Wśród wielu zebranych przez lata ciekawych ilustracji papierowego pieniądza, na moim dysku znalało się również takie cośCo to takiego?

Jak widać na załączonym obrazku to banknot państwa zwanego Transkei, które powstało w 1973 z terenów plemiennych ludu Khosa w dzisiejszym RPA.

Jeśli wczytamy się w dzieje tego kraju, to okaże się, że był to pierwszy bantustan w RPA, który uzyskał niepodległość. Kolejne były Bophuthatswana (w 1977), Wenda (w 1979) oraz Ciskei (w 1981). Pozostałe bantustany, jak KwaZulu, Gazankulu, KwaNgwane, KwaNdebele i QwaQwa, albo nie były zainteresowane niepodległością, albo nie otrzymały zgody Pretorii na podjęcie takich działań.

Niepodległość krajów takich jak Transkei, Bophuthaswana, Wenda i Ciskei zotała uznana tylko przez RPA. Coś dziwnego. Odrywają się od motropolii (w której Biali prześladują Czarnych) i nikt na świecie nie chce tego uznać. Do tego 14 grudnia 1977 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ potępiło deklarację tak zwanej niepodległości i uznaje ją za całowicie nielegalną. Wzywamy wszystkie rządy do odmowy uznania jakiejkolwiek formy uznania tak zwanych Bantustanów.

A jak wyglądała rzeczywistość? Deklaracje rządowe oficjalnie odmawiały uznania niepodległości tych krajów. Poza RPA i innymi bantustanami nikt nie uważał ich za niezależne państwa. A pomimo to projektowano (bo to co widać powyżej to tylko projekt, który do obiegu nie trafił) nowe banknoty w londyńskiej drukarnii Bradbury, Wilkinson & Co (należącej do American Bank Note Company),bito okolicznościowe monety w platynie i złocie,czy nawet znaczki pocztowe.

Oraz co najwazniejsze, pomimo oficjalnych zakazów zakładano misje handlowe (np w Botswanie i Izraelu).

A więc o co chodziło?

Chodziło o upłynienie wydobycia ze złóż platyny i złota. Na terenie tych bantustanów znajdowały się właśnie złoża platyny obejmujące 1/3 całości światowych zasobów (dane za wiki). Wobec sankcji zamykających handel południowoafrykański rząd w Pretorii musiał przymknąć oko na nowy podział krajuRządzący więc szukali dróg ominięcia nałożonych sankcji w związku z polityką apartheidu. Pozwolono więc na niepodległość terenów gdzie znalazły się bogate złoża (powołując się na prawo do samostanowienia narodów). Nawet pozwolono każdemu z tych krajów na utrzymywanie własnych sił policyjnych (tak po 6000 ludzi) oraz własnych armii (tak po 4000 piechoty). Żeby jeszcze bardziej uwiarygodnić ich niezależność pozwlano na potyczki graniczne w wykonaniu afrykanerskich grup paramilitarnych.

A gdy w 1994 oficjalnie zakończono politykę apartheidu bantustany zostały nagle skasowane. Ponieważ nikt, poza RPA, nie uznawał ich niepodległości, wszyscy potraktowali to jako wewnętrzną sprawę rządu w Pretorii i jako przywracanie porządku w  zbuntowanych prowincjach.

A co z tej niepodległości przyszło zamieszkującym te bantustany ludom? Pomimo ogromnych złóż platyny i złota?

Jak to pięknie ujęli angielscy redaktorzy hasła Bophuthatswana: Miasteczka w tych enklawach, takie jak Ga-Rankuwa i Mabopane, nadal służyły jako osiedla do dostarczania siły roboczej (tak jak przed uzyskaniem przez Bophuthatswana niepodległości), mimo że znajdowały się na terytorium Bophuthatswany. Inne enklawy były podobnie zlokalizowane w pobliżu miast południowoafrykańskich, takich jak Rustenburg i Bloemfontein.

---

tagi: niepodległość  banknoty  rpa  bantustan 

	Pioter
	28 sierpnia 2020 19:27

5     1467    10 zaloguj sie by polubić