Inana i Enki
Nasz cykl wykładów mitologii porównawczej będzie tochę porozrzucany po świecie i czasach. Nie będzie tu więc żadnej chronologii czasowej ani terytorialnej. Ale dziś zajmiemy się pewnym sumeryjskim mitem znanym badaczom pod nazwą Inana i Enki.
Mit ten ma pewne zastrzeżenie - otóż Wikipedia pisze o nim w nastęępujący sposób: Mit Inana i Enki nawiązuje do faktów historycznych, jakie miały miejsce w Sumerze w pierwszej połowie III tysiąclecia p.n.e. Uruk zdobył hegemonię nad pozostałymi miastami-państwami sumeryjskimi. Wydarzenia te kapłani świątyni Inany tłumaczyli za pomocą opowieści o jej boskiej interwencji. Czyli jednak można z wyżyn katedr naukowych robić dokładnie to samo, co robimy tutaj. Przynajmniej jeśli chodzi o Sumerów. Tylko w czym inne ludy są gorsze od Sumerów?
Ale wróćmy do zapisów mitu.
Otóż w mieście Uruk żyła Inana, władczyni miasta, która wkrótce po swojej koronacji stwierdziła, że wystawi na próbę władcę miasta Eridu - Enkiego. W micie Enki przedstawiony jest jako bóg mądrości, ale z innych sumeryjskich mitów wiemy, że był władcą mórz. Enki był synem Anu, stwórcy wszystkiego.
Inana postawnowiła więc odwiedzić Enkiego w Eridu, a ten nakazał urządzić wspaniałe przyjęcie. Oboje wypili zbyt dużo piwa, i Enki uległ powabowi młodej królowej miasta Uruk. Enki wypił tak dużo i tak bardzo się zadurzył, że obiecał spełnić każde jej życzenie. Gdy doszedł do siebie po imprezie okazało się, że Inana zabrała jego wspaniałą łódź oraz tablice Me, na których spisane były boskie prawa. Rozwścieczony swoją głupotą Enki wysłał za Inaną demony morza, aby odzyskać swoją własność. Na ich czele postawił swojego doradcę Izmuda (posiadającego dwie twarze). Kiedy jednak Izmud dociera do Inany, ta powołuje się na słowa Enkiego, że przecież wszystko to jej podarował, a on sam (Izmud) był obecny podczas uczty i pamięta słowa swego króla: „Słowo starego Boga musi być przestrzegane? Więc obiecał i dał mi tablice mądrości ME i boską moc ze zwodniczymi intencjami? A teraz znowu masz odebrać mi obiecane rzeczy?" Izmud wycofuje się i powraca po nowe instrukcje do Enkiego.
Inana zaś nie próżnuje, za radą swojej doradczyni Ninszubar przygotowuje się do odparcia kolejnych ataków potworów morskich, przywołując na pomoc Amazonki ze wschodu. Wojskom Enkiego nie udało się pokonać Inany, pomimo tego, że na pomoc wezwał Enkuma (potwora morskiego), Ereduga (olbrzyma), Lamaha (potwora otchłani) oraz zastęp ogromnych ryb. Zdaniem mitu zwycięstwo nie było możliwe tak długo, jak długo woda nie dosięgła stóp Inany, czyli tłumacząc ten zapis należałoby chuba powiedzieć, że flocie Enkiego brakowało czegoś w rodzaju piechoty morskiej, lub tylko możliwości dokonania desantu na Uruk.
W końcu Inana dotarła do Uruk, gdzie zawiesiła tablice Me w świątyni, a Enki musiał pogodzić się z porażką.
O co wogóle była ta walka? O jakieś głupie tablice ze spisanymi mądrościami świątyń? Gdy przypatrzymy się odcyfrowanym nazwom 78 tablic (z pełnej liczby 100) okaże się, że było to coś zupełnie innego, niż mówią badacze dziejów Sumeru. Piszą oni bowiem tak: Na podstawie mitu powstała lista me, stanowiąca dotychczas zagadkę dla badaczy. Ich dokładna analiza może przyczynić się w przyszłości do zrozumienia dotychczas słabo znanej filozofii Sumerów. A dalej jest jeszcze ciekawiej: W procesie dziejowym pod względem zbliżonych znaczeń me podobne było do starorzymskiego numen. Zbliżone koncepcje postrzegania świata występują w kilku religiach pierwotnych, najbardziej objawia się to w wierzeniach dalekowschodnich. Można odnaleźć podobieństwa pomiędzy me a ideami Platona.
