No właśnie - przez torfowisko. Splątane maty z gałęzi - zwiększają nośność gruntu - coś jak elastyczne pokrycie drogowe albo geowłóknina stosowane w wojsku przy budowie dróg tymczasowych lub w trudnym terenie. Z pewnością budowa jakiś lokalnych dróg i ulic z drewna była stosowana - to wiemy. Ale długodystanowe "autostrady" do inna inszość, budowa drogi to nie tylko ułożenie nawierzchni, to akurat jest najmniejszy problem i najmniejsza część całego przedsięwzięcia.

No tak, o tym mówię - takie drogi jak pokazałeś nie pełniły takich funkcji jak rzymskie "autostrady".

Jak najbardziej preferowali - z tym, że główną wodną arterią dla Rzymu było Morze Śródziemne ale nie tylko - zasadniczo wszystkie spławne rzeki były wykorzystywane. W warunkach jednak klimatu śródziemnomorskiego i tamtejszej geografii, komponent transportu lądowego na tak ogromnym obszarze był jednak niezbędny.

Czyli teoretycznie były by to drogi pocztowe, a nie handlowe. Wynika z tego, że dla Rzymu najważniejszym towarem była informacja ;)

Mieszkam na skraju torfowiska. Sąsiad kopał staw i na głębokości około 2 m., dokładnie w torfie znalazł podobnie ułożone drewniane kłody. Gdzie nie wbijesz łopaty tam historia!

Zbliża się północ.

Wylogowywujęsię.

Dołsłyszenia !

Widzimy tylko podstawową konstrukcję. Jeśli przykryć ją darnią ....

Zerknąłem do ciotki Wiki, a tam takie zdanie: W przypadku budowy dróg [rzymskich] na terenach podmokłych układano stelaż z krzyżujących się drewnianych bali, a całość usztywniano wbitymi w ziemię palami. https://pl.wikipedia.org/wiki/Drogi_rzymskie

Moje zaufanie do cioteczki jest takie, że co mówi lepiej potwierdzić. Zwłaszcza, gdy ciotunia coś wrzuca jakby mimochodem. Roboczo przyjmuję, że i owszem, Rzymianie budowali z drewna na terenach podmokłych, ale od kiedy i od kogo się tego nauczyli? Poza tym ciotka przemilczała, gdzie znaleziono takie wykonania? Bo jeśli w Italii, to mamy kłopot. Jeśli jednak ślady znaleziono gdzieś koło Renu, to wynalazczość wypada przypisać raczej tamtejszym ludom oswojonym z podmokłością. Wtedy pytania zawisłe w niniejszym wpisie kol. @Pioter’a są wręcz konieczne.

Wracając do dróg rzymskich do ich głównych budowniczych należeli legioniści, a już na pewno w okolicach tzw. limes’u. Zatem ewentualne wykonania na terenach podmokłych musiały być ściśle ujęte w regulaminy wojskowe. Czy są zachowane takie regulaminy lub relacje z ich treści?

Teraz sieć i przeznaczenie dróg tych przy limes’ie. Bez wątpienia decydowało o tym inwestycyjne przeznaczenie militarne. Liczne są mapki przebiegu takich dróg. Te warto obejrzeć w zestawieniu z miejscami rozlokowania poszczególnych legionów. Wtedy uderza, iż w sposób oczywisty sieć dróg przewidziana była dla przemieszczania legionów wzdłuż tego limes’u. Wojskowi określają takie drogi jako rokadowe (Dunaj i Ren także). Trzymając się określeń militarnych, do tych rokadowych dochodzą drogi „dofrontowe”. Tu pytanie, czy pokrywają się one ze szlakami handlowymi, ale z tymi najstarszymi, sprzed ekspansji Rzymu aż pod Dunaj i Ren?

Rzym miał potrzebę szybkiego przerzucania wojsk i zapewnienia im szybkiej logistyki. Legion rzymski pokonywał od 20 do 30 kilometrów dziennie kolumną rozciągniętą wzdłuż na jakieś 4 km. Legiony przemieszczały się w trybie marszu zależnie od okolicy mniej, lub całkowicie bojowego (nie były przewożone, ale per pedes). To oznacza, że w sąsiedztwie limes’u należało budować drogi znacznie szersze, niż w głębi imperium.

