W tekście dzieła Pliniusza zatytułowanego Historia Naturalna znajduje się również i taki fragment:

Nie mniej jest również znanych przypadków zniszczeń dokonanych przez zwierzęta, które się lekceważy. Marek Warron podaje, że w Hiszpanii króliki podkopały miasto, a w Tesalii krety, że w Galii ludność musiała uciekać przed żabami, a w Afryce przed szarańczą, że mieszkańcy Gyary, wyspy na Cykladach, zostali przez myszy zmuszeni do ucieczki, a Amynclae w Italii zniszczyły węże. Po tej stronie Kynamolgów w Etiopii znajduje się rozległa pustynna okolica, której ludność musiała uciekać przed skorpionami i jadowitymi mrówkami. Teofrast przekazuje, że Rhoeteinsów wypędziły salamandry.

Dodajmy do tego informacje zapisane przez Diodora Sycylijskiego, że na południowy zachód od Etiopii nikt się nie zapuszcza, ponieważ są to tereny opanowane przez pająki, czy też inne o wypędzeniu Nurów z terenów nadwiślańskich przez węże. Czy to rzeczywiście wszystko były przypadki naturalne? A może autorzy zbyt uprościli przekazy? Bo przecież gdyby chodziło tylko o zwierzęta, to możne je w miarę łatwo odpędzić posługując się ogniem.

Zacznijmy od tego, że najróżniejszą symboliką zwierzęcą posługiwały się (i do dziś się posługują) różne gildie czy też służby wywiadowcze. I nie chodzi tylko o te najbardziej rozpowszechnione w antycznym świecie, jak byk czy wąż, symbolizujące Olimpijczyków i Żmijowe Plemię. Zresztą w czasie naszych dociekań kilka takich gildii, czy nawet służb specjalnych, udało się zlokalizować - np są one widoczne w zodiakach babilońskim i chińskim.

Np żaby zostały już na sprzączkach pasów awarskiego kontrwywiadu, a tropy prowadzą w tym przypadku aż do Chin. No, ale tamte dociekania dotyczyły VIII wieku, a sam Pliniusz to okres o około 700 lat wcześniejszy, przy czym opisywane przez nigo wydarzenia mogły być dla niego równie starożytne, jak dla nas wzmianki o samych Awarach. Trudno więc ustalić, gdzie chińscy kupcy założyli własną placówkę, tym bardziej, że w II i I wieku pne przez Galię przetoczyły się inwazje Cymbrów, Swebów i ostatecznie Cezara.

Ze skorpionami sprawa jest trudniejsza, ale znamy co najmniej dwu egipskich władców o takim imieniu, którzy władali nim około 3100 pne. Przy czym właśnie Skorpion II jest uważany dziś za twórcę zjednoczonego Egiptu, więc jego podboje w kierunku Etiopii są całkowicie naturalne.

Przekazy Warrona o podkopywaniu miast przez króliki i krety mogą się odnosić do zdobywania tych miast poprzez burzenie podkopami murów miejskich. Wprawdzie nie ma (dziś) żadnych informacji o tym, że rzymskie, kartagińskie czy perskie oddziały saperskie posługiwały się symboliką kreta czy królika, ale to nie znaczy, że ówczesnych saperów w ten sposób tak nie nazywano, choćby tylko w wojskowych żartach.

Salamandra zaś jest symbolem odporności na ogień, a ten od niepamiętnych czasów towarzyszył każdej armii, wspominany już od czasów Sumeru. Zniszczenie więc miasta Rhoeteum w pobliżu Troji także nie musi mieć nic wspólnego z małymi czarnymi zwierzątkami z żółtymi plamkami uciekającymi na sam widok człowieka.

Z szarańczą będzie pewnie dokładnie tak samo. Znane nam przecież współcześne i historyczne przykłady niszczycielskiego działania szarańczy powodują wprawdzie okresowy głód, ale nie powodują całkowitego wyludnienia terenów. Po krótkim (lub dłuższym) czasie wszystko wraca do normy i rośliny się odradzają.

Z myszami na wyspie Gyary jest jeszcze ciekawiej. Ta wyspa nie miała w zasadzie żadnych mieszkańców, a była w okresie rzymskim traktowana jako miejsce zesłania dla więźniów politycznych. Taki konclagier po prostu założony z rozkazu samego boskiego Nerona. Z tym, że Neron tak sobie nie wybrał jakiejś wysepki na Morzu Egejskim, a po prostu przyjął z dobrodziejstwem inwentarza stan zastany od czasów hellenicztych, a pewnie nawet i przedmitycznych, bowiem znajdowały się tam kopalnie krzemienia.

Moim zdaniem te wydarzenia są bardziej prawdopodobne niż opisy Pliniusza, który po prostu chcąc podać ciekawostki o życiu zwierząt nie zauważył, że coś w tym całym fragmencie nie pasuje.

---

tagi: wywiad  zwierzęta  antyk  gildie kupieckie  pliniusz 

	Pioter
	27 lipca 2024 06:05

22     1501    12 zaloguj sie by polubić