 pne. Jak więc widać nie udało mu się wypełnić testamentu pozostawionego przez ojca, który zresztą także na tronie utrzymał się dość krótko (1746-1743 pne).

Popatrzmy jednak na ten staroegipski tekst, bowiem jest on uniwersalną nauką dla każdego władcy:

Ty, któryś objawił się jako bóg, słuchaj tego, co ci powiem, abyś królował nad krajem, panował nad wybrzeżami i żebyś pomnożył dobro.
Bądź bardziej powściągliwy wobec poddanych, albowiem wszyscy ludzie oddają swoje serca nie inaczej jak tylko ze strachu; nie zbliżaj się do nich i [bądź
samotny], nie dowierzaj bratu i nie znaj przyjaciół, nie zjednuj sobie zauszników – to się nie opłaci.
Kiedy śpisz, sam strzeż serca swego, albowiem nikt nie ma sprzymierzeńców w dniu nieszczęścia: ja obdarowałem żebraka, wychowałem sierotę, sprawiłem, że cel osiągnął ten, który niczym nie był, na równi z tym, który coś znaczył.
I ten właśnie, który jadł mój chleb, powstał na mnie; ten, któremu rękę podałem, w podzięce wzbudził we mnie przerażenie; ci, którzy przywdziali moje najcieńsze płótna, patrzyli na mnie jak na suchą trawę; a ci, którzy się namaścili moimi pachnidłami, naleli wody do [spichlerza].
Moje posągi były wśród żywych i moje [nadania] między ludźmi, a wszak wzbudziłem niesłychaną nienawiść i walkę o niewidzianym zasięgu; walka wrzała jak zapasy byków: zapomniano o dniu wczorajszym.
Dobro bowiem nie jest całkowite dla tego, kto nie wie, czego powinien być świadomy.
Było to po wieczerzy, gdy zapadła noc. Pozwoliłem sobie na chwilę rozkoszy. Leżałem w swoim łóżku, byłem zmęczony i serce me zaczęło usypiać. Wtem [zadźwięczał] oręż – pytano o mnie. Wyprężyłem się jak żmija pustynna. Ocknąłem się do boju. Kiedy zebrałem się w sobie, przekonałem się, że to pojedynek pieszych. Kiedy śpiesznie chwyciłem w rękę oręż, wygnałem łotra z kryjówki. Ale nie ma w nocy silnego, nie da się walczyć samotnie, nie przyjdzie pomyślny przypadek bez obrońcy.
Patrz, zamachu dokonano, gdy byłem bez ciebie, zanim jeszcze dworzanie usłyszeli, że przekazałem ci władzę, zanim zasiadłem z tobą na tronie. Gdybym
postąpił za twą radą, nie byłbym ich przerażał, ale nie przewidziałem tego, a serce moje nie przestrzegło mnie przed [podłością] sług.
Czy to za sprawą kobiet wywiązały się walki? Czy podżegano do spisku w samym pałacu? [Czy drążono i podkopywano pole uprawne]? Czy prosty lud ogłupiano z myślą o tym, co przygotowywano? Nie przyszło do mnie nieszczęście od chwili, gdym się narodził i nie zdarzyło mi się nigdy nic podobnego, jak długo byłem dzielny.
 

Dalej następuje wyliczenie czynów Amen-em-Hata i zbyt wiele do uniwersalengo przesłania władzy nie wniosi. A te uniwersalne przesłanie można w zasadzie streścić w jednym zdaniu: Władca nie powinien ufać nikomu.

---

tagi: władza  egipt  antyk 

	Pioter
	15 czerwca 2025 14:50

11     485    6 zaloguj sie by polubić