Rzecz bowiem w tym, że w marszu bojowym trzeba liczyć się z najtrudniejszym rodzajem boju, czyli z tzw. bojem spotkaniowym (także zasadzki). Bój spotkaniowy wygrywa ta strona, która zdąży się szybciej rozwinąć i przeskrzydlić nieprzyjaciela. Bój w Lesie Teutoburskim Rzymianie przegrali, bo będący w marszu dali się wprowadzić w teren, który nie pozwalał im na jakiekolwiek rozwinięcie się zaś przeciwnik tam czekał już rozwinięty. Przyczyną klęski było więc dowodzenie w marszu, a nie podczas bitwy. Wzdłuż drogi rzymskiej taka klęska, ani zasadzka nie byłaby możliwa. Infrastruktura rzymskiej drogi pogranicznej przewidywała bowiem obowiązkowe działanie tzw. szpic bocznych, czyli dostępność równoległego do drogi przemieszczania się rzymskiej konnicy ubezpieczającej kolumny legionowe z obu stron właściwej drogi rzymskiej.

Wskazuję to dlatego, bo droga rzymska to było zamierzenie znacznie szersze niż utwardzenie nawierzchni. Gdy ktoś badał kwestie transportowe imperium, powinien był spojrzeć szerzej, niż ten bruk, albo utwardzenie drewniane. Transportowi handlowemu całkowicie wystarczała droga na tyle szeroka, aby minęły się lub wyprzedzałyby się dwa wozy towarowe, tj jakieś 3,5 m. Szerokość czwórkowej kolumny marszowej rzymskiej piechoty licząc z przejezdnością dla komunikacji gońców i dowódców wzdłuż kolumny, wymagała drogi o szerokości co najmniej 5 m.

Natomiast kwestia dorobku np. Wenedów wygląda (wg mnie) tak, że to oni byli przystosowani do lokalnych warunków nieznanych wokół basenu śródziemnomorskiego. Rzymianie doszedłszy do styczności z takimi ludami po prostu od nich uczyli się. Podobnie, jak te ludy wcześniej od swoich poprzedników. W żadnym przypadku nie żyła tam barbaria w sensie braku żadnej cywilizacji, do której należy także infrastruktura.

Może dla innych to żadna nowość, ale ja dopiero teraz trafiłem (ze strony https://imperiumromanum.pl/artykul/gospodarka/ ) na stronę https://orbis.stanford.edu/ gdzie jest między innymi kalkulator podróżny podobny jak przy góglu dl asamochodu, to tam można wybrać np. podróż z Rzymu do Wiednia (Windobona) osłem, gdzie można to rzeką, itd z podaniem kosztu karmy osła i tak dalej dostając czas podróży zależnie od pory roku:

Wyszło mi: The Fastest journey from Roma to Vindobona in July takes 35.8 days, covering 1057 kilometers. Prices in denarii, based on the use of a faster sail ship and a civilian river boat (where applicable), and on these road options:

Per kilogram of wheat (by donkey): 29.6

Per kilogram of wheat (by wagon): 37

Per passenger in a carriage: 1427.06

Niestety, dalszej podróży program nie obejmuje, jednak np do Kalisza musiałoby być jakieś dwa i pół miesiąca w sumie.

Nie potrafię zweryfikować takich rzeczy, ale ciekawostkę doceniam.

Tu jest jeszcze jeden problem, którego chyba wcześniej nie zauważyliśmy. Archeolodzy tę faszynową drogę w Holandii wydatowali (pewnie przez C14) na 2550 pne, czyli na 1600 lat przed założeniem Rzymu. W zasadzie cywilizacyjnie Rzym czy nawet Kartagina i Grecja to były totalne zadupia wówczas, a cała znana nam cywilizacja obracała się wokół wojny Babilonu z Ur.