W styczniu 1943 Serbski Bank Narodowy wypuścił do obrotu banknot z wizerunkiem św Sawy - księcia i pierwszego arcybiskupa Serbii, żyjącego w latach 1175-1236.

Serbski Bank Narodowy był instytucją finansową powołaną przez niemieckie władze okupacyjne, które kurs dinara serbskiego względem marki niemieckiej określiły na 25 dinarów za 1 reichmarkę. Działający wcześniej bank emisyjny, Narodowy Bank Królestwa Jugosławii,  przeniósł się do Londynu, gdzie projektowano nowe banknoty na okres powojenny - nie zdając sobie sprawy z tego, że czas króla Jugosławii już przeminął i Anglikom zależy na zainstalowaniu w tym kraju rządu socjalistycznego Josefa Tity.

Ale wróćmy do św Sawy. Był on najmłodszym synem księcia Stefana, który w wieku 15 lat otrzymał do rządzenia prowincję Zahumlje (dzisiejsza Hercegowina). Po dwu latach rządów młodzieniec uciekł ze stanowiska i wstąpił do klasztoru św Panteleimona na Świętej Górze Athos. Ruskiego klasztoru.

Zgodnie z zachowanymi opisami opat klasztoru starał się aby Sawa nie wyolbrzymiał swej gorliwości w odprawianiu obrzędów religijnych, głównie po to, aby nie zniszczyć jego zdrowia. W końcu przeniesiono go do  greckiego klasztoru Watopedi, gdzie również opat musiał go strofować, aby nie nadwyrężał swojego zdrowia w odprawianiu obrzędów religijnych.

Jego gorliwość religijna objawiała się również w tym, że pisał wiele listów do rodziców namawiając ich do ustąpienia władzy i wstąpienia do klasztoru. Listy te odniosły skutek i 25 marca 1196 książę Stefan abdykował na rzecz swojego młodszego syna Stefana II (zięcia cesarza bizantyjskiego Aleksieja III).

Rok później Sawa został przeniesiony do Konstantynopola, gdzie liczono na to, że uda mu się jako powinowatemu cesarza wyjednać pewne nadania dla klasztoru. Udało się mu przekonać cesarza Aleksieja III do sfinansowania rozbudowy klasztoru Watoped oraz budowy nowego serbskiego klasztoru na Górze Athos.

W 1200 roku zmarł ojciec Sawy, były już serbski książę Stefan, co spowodowało wybuch otwartej wojny pomiędzy braćmi - średnim Stefanem (panującym w Serbii) i starszym Vukanem. Vukan złożył hołd lenny królowi Węgier oraz rozpoczął negocjacje z papieżem Inocentym III i cesarzem Rzeszy. Wraz z wojskami węgierskimi najechał Serbię w 1202 roku i dzięki Węgrom objął w niej władzę. Rok później jednak musiał uchodzić z tronu, bowiem obalony brat Stefan wkroczył do Serbii z wojskami bułgarskimi jako wasal cara Bułgarii Kolojovana.

W 1204 Konsnatynopol został zajęty i slądrowany przez wyprawę krzyżową, a w miejsce dawnego Bizancjum powołano Cesastwo Łacińskie. W tym momencie sytuacja Serbii znacznie się skomplikowała. Sawa powrócił do Serbii, a jego brat, książę Stefan II rozpoczął politykę zbliżania się do Węgier i papiestwa, a nawet wystąpił do papieża z prośbą o koronę królewską, co przypieczentowane zostało koronacją w 1217 roku.

I w tym momencie drogi braci zaczęły się powoli rozchodzić. Aby utrzymać niezależność kośioła serbskiego od papiestwa, które planowało połączyć w jednej metropolii Serbię i Bułgarię, Sawa wystąpił do patriarchy Nicei o ustanowienie niezależnego arcybiskupstwa. 31 sierpnia 1219 roku Sawa został wyświęcony na arcybiskupa Serbii, a przyszłych biskupów postanowił poszukać wśród mnichów na Górze Athos.

W 1220 roku Sawa skodyfikował przepisy prawne dotyczące kościoła sebrskiego, które z racji tego, że uwględniają również sprawy cywilne i państwowe, uznawane są przez Serbów za pierwszą spisaną konstytucję Serbii.

Ostatecznie Sawa pogodził się z bratem i w tym samym roku doszło do koronacji Stefana koroną otrzymaną od papieża przy zachowaniu niezależności kościoła prawosławnego w Serbii.

Sawa zmarł w trakcie swojej drugiej pielgrzymki do Ziemi Świętej w Bułgarii 14 stycznia 1236 roku i został pochowany w jej ówczesnej stolicy Trnovo. W rok po jego śmierci brat Stefan, król Serbii, wyjednał u Bułgarów zwrot ciała arcybiskupa i urządził mu pochówek w klasztorze Mileszewi. Ponad 100 lat później, w 1448 roku, książę serbski Stefan Vukcic Kosac ogłosił się hercegom ot Svetoj Save (księciem ziem św Sawy), a zajęte przez nigo tereny weszły już do historii pod nazwą Hercegowiny. Aby walczyć z tą serbską symboliką po zdobyciu klasztoru w Mileszewie dowódca turecki Sinan- Pasza w dniu 27 kwietnia 1594 roku publicznie spalił relikwie św Sawy. Po zrzuceniu tureckiego jarzma w miejscu tym zbudowano cerkiew poświęconą św Sawie.

W tym całym żywocie św Sawy i jego działalności jako dyplomaty, prawodawcy, mnicha czy arcybiskupa, trudno dostrzec jakiś wzór skierowany na współpracę Serbów z Niemcami. Bardziej do tego celu nadawałby się jego brat - pierwszy król Serbii - który jednak nie został uhonorowany na banknotach. Co więc było powodem wybrania takiego motywu?

Być może byłą to oferta wysłana do Rosji (ZSRR), w celu zakończenia wojny i renegocjacji traktatu Ribbentrop- Mołotow. Było to już po Stalingradzie i być może Rzesza była gotowa zrezygnować z części zdobyczy terytorialnych.

---

tagi: rosja  banknoty  serbia  rzesza 

	Pioter
	16 listopada 2019 14:56

24     2071    7 zaloguj sie by polubić