No dobrze. Odejdźmy od odwołań filozoficznych i Platona i popatrzmy na nagie fakty. Lista Me (tych zachowanych) wygląda bowiem tak:
- Funkcja władcy en
- Funkcja kapłana lagal
- Boskość
- Przynależny władcom kołpak
- Tron królestwa
- Wzniosłe berło
- Pastorał i lejce
- Wzniosła szata
- Pasterstwo
- Królestwo
- Funkcja kapłanki egizi
- Funkcja kapłanki nindingir
- Funkcja kapłana iszib
- Funkcja kapłana lumah
- Funkcja kapłana gudu
- Trwałość
- Zejście do świata podziemnego
- Wyjście ze świata podziemnego
- Funkcja kapłana kurgara
- Miecz i maczuga
- Funkcja sługi świątyni sagursag
- Czarna suknia
- Kolorowa suknia
- Fryzura na karku
- Sztandary
- Potop
- Stosunki seksualne
- Pocałunki
- Prostytucja
- Głośne wołanie
- Zaprzeczanie
- Pochlebstwo
- Stanowisko prostytutki kultowej
- Czysta gospoda
- Czyste nigingar
- Stanowisko niebiańskiej hieroduli
- Głośno brzmiący instrument
- Muzyka
- Starszeństwo
- Bohaterstwo
- Siła
- Niehonorowość
- Prawość
- Rabowanie miast
- Intonowanie lamentacji
- Radość serca
- Kłamliwość
- Buntowniczy kraj
- Stan pokoju
- Wiele przebywania w drodze (podróżowania?)
- Trwała siedziba
- Rzemiosło stolarza
- Rzemiosło kotlarza
- Sztuka pisania
- Rzemiosło kowala
- Rzemiosło siodlarza
- Rzemiosło folusznika
- Rzemiosło budowniczego
- Rzemiosło rogożnika
- Rozum
- Wiedza
- Czyste rytuały obmywania
- Dom (...)
- Gromadzenie żaru węgielnego
- Zagroda owiec
- Głęboki szacunek
- Napięcie (wzbudzające) głęboki szacunek
- Pełne szacunku milczenie
- Rozniecanie ognia
- Gaszenie ognia
- Ciężka praca
- Zgromadzenie rodziny
- Walka
- Okrzyk zwycięstwa
- Doradztwo
- Naradzanie się
- Wymierzanie sprawiedliwości
- (Podejmowanie) decyzji
Jak widać te boskie mądrości to w większości zestaw konkretnych procedur, do tego kilkanaście z nich to konretne opisy czynności związanych z konkretnymi zawodami rzemieślników, kapłanów i wojskowych. Dwie zaś dotyczą farbowania szat (22 i 23). Jak to się ma do filozofii?
W tym micie nie występują wprawdzie węże, ale występują potwory wodne, nad którymi panuje Enki. Niestety nie da się ich nijak powiązać z resztą mitów Sumeru, bowiem występy w tym micie są ich jedyną rolą. To tylko taki epizod.
tagi: sumer mitologia
Pioter | |
21 lutego 2023 04:29 |
Komentarze:
Matka-Scypiona @Pioter | |
21 lutego 2023 07:35 |
Ich życie było bardzo zinstytucjonowane, skoro najprostsze rzeczy tam się znalazły. A może ktoś chciał ucywilizowac miejscowych dzikusów? Tak jak w Helladzie?
