18 września 1921 roku w trakcie zwołanego zjazdu wodzów berberyjskich plemion walczących z Hiszpanami, Abd el-Kerim, były hiszpański urzędnik wojsk kolonialnych z Maroka, proklamował nowe afrykańskie państwo. Pańswto to przyjęło nazwę Republiki Riff i prawie w całości zajęło tereny Maroka Hipszpańskiego.Słowa berberyjskiej proklamacji niepodległości brzmiały: Nigdy nie uznaliśmy tego protektoratu i nigdy go nie uzpoznamy. Chcemy być swoimi własnymi władcami oraz zachować niepodważalne prawa, będziemy bronić naszej niepodległości wszelkimi środkami, jakimi dysponujemy i będziemy protestować przed narodem hiszpańskim i jego inteligentnymi ludźmi, którzy, jak sądzimy, nie kwestionują legalność naszych żądań.

Mohammed Abd el-Kerim El-Khattabi był światłym człowiekiem. Prócz szkół muzułmańskich (prawo) skończył również hiszpańską maturę i rozpoczął studia na uniwersytecie w Salamance. Studiów jednak nie skończył, za to zatrudnił się w hiszpańskiej armii kolonialnej stacjonującej w Maroku Hiszpańskim. W armii był tylko skromnym tłumaczem, później udało mu się załapać do pracy w Centralnym Urzędzie ds Wojskowych i Spraw Tubylczych w Melilli. Dodatkowo dorywczo był koreposndentem hiszpańskojęzycznej gazety El Telegram del Rif. W 1915 roku zainteresował się nim francuski wywad - wyłącznie z tego powodu, że otwarcie kibicował państwom centralnym w toczącej się w Europie wojnie. Oskarżono go o szpiegostwo i osadzono w twierdzy Rostrogordo. Po roku został zwolniony, osiadł w prowincji Kabyle, gdzie rozpoczął przygotowania do wojny z hiszpańską machiną kolonialną. Wojna wybuchła w 1920, a zdemoralizowana armia hiszpańska powoli się wycofywała. W końcu pod Melillą Hiszpanie postanowili stawić opór Berberom - w sile 13 tysięcy ludzi. Nie udało się - trzy tysiące berberyjskich partyzantów pokonało czterokrotnie silniejszego wroga. Wydarzenia te doprowadziły właśnie bezpośrednio do powstania Republiki Rifów.

Ale to nie wystarczyło. El-Kerim był tego świadomy. Dlatego natychmiast po mianowaniu go emirem przez berberyjskie klany wysłał swoich przedstawicieli dyplomatycznych do Londonu, Paryża i Madrytu. Każdy z nich posiadał listy następującej treści:

Dziwimy się, że władze ignorują interesy samej Hiszpanii, nie zawierają pokoju z Rifem, uznając jego niepodległość, a tym samym promując dobre stosunki sąsiedzkie, zamiast upokarzać nasz naród i ignorować wszelkie ludzkie i prawne doktryny prawa powszechnego, jakie są zawarte w traktacie wersalskim podpisanym po Wielkiej Wojnie.

Dodatkowo 6 września 1922 roku Republika Rifów złożyła deklarację przystąpienia do Ligii Narodów.

My, należycie akredytowani przedstawiciele prawdziwego rządu Rif, informujemy, że utworzyliśmy należycie wybraną władzę przedstawicielską, złożoną z deputowanych z czterdziestu jeden plemion Rif i Gomara . Wśród najważniejszych uzgodnionych punktów mamy należycie wybrane zgromadzenie przedstawicielskie, które rządzi naszym krajem w pełnej zgodności z celami Ligi Narodów , po drugie, jesteśmy gotowi zagwarantować prawa wszystkich narodów we wszystkich dziedzinach związanych z handlem, oraz W żadnym wypadku nie ustanawiamy bardziej uciążliwych ceł niż te ustanowione w innych regionach Maroka. Z drugiej strony jesteśmy gotowi dostarczyć dowody i gwarancje, które pokazują, że jesteśmy w stanie rządzić krajem w interesie pokoju i handlu międzynarodowego.

