Kim był Boreasz? Grecka mitologia mówi nam, że był on bogiem wiatru północnego. I że mniej więcj wyglądał w ten sposób. Zawsze był on bowiem z workiem, w którym trzymał wiatry oraz zawsze przedstawiany był ze skrzydłami.

Podobno mieszkał na dalekiej północy, a jego synowie Zetes i Kalais, brali udział w Wyprawie Argonautów.

Jak wiemy mitologia opisuje w poetycki sposób prawdziwe wydarzenia. Tak więc z pewnością bliską 90% możemy porzyjąć, że był to król dalekiej (dla Helenów) północy.

Rzymianie nazywali Boreasza Aquilo i jego królewstwo umiejscawiali na północnym wschodzie. I tu już zaczyna się robić ciekawiej.Na północny wschód od Rzymu i na północ od Aten mamy bowiem tereny pogranicza Prus, Litwy, Polski i (Biało)Rusi. Oraz, o ile dobrze pamiętamy, jedno bardzo starożytne miasto, którego dziś nikt nie potrafi zlokalizować w terenie - Druzo. Boreasz panował więc nad terenami, gdzie w głębokim antyku mamy poświadczonych Wenedów. Wychodziłoby więc, że był to po prostu król Wenedów, ktory jakoś trafił do śródziemnomorskiej historii.

No dobrze. Wiemy, że Wenedowie byli ludem morskim, obsługującym dalekie trasy oceaniczne. Ale co jeszcze możemy powiedzieć o nich i o samym Boreaszu? Pauzaniasz napisał, że Boreasz miał węże zamiast stóp, ale greccy rzeźbiarze przedstawiali go ze skrzydłami przymocowanymi do sanadłów. Chodzi więc o szybkość, jaką osiągały wenedzkie okręty, oraz o fakt, że aby zapanować nad Północą musiał pokonać (zdeptać) Węże. Był więc on, tak by wynikało z opowieści Pauzaniasza, jednym z Olimpijczyków.

Co jeszcze wiemy z greckiej mitologii? Że pomógł Megalopolis w walce ze Spartą, oraz Thurii w walce z Syrakuzami. Przy czym w tym drugim przypadku mieszkańcy Thurii przyznali mu obywatelstwo miejskie oraz działkę gruntu. Zaczyna więc być dziwnie. Po co wiatrowi obywatelstwo miasta, skoro ono akurat było potrzebne kupcom do prowadzenia interesów? A działka gruntowa? I gdzie niby ta cała Thuria się mieściła?

Gdy bardziej zagłębimy się w temat dowiemy się, że Thuria powstała w 443 r pne później na gruzach najbogatszego miasta antycznego świata - Sybaris. Miasta znacznie bogatszego niż cały bliski wschód razem wzięty, w którym biedny mieszczanin żył na znacznie wyższym poziomie niż tyran jakiejś greckiej kolonii.

Odsunęliśmy się więc znacznie od czasów mitycznych. W końcu założenie Thurii (wraz z Atenami) to czasy dość dobrze opisane. Przypatrzmy się więc dalej temu okresowi. W roku 480 pne kult Boreasza zaczął się pojawiać w Atenach. Tłumaczono ten fakt tym, że Boreasz zatopił flotę preską Kserkesa. Nawet Herodot zapisał to w ten sposób: Teraz nie mogę powiedzieć, czy to naprawdę było to, dlaczego Persowie zostali złapani na kotwicy przez wiatr, ale Ateńczycy są całkiem pozytywni, że tak jak Boreasz pomagał im wcześniej, tak Boreas był odpowiedzialny za to, co wydarzyło się przy tej okazji. A kiedy szli do domu, zbudowali bogu sanktuarium nad rzeką Ilissus.

Dlaczego niby północny wiatr (lub flota wenedzka) miała by wogóle pomagać Atenom w wojnie przeciwko Persji? Bo podobno Ateny i Boreasza wiązały więzy krwi. Otóż pewnego dnia, jeszcze zanim do wyprawy Argonautów doszło, Boreaszowi spodobała się pewna ateńska księżniczka imieniem Oritylia, siostra Pandory, a córka Erechteusza, założyciela miasta. Próbował najpierw przekonać ją do małżeństwa, ale w końcu po prostu ją porwał czym postawił Ateny wobec faktu dokonanego. Jak widać jednak Boreasz i jego potomkowie pomagali Grekom w ich działaniach jeszcze długi czas później. Oczywiście nic za darmo. Np za pomoc w trakcie oblegania Troi Boreasz zarządał stad koni należących do Troi. Ukrywał również w swoim królestwie przez pewien czas Letho, matkę Artemidy i Apolla, dzięki czemu mogła spokojnie urodzić dzieci Zeusa poza zasięgiem zazdrosnej Hery.

No dobrze, a o co chodzi z tym całym workiem? Worek wiatrów to takie dziwne urządzenie, które jest niezbędne w celu pokazania kierunku wiatru. Dziś używane prawie wyłącznie w lotnictwie, ale w czasach antycznych musiało być powszechne na wenedzkich okrętach, szczególnie, że dowiadujemy się z opisów Cezara, że okręty te były pozbawione wioseł. Ale opisach i ilustracjach opisujących armie antyku ten worek wiatrów odnajdujemy też i takie wizerunkiMożna tłumaczyć się, że to współczesna wizja artysty (ale zbyt dużo szczegółów się zgadza), można tłumaczyć się też, że to był sznadar lub totem. Tylko jest jedno małe ale...

Armie lądowe również czasami sprawdzają kierunek wiatru. Wtedy, gdy używają broni chemicznej. A broń tego typu jest znana już od bardzo głębokiej starożtności - wystarczą po prostu duszące, gryzące czy łzawiące gazy, aby nieprzyjaciel musiał zająć się czymś innym niż walką.

No dobrze. Gazy bojowe i flota wenedzka na Morzu Śródziemnym wspomagająca Greków w wojnie z Persami. Brzmi nieprawdopodobnie? A moze bardziej prawdopodobnie brzmi fakt, że kopiści i tłumacze w pewnym momencie słowo Boreasz zastąpili włoami wiatr północy?

---

tagi: wojna  grecja  mitologia  antyk  wenedowie 

	Pioter
	30 maja 2024 09:07

20     1080    12 zaloguj sie by polubić