Pioter @Matka-Scypiona 21 lutego 2023 07:35 | |
21 lutego 2023 08:22 |
Nie wiem co się tam znalazło, bo dziś znamy jedynie tytuły tych tablic. Na pewno pozycję 44 (rabowanie miast) należy rozumieć jako podział łupów oraz wykaz ważnych dla władzy rzeczy czy ludzi, które muszą być przejęte w całości. Pozycje 27-29 to pewnie opis prostytucji świątynnej, czyli cennik za konkretne usługi. Brakuje niestystety danych co do szczegółów, więc musimy wnioskować o zawartości wyłącznie z tytułów tablic Me. I mieć nadzieję, że w procesie tłumaczenia czegoś nie pokręcono.
OjciecDyrektor @Pioter | |
21 lutego 2023 09:10 |
Widać z tego mitu, że to nie Sumerowie stworzyli cywilizację, ale ktoś od nich starszy i mądrzejszy. No i te podobieństwa zarówno z kulturami dalekowschodnimi jak i tymi na zachodzie świadczy; że proces cywilizacyjny odbywał się pod jedną i tą samą batutą. Już wtedy świat był jedną globalną wioską.
atelin @Pioter | |
21 lutego 2023 09:24 |
"
21.Czarna suknia
22.Kolorowa suknia
Podręcznik Putina.
Zresztą, wszystkie punkty tak wyglądają.
Pioter @OjciecDyrektor 21 lutego 2023 09:10 | |
21 lutego 2023 09:36 |
Tak. I niczym nie różnił się od tego, co znamy dziś.
Najlepszy przykład, że cała administracja (czyli sytem sprawowania władzy) pochodzi z Sumeru to tzw. tabliczka losu. Teoretycznie (tak twierdzą sumerolodzy) każdy mieszkaniec miał własną tabliczkę, którą jak amulet nosił zawieszoną na szyji w celu ochrony przed demonami. Wyglądała ona tak: A teraz spójrzmy na współczesny amulet chroniący przed groźnymi demonami.Okazując dziś taką tabliczkę losów demonom pokazujemy, że mamy pewne przywileje. Nieokazanie jej zaś może spowodować porwanie przez demony i uwięzienie na krótki czas w zaświatach.
Pioter @atelin 21 lutego 2023 09:24 | |
21 lutego 2023 09:37 |
Wzorzec tworzenia społeczeństwa kastowego. ;)
OjciecDyrektor @Pioter 21 lutego 2023 09:36 | |
21 lutego 2023 10:31 |
Świetne...:). Kamień zastąpiony plastikiem. A tak poza tym nadal jesteśmy w głębokiej starożytności. Jakie to piękne. Od razu człowiek jest spokojniejszy....:). Nic się nie zmienia.
Pioter @OjciecDyrektor 21 lutego 2023 10:31 | |
21 lutego 2023 10:39 |
Nawet bogowie musieli nosić takie amulety. I to mnie właśnie zastanowiło.
To tak samo jak gerenge w imperium Czingis Chana. Niby dawało władzę, ale trzeba to było okazać, bo władzę sprawowało się wyłącznie w czyimś imieniu.
Amulet chroniący przed demonami. Tak nazwali to sumerolodzy. A sami Sumerowie mówili o tym tablica losu.
OjciecDyrektor @Pioter | |
21 lutego 2023 10:49 |
No właśnie...władzę sprawowało się w czyimś imieniu. W czyim? W imieniu bogów...:) rzecz jasna. "Pomazaniec boży" - taki tytuł d8stał Temudżyn od plemiennego głównego szamana i dalej się potoczyło.
Jacy to bogowie? O tym cicho sza!
Pioter @OjciecDyrektor 21 lutego 2023 10:49 | |
21 lutego 2023 10:53 |
Tylko, że bogowie Sumeru też musieli nosić te tabliczki losu. W czyim imieniu oni sprawowali władzę nad śmiertelikami?
OjciecDyrektor @Pioter 21 lutego 2023 10:53 | |
21 lutego 2023 10:57 |
W imieniu "Najwyższego"...:)....który jest "duchem"...