Arnall i Bujibar (przedstawiciele Republiki)

W podobnym tonie wypowiadali się również inni przedstawiciele władz Republiki Rifów.

Rząd Rifu, ustanowiony zgodnie ze współczesnymi ideami i zasadami zachodniej cywilizacji, jest również uważany za niezależny, zarówno politycznie, jak i ekonomicznie, z przywilejem cieszenia się naszą wolnością, jaką cieszyliśmy się od wieków, i życia tak, jak żyją inne narody.

Azerkan Mhamed, Minister Spraw Zagranicznych Republiki Rif

Ale to raczej nie miało prawa wystarzyć. I wcale nie dlatego, że Hiszpanie przygotowyali kontrofensywę (a przygotowywali ją wspólnie z Francuzami), a dlatego, że państwo te od samego początku było bankrutem.

W trakcie hiszpańskich rządów, od roku 1916 do 1921 (czyli w okresie od utworzenia odzielnego skarbu Maroka Hiszpańskiego) z tego terenu udało się zebrać 205 mln peset w postaci podatków i ceł. Natomiast koszty utrzymania administracji, wojsk oraz inwestycji hiszpańskich wyniosły 511 mln peset. Republika miała jeszcze gorszy start. Wydatki rządowe w latach 1922-1927 (a więc w porównywalnym okresie) zamknęły się w 200 mln peset - niestety z podatki i inne dochody za ten okres przyniosły tylko 12 mln peset. Nie pomogło nawet zatrudnienie na stanowisku ministra finansów w 1923 roku angielskiego finansisty, kapitana Charlesa Alfreda Percy Gardingera, któremu również powieżono utworzenie Banku Państowego Rifu i emisję jego banknotów.Banknoty o nominałach 1 i 5 rifów wydano z datą 10 października 1923. Walutę, jak wynika z zapisów na banknotach, na sztywno związano z angielskim funtem. Jednak banknoty te nigdy do obiegu nie trafiły.

Dziś wiemy, że w zamian za swojego człowieka od finansów Anglicy w tajnej umowie otrzymali koncesje kopalniane oraz szereg monopoli i przywilejów handlowych. Był tylko taki problem, że wiedząc o planowanej inwazji hiszpańsko-francuskiej, Londyn postanowił poczekać do lepszych czasów. Berberowie oskarżyli Gardinera o oszustwo i wypędzili go z kraju, tym samym angielski parasol ochrony nad Rifem przestał istnieć, a wojska hiszpańsko - francuskie pod dowódzctwem generała Jose Sanjuro 8 września 1926 wylądowały pod Al-Hoceina i rozpoczęły proces zbrojnej likwidacji Republiki Rifów. Nie doszłoby do tego, gdyby w kwietniu 1925 roku wojska Rifu nie wkroczyły na tereny Maroka Francuskiego.

Jeśli pytacie o dalsze losy emira/prezydenta Abd el-Kerima, to postanowił uniknąć hiszpańskiego wymiaru sprawiedliwości i poddał się wojskom francuskim. Został osadzony na wyspie Reunion, gdzie otrzymał wygodny dom oraz stałą roczną pensję, określaną w źródłach jako hojna. Rząd francuski nie ugiął się przed prośbami władz hiszpańskich o ekstradycję buntownika. W 1947 roku miał zmienić miejsce pobytu na Paryż, ale udało mu się uciec w trakcie postoju w Port Said. Natychmiast otrzymał status uciekiniera politycznego, nadany mu przez króla Egiptu Faruqa. Założył tam Komitet Wyzwolenia Magrebu, który ostatecznie doprowadził do proklamowania niepodległości przez Maroko w 1956 roku. Jednak gdy król Mohammed V zaproponował mu powrót z honorami do Maroka, odmówił. Zmarł w 1963 roku w swoim domu w Kairze.

---

tagi: hiszpania  maroko  anglia  francja  banknot 

	Pioter
	3 czerwca 2021 07:01

11     1450    14 zaloguj sie by polubić