Przyjrzyjmy się teraz jednemu z fragmentów napisanych przez Herodota Dziejów.

O wyroczniach, mianowicie o helleńskiej i libijskiej , opowiadają Egipcjanie następującą hi-
storię. Kapłani tebańskiego Zeusa mówili mi, że dwie kapłanki zostały z Teb uprowadzone
przez Fenicjan i, jak się dowiedzieli, jedną z nich sprzedano do Libii, drugą do Hellady; że
nadto te kobiety pierwsze u wymienionych ludów założyły wyrocznie. Kiedy ich zapytałem,
skąd tak dokładnie wiedzą to, co mówią, odrzekli, że ich poprzednicy zarządzili wielkie po-
szukiwania tych kobiet, ale nie zdołali ich odnaleźć; dopiero później dowiedzieli się o nich
tych szczegółów, które sami teraz podają.
To więc słyszałem od kapłanów w Tebach. Ale wieszczące kapłanki w Dodonie tak opowia-
dają: Dwie czarne gołąbki wyleciały z egipskich Teb i jedna z nich przybyła do Libii, druga do
nich. Ta usiadła na dębie i przemówiła ludzkim głosem, że tu musi powstać wyrocznia Ze-
usa. Otóż Dodonejczycy pojęli to jako boski rozkaz i zastosowali się do niego. O drugiej go-
łąbce, która odleciała do Libii, opowiadają, że rozkazała ona Libijczykom założyć wyrocznię
Ammona; bo i ta wyrocznia należy do Zeusa. To powiedziały mi dodońskie kapłanki, z któ-
rych najstarsza nazywała się Promeneja, druga z rzędu Timarete, a najmłodsza Nikandra; a
z nimi zgadzali się także inni zajęci w świątyni Dodonejczycy.
A ja o tym takie mam zdanie. Jeżeli rzeczywiście Fenicjanie uprowadzili święte niewiasty
i jedną z nich sprzedali do Libii, drugą do Hellady, to zdaje mi się, że tę właśnie sprzedano
do Tesprotów w dzisiejszej Helladzie, który to kraj przedtem nazywał się Pelazgią; następnie
ona, będąc tam w niewoli, założyła pod wyrastającym dębem świątynię Zeusa; bo naturalną
było rzeczą, że ta, która w Tebach obsługiwała świątynię Zeusa, pamiętała o nim w tym
miejscu, dokąd przybyła. Potem, nauczywszy się języka helleńskiego, urządziła tamże wy-
rocznię. Ona też mówiła, że jej siostrę sprzedali do Libii ci sami Fenicjanie, którzy i ją sprze-
dali.
Gołąbkami zaś, jak mi się wydaje, Dodonejczycy nazwali owe niewiasty stąd, że były cu-
dzoziemkami i zdawały się im mówić językiem podobnym do dźwięku ptasiego. A po jakimś
czasie, opowiadają, gołąbka przemówiła językiem ludzkim, mianowicie wtedy, gdy słowa
niewiasty zaczęły być dla nich zrozumiałe; jak długo zaś posługiwała się językiem obcym,
zdawała się im mówić na modłę ptaka. Boć w jakiż sposób gołąbka mogłaby przybrać głos
ludzki? Jeżeli zaś twierdzą, że gołąbka była czarna, zaznaczają przez to, że niewiasta pocho-
dziła z Egiptu. Wieszczenia w Tebach egipskich i w Dodonie są do siebie nawzajem podobne.
A także wróżenie z wnętrzności ofiarowanych zwierząt wyszło z Egiptu.

Taki niewielki fragment, w którym mamy przedstawiony schemat zaszczepiania ideii religijnych wśród kolonizowanych przez Fenicjan plemion. Porwana ze świątyni kapłanka rzucona w zupełnie obcy świat. Jedyne co może zrobić dla siebie w nowych warunkach to odtworzyć znane sobie warunki świątynnego życia i próbować żyć jak dawniej. Z tego też powodu kapłanka w nowym otoczeniu natychmiast zostawała otoczona nimbem świętości, szczególnie, gdy ktoś dyskretnie czuwał nad jej działaniem i ułatwiał jej życie. O ile dyponowała odpowiednim rozumem to była w stanie nawet założyć wyrocznię - po prostu po pewnym czasie miejscowi zaczynali przychodzić do niej z prostymi pytaniami (leczenie, ceremonie), a później nawet mogła doradzać w sprawach handlowych czy politycznych.

Oczywiście, aby ten schemat zadziałał trzeba było usunąć lub zdyskredytować w jakiś sposób miejscowych szamanów. Ale to na pewno fenicki wywiad (w postaci działającej w danym miejscu faktorii) starał się wykonać w taki sposób, aby nawet cień podejrzenia nie padł na gołębicę.

---

tagi: grecja  religia  fenicja  antyk 

	Pioter
	23 sierpnia 2024 08:50

10     971    10 zaloguj sie by polubić