Jeśli myślicie Państwo, że najważniejszsprawą w antyku było dążenie do prawdy, to się grubo mylicie. Najważniejsze było bowiem coś zupełnie innego.

Sięgnijmy tym razem do mitów greckich. Występuje w nich niejaki Autolikos, syn Hermesa i Chione, który uważany był za króla oszustów. Od swego boskiego ojca otyrzymał on pewien szczególny dar - umiejętność zamienienia bydła rogatego w nierogate oraz zmiany maści jego ubarwienia. I pewnie ta umiejętność nigdy by nie wyszła na jaw, gdyby nie to, że postanowił pewnego razu uszczuplić stada bydła należące do Syzyfa. Syzyf zauważył, że coś jest ne tak, ale w żaden sposób nie był w stanie wykazać, że akurat te bydło pochodzi z jego zagrody. Dlatego zaczął znakować swoje bydło, ale w taki sposób, aby znaków tych nie mógł spotrzec Autolikos. Wyrył po prostu swoje znaki (sigma) na kopytach każdej sztuki bydła, a po kolejnej dokonanej kradzieży poszedł po prostu za śladami wraz ze swoimi ludźmi, rozpoznał swoją własność i wymierzył sprawiedliwość złodziejowi - tzn zabrał jego córkę Antykleję, która jakiś czas później mu urodziła Odyseusza.

Autolikos zasłynął nie tylko kradzieżami bydła ze stada Syzyfa, Skradł także konie króla Ifitosa z Eubei, zmienił ich wygląd, a na koniec sprzeda je Heraklesowi. Ifitos w końcu dotarł do tego, gdzie obecnie znajdują się jego konie i ostatecznie oskarżył Heraklesa o ich kradzież. Ten zaś wpadł w gniew, ponieważ oskarżono go o czyn, którego nie popełenił, i w trakcie sprzeczki zrzucił Ifitosa z murów miejskich. Herakles musiał ten swój wybuch gniewu odpokutować służąc przez rok wdowie Omfale jako niewolnik. Autolikosa jednak nikt nie potępił.

Jeśli sięgnięmy po mity hebrajskie, to taką samą rolę jak Autolikos pełni tam pariarcha Jakub, syn Izaaka. On bowiem służąc swojemu teściowi Labanowi jako pasterz doprowadził do tego, że rodziły mu się same łaciate sztuki, które zgodnie z umową miały być jego zapłatą za służbę. Zresztą Laban również nie był wcale lepszy - zgodnie z umową małżeńską miał on oddać Jakubowi za żonę Rebekę, a zamiast tego Jakub zorientował się po fakcie, że zaślubiony został jej siostrze Lei. A jeśli już jesteśmy przy Jakubie, to znacznie wcześniej przecież podstępem odebrał on Ezawowi błogosławieństwo ich ojca.

W mitach germańskich za to mamy postać Lokiego, boga, któremu nikt nie ufał z powodu jego oszustw, ale który był w tamtej społeczności niezbędny. On bowiem wyłudził podstępem od krasnoludów wszystkie magiczne bronie nordyckich bóstw.

Przypatrzmy się więc teraz definicji prawdy, która przypisuje się powszechnie Arystotelesowi: Prawda polega na zgodności teorii z rzeczywistością. Inaczej więc mówiąc każdą prawdę (sąd) trzeba umieć udowodnić. Zgodnie z tą definicją czyny Autolikosa były prawe, bowiem nikt (prócz Syzyfa) nie potrafił mu udowodnić czegoś innego. Tak samo prawy był czyn Labana, bowiem umówił się on z Jakubem, że w zamian za siedem lat służby otrzyma od niego córkę za żonę.

No dobrze - to tylko moja interpretacja słów Arystotelesa. Sięgnijmy więc do fachowców. Ks dr Tomasz Duma w publikacji Problem prawdy w filozofii Arystotelesa pisze wprost: Ponieważ Stagiryta zajmował się prawdą jedynie na marginesie innych zagadneń (pojęcie "prawda" nie jest odrębnie omówione nawet w księdze Matefizyki, która zawiera leksykon najważniejszych terminów folozoficznych) przedstawienie tego problemu w ujęciu Arystotelesa nie może ograniczać się wyłącznie do analiz tekstualnych, lecz musi uwzględniać także analizy systemowe, odwołujące się do sformułowanych przez niego koncpecji bytu i poznania, w których świetle dopiero wyjaśniany problem staje się czytelny. Innymi słowy Arystoteles, któremu przypisuje się zdefiniowanie pojęcia prawdy, wogóle się tym zagadnieniem nie zajmował.

Patrząc więc na to od tej strony możemy zrozumieć, dlaczego Piłat zadał Zbawicielowi pytanie: A co to jest Prawda?

Możemy również zrozumieć wszystkie straszne rytuały dotyczące zarówno zawierania umów jak i ich późniejszego aneksowania.

Najważniejszą zdobyczą antyku było bowiem wcale nie pozostawienie nam definicji Prawdy, a dokonanie takiego oszustwa, aby mogło ono zostać uznane przez pozostałe strony zawarej umowy, za jej literalne wypełnienie.

---

tagi: prawda  mity  antyk  arystoteles 

	Pioter
	21 czerwca 2023 04:47

18     1590    7 zaloguj sie by polubić