OjciecDyrektor @Pioter | |
21 lutego 2023 10:59 |
No i widać, że i w Sumerze była równość względem prawa...:). Widocznie to zapobiegało podszywaniu się pod boga. Czyli już wtedy musieli istnieć ludzie sprytni i spostrzegawczy.
saturn-9 @Pioter 21 lutego 2023 10:39 | |
21 lutego 2023 11:10 |
Skoro gospodarz grzebie w sieci wprawnie to pytanie się ciśnie czy pozostałych 22 punktów nie ma czy jakiś inny czort to skrył?
Jako odtrutkę na tych 78 punktów bajdurzenia dodam, że był taki amator warstw archeologicznych i po wertowaniu i porównywaniu doszedł do wniosku, że Sumerowie to ściema:
... Aufgrund stratigraphischer Analysen, denen er gegenüber anderen chronologischen Methoden den Vorzug gibt, bestreitet er unter anderem die Existenz der Sumerer, die nach herrschender Lehre der Altorientalistik im 3. Jahrtausend in Mesopotamien lebten. Heinsohn glaubte, dass es sich bei ihnen in Wahrheit um Chaldäer handelt, eine Kultur des 1. Jahrtausends v. Chr.[57]
Pioter @OjciecDyrektor 21 lutego 2023 10:57 | |
21 lutego 2023 11:18 |
Nie kupuję tego.
Sumeryjscy bogowie byli przypisani do konkretnych miast. np Inana do Ur, Marduk do Babilonu, Enki do Eridu. To nie była Hellada czy Fenicja z ogromną ilością kolonii. To był teren, który teoretycznie dał początek całej naszej cywilizacji (a widzimy choćby z tego mitu, że nie całkiem tak było). Skoro byli przypisani poszczególnym miastom, to władzę sprawowali w mieście (i tym co podbili) w imieniu ..... no właśnie chyba najciekawsze ..... rady miejskiej.
Dam pewien opis z 21 okładów:
Nudimmud rozgniewał się i wezwał głośnym głosem siedmiu medrców z Eridu: „Przynieście dokument mej najwyższej władzy (anūtu), aby mógł być odczytany przede mną, żebym mógł wyznaczyć przeznaczenie dla Nabu, syna, który czyni mnie szczęśliwym, żebym mógł spełnić jego życzenie”. Przynieśli i odczytali tabliczkę losów wielkich bogów. On ustalił przeznaczenie dla niego...
Te tabliczki przygotowywali więc skrybowie a zatwierdzał bóg danego miasta własną pieczęcią.
Tak by pewnie wyglądała (w tłumaczeniu) tabliczka losu zezwalająca jednemu z pomniejszych bóstw na korzystanie z laski rzucającej grzmoty.
OjciecDyrektor @saturn-9 21 lutego 2023 11:10 | |
21 lutego 2023 11:20 |
To Niemiec...to się nie liczy...:). Niemcy tak mają - tzn. nigdy nic z nimi nie wiadomo, czy mówią w przytomności umysłu czy też nie.
OjciecDyrektor @Pioter 21 lutego 2023 11:18 | |
21 lutego 2023 11:23 |
Czyli ci bogowie sumeryjscy to byli tacy burmistrzowie...:). Ale przez k9goś musieli być wybierani i te ich tabliczki to taki dowód dla innych, że wybory były 5 przymiotnikowe...:)...z naciskiem na przymiotnik "tajne".
Pioter @saturn-9 21 lutego 2023 11:10 | |
21 lutego 2023 11:23 |
Ja nie znalazłem reszty tych punktów. Oficjalne tłumaczenie jest takie, że tabliczka została ułamana w tym miejscu.
A czy Sumerowie byli ściemą? Być może. Wczytamy się w ich mity i sami sprawdzimy co utrzyma się krytyce źródeł.
OjciecDyrektor @Pioter | |
21 lutego 2023 11:26 |
Rodzi się pytanie - kto w Mezopotamii 5 tysięcy pat temu był Komendantem Wojewodzkim Policji?
Pioter @OjciecDyrektor 21 lutego 2023 11:26 | |
21 lutego 2023 11:42 |
Bardzo ważne pytanie. Chyba nie był to Enki, skoro dał się tak łatwo podejść pięknej kobiecie.
