Za jakieś 10 dni słońce znajdzie się w gwiazdozbiorze Strzelca. Chyba jakoś tak się to nazywa. Niestety stawianie horoskopów i przepowiadanie przyszłości nie jest moją mocną stroną.

Ale ja nie o tym. Nie o horoskopach, ani tych z gazet - gdzie każdy może znaleść coś miłego i zaskakującego; ani nawet o tych stawianych przez astrologów - czyli mających za zadanie wykreowanie nowych sił czy polityków.

Będzie za to trochę o mitologii. W końcu ten gwiazdozbiór skąś się na niebie wziął. Jak twierdzili starożytni Grecy zamieścił go tam sam Gromowładny Zeus. A konkretniej przeniósł tam swojego nieśmiertelnego przyrodniego brata - Chirona.

Sam Chiron, przedstawiany jako centaur, w zasadzie był synem Tytana Kronosa, więc niewiele go rodzinnie z centaurami łączyło. W mitologii opisuje się go jako inteligentego, cywilizowanego i życzliwego. Przypisuje się mu również odkrycie botaniki, farmacji, nauki o ziołach oraz medycyny. Podobno nauczył się tego od Apolla, który nauczył go także łucznictwa, polowania, muzyki, gimnastyki oraz prorokowania.

W przeciwieństwie do Chirona reszta centaurów (czyli nieposiadający boskiego przodka), to dzikie, pożądliwe i wiecznie pijane bestie.

Nic zatem dziwnego, że Chiron został nauczycielem greckich herosów. Achilles uczył się u niego gry na lirze. Wśród jego uczniów wymienia się również Asklepiosa, Aristajosa, Ajaksa, Eneasza, Akteona, Kajneusa, Tezeusza, Jazona, Peleusa, Telamona, Machalona, Medusa, Kastora, Polluksa, Diomedesa, Nestora, Meleagera, Telamona, Perseusza, Herkulesa, a nawet samego boskiego Dionizosa. Na pewno było ich więcej, ale nie wiem czy grecka mitologia nadal nie jest spisywana i poprawiana, więc może jeszcze czegoś ciekawego się dowiemy.

W zasadzie to podobno zginął przez przypadek. W trakcie jednej z uczt przebywający u niego Herkules zażądał do posiłku wina. Niestety dostępne było jedynie wino przyniesione przez Dionizosa na specjalne okazje, którego pod żadnym pozorem nie wolno było centaurom otwierać. Jednak Chiron spełnił prośbę Herkulesa i podał te wino do posiłku. A miało ono tak intensywny zapach, że to wystarczyło, aby zbiegły się wszystkie centaury z okolicy i upiły samych zapachem wina. W pijanym widzie zaatakowały domostwo Chirona, a Herkules zaczął się przed nimi bronić strzelając na oślep z łuku. Jedna ze strzał, zatruta krwią Hydry, ugodziła gospodarza, który jako nieśmiertelny, cierpiał straszne katusze. W końcu Chiron postanowił pozbyć się swej nieśmiertelności aby móc spokojnie odejść z tego świata. Przelał więc swą boskość na Prometeusza, który przykuty do skał Tartaru cierpiał z powodu oszukania bogów na ofiarach całopalnych (a nie, jak twierdzą niektórzy, z powodu dobroci dla rodzaju ludzkiego). Nad swym umierającym przyrodnim bratem pochylił się sam Zeus Gromowładny, który przeniósł go w Niebiosa, gdzie do dziś można go podziwiać w postaci wyżej wspomnianego gwiazdozbioru.

I tylko po cichu przebąkiwano półgębkiem, że sam Gromowładny chciał znaleść pretekst aby uwolnić w końcu Prometeusza, a Herkules i Dionizos otrzymali dokładne instrukcje jak mają z Chironem postępować. To, że przy okazji urządzono masakrę reszty centaurów, było tylko kosztami uzyskania przychodu.

Kiedy te zdarzenie miało miejsce? Podobno tak dawno temu, gdy jeszcze bogowie czasami zstępowali z Olimpu do ludzi. Ale może miało miejsce znacznie później. W końcu lud, który znamy pod nazwą centaurów, czyli konni wojownicy, to lud stepowy dość często stykający się z Grekami. To najprawdopodobniej Scytowie. Dzicy i okrutni wojownicy żądni wina i rwący się po pijaku do burd, ale jednocześnie rządzeni przez bardzo mądrych wodzów. W końcu to własnie Scytowie odpowiadali za drożność Jedwabnego Szlaku w starożytności. Z naszej historii Scytowie znikają dopiero po nadejściu Hunów (Xiangnu). Przertwali więc rzeź (przypadkową lub zaplanowaną - w zależności od wersji), którą zgotował im Herkules (a w zasadzie to wojska Aleksandra Macedońskiego). W tym momencie Grecy podbijając imperium perskie sami opanowali szlak handlowy do Indii i handel z Chinami odszedł na dalszy plan.

Ale wróćmy do gwiazd. Niekoniecznie jak nasz bohater akurat przez cierpienie. Przyjrzyjmy się temu, co zamieszczono na jednym z kolorowych papierków, którymi Gruzini płacą dziś za zakupy.Ilustracja zodiakalnego Strzelca wykorzystana na banknocie pochodzi z XII wiecznego gruzińskiego manuskryptu, powstałego najprawdopodobniej na zlecenie królowej Tamar (widocznej na awersie).

I nie chodzi mi wcale o to, że ten centaur wygląda dość dziwnie. Chodzi o przesłanie, że groźnym wrogiem może okazać się nawet własny ogon.

---

tagi: gruzja  banknot  mitologia  scytowie  centaur 

	Pioter
	10 listopada 2021 21:26

11     909    11 zaloguj sie by polubić