Jakoś tak się stało, że youtub podsunął mi do obejrzenia kazachski film z 2019 roku. Być może miało na to wpływ oglądanie ukraińskich i rosyjskich materiałów o bieżącej wojnie. Ale w jaki sposób kazachski film opowiadający o dziejach jednego z koczowniczych plemion w VI w pne został powiązany z bieżącą wojną?

No właśnie to jest najciekawsze. Niby nie widać tego wprost, ale 2 godziny kazachskiego filmu niosą ze sobą bardzo wyraźne odniesienia do obecnych czasów.

Kim była Tomyris? Zgodnie z opisami wikipedii (opracowanymi na podstawie dziejów Herodota) Tomyris byłą królową Massagetów, irańskiego ludu żyjącego pomiedzy Chorezmem, Scytami a Persją. Do historii przeszła dlatego, że odmówiła Cyrusowi Wielkiemu swojej ręki, przez co ten rozpoczął działania wojenne, które jednak zakończyły się jego śmiercią.

W filmie jednak te wydarzenia oparto nie na teście Herodota, a późniejszym o kilkaset lat teście Al-Farabiego (to ten z banknotu) turańskiego filozofa, któremu zlecono spisanie dziejów Persji.

Film opowiada więc o dziewczynie - córce wodza, która w wieku dziesięciu lat traci w wyniku zdrady ojca i wraz z częścią plemienia musi uciekać na nieznane ziemie. Po kilku latach jednak resztki plemienia zostają odnalezione przez przesladowców, i tylko Tomyris uchodzi z masakry z życiem. Ciężko ranna zostaje przygarnięta przez Sauromatów, dzięki którym może dokonać zemsty na zabójcach ojca oraz przejąć należną jej w plemieniu Massagetów włądzę. I wszystko wraca do normy. Nomadzi sobie sposkojnie żyją .... Ale z południa zaczynają na stepie pojawiać się uchodźcy z Baktrii - ludzie, którzy uciekają przed wojną wywołaną przez perskiego władcę. Do stolicy Massagetów  docierają też perscy kupcy - posłowie Cyrusa, którzy proponują Massagetom sojusz. W celu jego oficjalnego zawarcia zapraszają wodza wraz z synem do Babilonu na spotkanie z Cyrusem. W czasie gdy jej mąż i syn układają się z Cyrusem Tomyris zostaje w domu. Sojusz jednak nie dochodzi do skutku - Cyrusowi zależy wyłacznie na sile wojskowej nomadów, a jego marzenie to podbić cały znany świat. Jak bywa w takich satrapiach po odmowie zawarcia sojuszu wodzowie Massagetów stają się zbędni, a doradcy Cyrusa zwracają uwagę, że łatwiej teraz będzie negocjować sojusz z załamaną tragicznym losem męża i syna wdową. Do Tomyris wyrusza więc perskie poselstwo z propozycją małżeństwa, która - jak wiemy od Herodota - zostaje odrzucona. Cyrus więc rozpcozyna przygotowania do wojny i wkracza na step. Tomyris musi w tym celu scalić plemiona i wymyślić jakąś taktykę walki - nawet bowiem po scaleniu wszystkich plemion liczba wojsk koczowników jest dwa razy mniejsza od liczby wojsk perskich. Koczownicy zwyciężyli, a film kończy się pozytywnym przesłaniem.

Przez cały czas filmu Tomyris nawiedzają koszmary - mają one postać bailońskiego skrzydlatego lwawłaśnie takiego. Ten lew pojawia się zawsze, gdy bliskim Tomyris grozi niebiezpieczeństwo. I zawsze te niebezpieczeństwo jest spowodowane przez knowania kupców - najpierw z Chorezmu, później z Persii, czy na koniec z Babilonu - wydaje się więc, że za wszystkimi nieszczęściami koczowników stała jedna organizacja finansowa. Organicja, której trzeba się w końcu przeciwstawić, bowiem Tu nie ma miejsca na targi. Mój dzisiejszy los będzie Twoim losem jutro (słowa wypowiedziane w filmie do jednego z wodzów stepu przez Tomyris w trakcie próby ich zjednoczenia).

Porównania w obecnym czasie nasuwają się same.

Imperium Perskie, które podbija świat, tylko po to, by go podbijać. Jak to zresztą powiedział pułkownik KGB (na etacie partriarchy Moskwy) Cyryl - Rosja nigdy na nikogo nie napadała, tylko zawsze zabezpieczała swoje rubieże.

Oraz koczownicy walczący o przetrwanie i prawa do własnej wizji wolnego świata, którzy pomimo widocznej początkowo słabości dzięki wysokiemu morale oraz sprawnemu dowództwu pokonują wroga.

Film warto zobaczyć. Na youtubie jest dostepny bezpłatnie w wersji tureckiej i rosyjskiej (kazachska pewnie też jest, ale nie szukałem). Film ma wbudowane napisy angielskie, więc można ustawić automatyczne tłumaczenie.

Wychodzi na to, że Kazachowie wiedzieli, że Cyrus pragnie napaść na step - w końcu w styczniu 2022 roku przeżyli rosyjski blitzkrieg. Udało im się z niego wywinąć niewielkim kosztem. A Cyrus, zamiast na Massagetów skierował się ku Scytom, gdzie tamtejsi wodzowie powtarzają słowa Tomyris: Jesteśmy silni, gdy jesteśmy zjednoczeni.

---

tagi: wojna  ukraina  rosja  film  kazachstan 

	Pioter
	8 maja 2022 09:06

11     1502    13 zaloguj sie by polubić