Choć opisują go tak: Według sumeryjskiego mitu Enki i porządek świata Enki pod postacią byka zapełnił swoim nasieniem rzekę Tygrys i przydzielił pomniejszym bogom ich role oraz powierzył opiekę nad Ziemią bogu słońca Utu.
I znowu mamy nawiązanie do Olimpijczyków. Robi się coraz ciekawsza ta cała mitologia.
Pioter @OjciecDyrektor 21 lutego 2023 10:59 | |
21 lutego 2023 11:57 |
A byli i tacy.
Mówi o tym np mit Ninurta i żółw: Na jego rozkaz twa broń uderzyła mnie złowrogo. Gdy wypuściłem ze swej ręki boskie prawa, boskie prawa powróciły do Abzu. Gdy wypuściłem boski plan ze swej ręki, boski plan powrócił do Abzu. Tabliczka losów powróciła do Abzu. Zostałem pozbawiony boskich praw.
Albo mit O ptaku Anzu: Ojcze mój, któż może zaatakować niedostępną górę? Które z twych boskich dzieci może pokonać Anzu? On trzyma w swych rękach tabliczkę losów, pochwycił władzę Enlila, boskie prawa zostały zawieszone. Anzu odleciał i skierował się do swej góry. Jego rozkaz jest jak boga Duranki. Gdy rozkaże, to ten którego przeklnie, zmieni się w glinę.
OjciecDyrektor @Pioter | |
21 lutego 2023 12:06 |
To teraz czekam na analizę z której wyjdzie że Utu to Komendant Interpolu, a Anzu to prawa ręka "Najwyższego" (ta góra niedostępna musi oznaczać właśnie jego).
Olimp więc to synonim Najwyższego, a Zeus to chyba właśnie ten Utu.
OjciecDyrektor @Pioter | |
21 lutego 2023 12:08 |
A bóg Duranki? Hmmmm. Kto to może być?
OjciecDyrektor @Pioter | |
21 lutego 2023 12:09 |
Boski plan to na bank bizmesplan....czyli nie wyrobił normy produkcyjnej i "wyleciał"...
Pioter @OjciecDyrektor 21 lutego 2023 12:06 | |
21 lutego 2023 12:17 |
Chyba to jest możliwe. Choć Zeusa bym tu nie obstawiał.
Utu był bratem Inany i panem miasta Sippar (30 km na południe od dzisiejszego Bagdadu). Jego świątynia w Sippar zwała się E-abbar, co tłumaczy się jako Biały Dom.
Tako rzecze Viki: Był uważany za boga słońca, który od świtu do zmierzchu odbywa podróż po nieboskłonie. Ponieważ podczas swojej wędrówki widzi wszystko co dzieje się na ziemi, zaczął być uważany za boga sprawiedliwości, prawdy oraz prawa. Był sędzią na ziemi i w niebie (na szczycie steli Kodeksu Hammurabiego jest przedstawiony jako bóg-prawodawca, przekazujący prawa Hammurabiemu). Jego symbolem była tarcza słoneczna, atrybutem piła, a zwierzęciem koń. Czczony był również w Fenicji
Koń to symbol Scytów - ogólniej ludów Tartarii. Symbolem Zeusa był byk, a ten kojarzony w Mezopotami był z Enki.
Pioter @OjciecDyrektor 21 lutego 2023 12:08 | |
21 lutego 2023 12:20 |
Duranki jest różnie przedstawiany. Raz jako zgromadzenie wszystkich bogów (czyli posiedzenie rady) a raz jako władca Krainy bez powrotu. Najczęściej wspomina się o nim przy okazji reinkarnacji.
OjciecDyrektor @Pioter 21 lutego 2023 12:17 | |
21 lutego 2023 13:01 |
Czyli Utu trzeba zdegradować do roli ministra transportu i spedycji...:). koń jak to koń..siła pociągowa i środek transportu.
Duranki to jest więc minister sprawiedliwości i więziennictwa. Prokurator, sędzia i klawisz w jednej osobie.
