Jeśli będziemy analizować mity celtyckie to dojdziemy do wniosku, że żadnych Celtów nigdy nie było.

To znaczy, byli, ale ludy dziś nam znane pod nazwą Celtów (czyli inaczej archeologiczne znaleziska kultury celtyckiej) nijak się mają do celtyckich mitów. Żeby bowiem była możliwość nazwania jakiegoś ludu musi on mieć wspólną mitologię, z której będzie wynikać również i jego przeznaczenie. Nawet z jakiegoś zbiorowiska różnych awanturników po pewnym czasie można zrobić w miarę spójny lud, o ile tylko posługiwać się w tym celu będziemy spójną mitologią. Tak w końcu w czasach Aleksandra Macedońskiego stworzono Helenów.

Ale z Celtami tak nie było. Nie było żadnej wspólnej mitologii. To znaczy była. A nawet aż trzy. Jedna pochodzi z Irlandii i odnosi się do Iro-Szkotów, druga pochodzi z Walii i odnosi się do Brytów, a trzecia to wierzenia Galów. O Celtach mieszkających w Italii czy na wschód od Renu nie mam w chwili obecnej pojęcia, więc zostawię te tereny na boku obecnych rozważań.

Mitologia walijska została w okresie średniowiecznym przerobiona na cykl opowieści arturiańskich, choć nie wszystkie opowieści się tam znalazły.

Jedna z takich opowieści zatytuowana Pwyll Pendefing Dyfed opowiada o przygodach Pwylla, księcia Dyfed. Pwyll kiedyś przez przypadek podczas polowania spotkał Arawna, księcia zaświatów, z którym zamienił się okres jednego roku swoim władztwem. Nawet całkiem nieźle sobie radził, bo udało mu się pokonać wroga Arawna, niejakiego Hafgana - ten znowu miał taki talent, że trzeba go było uderzyć celnie jednym ciosem, bowiem każdy następny pozwalał mu na regenerację. Dlatego Arawnowi nigdy nie udało się go pokonać, ale Pwyll powalił Hafgana jednym ciosem, niestety tylko go ciężko raniąć. Odmówił jednak zadania kolejnego ciosu, przez co słudzy Hafgana uznali, że został on pokonany (no bo skoro nawet wróg nie chce go dobić, to chyba Hafgan nie jest już wojownikiem) i sami zrobili z nim porządek. Ale nie wszystko przebiegało aż tak dobrze - Pwyll obawiał się rozpoznania, dlatego unikał przez ten cały okres żony Arawna. W końcu jednak rok minął, a Pwyll i Arawn powrócili do swoich ziem. I wszystko wróciło do normy.

No, prawie wszystko. Pewnego dnia bowiem podczas polowania Pwyll  zauwazył nadobą dziewoję, ubraną w złoty brokat i jadącą na lśniącym białym koniu. Nakazał sługom jej pochwycenie, lecz ta im uciekła. W końcu sam poprosił ją o zatrzymanie się i porozmawianie. Okazało się, że Rhiannon, która uciekła przed planowanym zamążpójściem z Gwawlem ap Cludem. Rhianon spodobała się Pwyllowi, więc ustalili, że rok po tym spotkaniu wyprawią wielką ucztę weselną.

Na uczcie jednak pojawia się jakiś przybłęda i prosi Pwylla o spełnienie jego prośby. Ten zaś będąc w dobrym humorze zgadza się. Przybłęda okzuje się Gwawlem a prośba dotyczy zamiany miejscami. Otóż Gwawl nadal ma zamiar poślubić Rhianon. Słowo się rzekło i Pwyll niestety zmuszony jest oddać pannę młodą konkurentowi. Przebiera się jednak za żebraka i sam staje przed Gwawlem z prośbą. Gwawl zaśdaje zastrzeżenie, że spełni ją tylko w takim przypadku, gdy prośba będzie rozsądna. Pwyll prosi więc o możliwość napełnienia podróżnej sakwy jedzeniem, na co Gwawl się zgadza. Sakwa jednak jest zaczarowana i nie można jej napełnić, więc Gwawl postanawia się jej przyjrzeć, przez co sam w nią wpada. Pwyll odzyskuje należne sobie miejsce (oraz ukochaną) i uczta może trwać dalej.

Rok później parze książęcej rodzi się chłopiec, który jednak znika w momencie narodzenia. Obecne przy matce i dziecku damy dworu twierdzą zgodnie, że Rhiannon zabiła nowonarodzone dziecko i je pożarła. Pwyll w to oczywiście nie wierzy i podejrzewa jakieś czary, ale Rhiannon i tak musi odprawić pokutę.

Kilka lat późnej jednak jeden z wasali Pwylla przyprowadza na dwór swojego syna, Gwriego, który jest łudząco podobny do Pwylla, a Rhianon rozpoznaje w nim swoje dziecko i nadaje mu imię Pryderi, co znaczy Ostrożność.

I na tym rola księcia Pwylla się zakończyła. Umiera on (nie wiadomo w jakich okolicznościach) a na tron wstępuje jego domniemany syn Pryderi.

Tyle mówi walijska opowieść o księciu Pwyllu. A co my możemy z niej wyciągnąć?

Na pewno Rhiannon miała olimpijskie pochodzenie. Niektórzy z badaczy sugerują, że jest ona tożsama z Eponą, galijską boginią koni.

Kraj, którym władał Arawn to Annwn. Przedstawiany jest on jako świat rozkoszy i wiecznej młodości, gdzie jedzenia zawsze jest pod dostatkiem. Zamieszkują go jednak przedziwne bestie w rodzaju pręgowanego węża z tysiącem dusz. Sam zaś Arawn posiadał kontrolę nad demonami, aby nasz świat nie został zniszczony.

---

tagi: anglia  mity  walia  celtowie  król artur 

	Pioter
	25 kwietnia 2023 06:36

11     1315    7 zaloguj sie by polubić