OjciecDyrektor @Pioter | |
21 lutego 2023 13:05 |
Kurcze...toż ci bogowie to taka Rada Ministrów...::). I teraz pytanie - kto ich mianował? Najwyższy...:) siedzący na Olimpie i wzywający ich tam, aby ich rozliczać z ustalonego biznesplanu...:). Dla tych wyrabiających się jest ambrozja, dla pozostałych Kraina Bez Powrotu.
Pioter @OjciecDyrektor 21 lutego 2023 13:05 | |
21 lutego 2023 13:23 |
Sumeryjscy bogowie to raczej zarząd jakiejś koroporacji. Z powiązaniami rodzinnymi. I obowiązkowymi plakietkami, żeby każdy wiedział, kto ma jakie stanowisko. I nawet z możliwością szybkiej ścieżki awansu i degradacji.
Greccy za to wyglądają na w miarę pewną strukturę monarchiczną, gdzie każdy każdego zna i wszyscy snują jakieś intrygi.
OjciecDyrektor @Pioter | |
21 lutego 2023 13:43 |
Czyli Sumerowie to klasyczna włoska mafia....:).
Pioter @OjciecDyrektor 21 lutego 2023 13:43 | |
21 lutego 2023 14:37 |
Za Wiki skład tej mafii:
Do ważniejszych bóstw zaliczają się:
- Anu (An) – bóg nieba
- Abzu (Apsu) – ocean słodkich wód
- Dumuzi (Tammuz) – bóg wiosny i urodzaju, opiekun pasterzy, kochanek Isztar
- Enki – bóg słodkich wód, czczony w Eridu
- Enlil – bóg powietrza, ojciec Nanna
- Ereszkigal – bogini śmierci i świata podziemnego, siostra Isztar
- Inanna – bogini miłości i wojny, czczona głównie w Uruk, utożsamiana z babilońsko-asyryjską Isztar
- Iszkur – bóg burzy
- Ki (Uras) – ziemia
- Nammu – bogini pierwotnego morza
- Nanna (Enzu) – bóg księżyca, syn Enlila i Ninlil, ojciec Utu
- Ningal – żona Nanny
- Ninhursag – bogini matka, symbol życia i płodności ziemi
- Ninlil – żona Enlila, matka Nanna
- Nintur – opiekunka ciężarnych kobiet
- Utu – bóg słońca, syn Nanny
Nova @Pioter 21 lutego 2023 13:23 | |
21 lutego 2023 18:53 |
Nad zarządem zawsze jest rada nadzorcza..... Składająca się z właścicieli folwarku..
Pioter @Nova 21 lutego 2023 18:53 | |
21 lutego 2023 19:00 |
No i właśnie będzie ciekawie znaleść właściciela Sumeru. O ile Grecja czy Fenicja (w sensie właścicielskim - Zeus i Baal) jest jasna to tu robi się naprawdę ciekawie. Wygląda na to, że specjalnie się ukrył za parawanem Zarządu Komisarycznego Sumeru.
MarekBielany @Pioter 21 lutego 2023 09:36 | |
23 lutego 2023 01:39 |
To lubię. Jest odwrotnie.
Tabliczka jest nieważna. Ważne są podane n.p. głosem dane z tabliczki.
Swoją drogą. Jaka pokrzywiona to wprowadziła na równi z "prawem".
i nikogo to nie boli.
???
Pioter @MarekBielany 23 lutego 2023 01:39 | |
23 lutego 2023 08:34 |
Tylko dlatego tabliczki losów straciły ważność, bo została utworzona cetranlna biblioteka tych tabliczek, a demony mają do niej bezpośredni dostęp. Choć czasami potrafią się pastwić i np przy przekazywaniu innym demonom w drodze w zaświaty (czyli na przejściu granicznym) dopatrzeć się tego, że przywileje jakie dawała tabliczka już nie istniją (termin ważności).
MarekBielany @Pioter 23 lutego 2023 08:34 | |
23 lutego 2023 22:44 |
Na przykład Legitymacja Szkolna.
P.S.
w 77 zapłaciłem za brak stempla. z wrażenia pierdnąłem.