Zacznijmy od fragmentu tekstu napisanego przez Manetona z Sebennytos pod tytułem Dzieje Egiptu:

Tutimaios: Za jego czasów bóg, nie wiem dlaczego, obrócił się przeciw nam i, nieoczekiwanie, z terenów położonych na wschodzie wyruszyli ludzie o niezna nym pochodzeniu, pewni zwycięstwa, by walczyć przeciw naszemu kraj owi, który łatwo i bez oporu zajęli siłą, i pokonawszy tych, którzy w nim rządzili, z dzikim okrucieństwem spalili następnie miasta, świątynie bogów doszczętnie zburzyli, a wszystkich tubylców potraktowali w sposób jak najbardziej wrogi, zabijając  jednych, a dzieci i żony innych prowadząc w niewolę. Na koniec zaś jednego spośród nich uczynili królem; na imię miał on Salitis. Mieszkał on w Memfis, ściągając daninę z Górnego i Dolnego Egiptu i zostawiając garnizony w najbardziej dogodnych miejscach. Przede wszystkim jednak umocnił tereny położone na wschodzie, przewidując, że gdy Asyryjczycy staną się silniejsi, zapragną jego królestwa i napadną je . Znalazłszy naj dogodniej usytuowane miasto w nomie saickim, położone na wschód od bubastydzkiego ramienia rzeki, a zwane, według pewnej starożytnej tradycji teologicznej , Auaris, odbudował je i otoczył bardzo potężnymi murami, osiedlając tam żołnierzy w liczbie dochodzącej do dwustu czterdziestu tysięcy ciężkozbrojnych mężów jako straż przednią. Tam właśnie przybywał w porze letniej , by z jednej strony wydawać racje żywnościowe i żołd, z drugiej zaś, by starannie ćwiczyć uzbrojone oddziały dla wzbudzenia
strachu wśród wrogów zewnętrznych. Po dziewiętnastu latach rządów dokonał żywota. Po nim zaś drugi władca, zwany Bnon, sprawował władzę królewską przez czterdzieści cztery lata; a po nim inny, Apachnan, przez trzydzieści sześć lat i siedem miesięcy; następnie zaś Apofis przez sześćdziesiąt jeden lat i Iannas przez pięćdziesiąt lat i j eden miesiąc; a w końcu Assis czterdzieści dziewięć lat i dwa miesiące. Tych sześciu królów, którzy byli ich pierwszymi władcami, nieustannie pragnęło wyrwać korzeń Egiptu. Cały ich lud zaś nazywał się Hyksosi,
to znaczy królowie pasterze; słowo hyk bowiem oznacza w świętym języku króla, natomiast sos w mowie potocznej oznacza pasterza lub pasterzy, co złożone razem daje Hyksos. Niektórzy zaś mówią, że byli to Arabowie. {W innej kopii mówi się natomiast, że wyrażeniem hyk nie określa się królów, lecz, że wskazuje ono coś przeciwnego - pasterzy wziętych w niewolę; po egipsku bowiem słowa hyk oraz hak z przydechem wyraźnie oznaczaj ą jeńców}  Pogląd ten wydaje mi się o wiele bardziej wiarygodny i zgodny z historią starożytną.

Ci wymienieni wcześniej królowie tak zwanych Pasterzy <oraz> ich potomkowie rządzili Egiptem, jak powiada, przez pięćset jedenaście lat. Po nich zaś, jak powiada, doszło do buntu królów z Tebaidy i pozostałej części Egiptu przeciwko Pasterzom i wybuchła <między nimi> wielka i długotrwała wojna. Natomiast za czasów króla o imieniu Misfragmuthosis, jak powiada, Pasterze zostali pokonani i nie tylko wypędzono ich z całej pozostałej części Egiptu, ale także zamknięto ich w miejscu mającym dziesięć tysięcy arur powierzchni, które nazywało się Auaris. Całe to miejsce, jak powiada Manethos, otoczyli Pasterze wysokim i potężnym murem, aby cały swój majątek i łup mieć pod ochroną. Syn Misfragmuthosisa, Thummosis, usiłował pokonać ich siłą z pomocą oblężenia, czuwając pod umocnieniami z wojskiem liczącym czterysta osiemdziesiąt tysięcy ludzi. Skoro jednak odstąpił od oblężenia, zawarł układ, na mocy którego mieli wszyscy, po opuszczeniu Egiptu, udać się, nie zaznawszy krzywdy, dokądkolwiek zechcą. Na takich to warunkach nie mniej niż dwieście czterdzieści tysięcy ludzi, wraz z całymi rodzinami i dobytkiem, przebyło pustynię leżącą między Egiptem a Syrią. Jednak, z obawy przed Asyryjczykami - albowiem to oni w owym czasie rządzili w Azji zbudowali w miej scu zwanym obecnie Judeą miasto na tyle duże, by pomieścić dziesiątki tysięcy ludzi, które nazwali Jerozolimą.

To zupełnie inna (egipska) wersja opisanej w Biblii ucieczki Żydów z Egiptu.

Z jednej strony jest to potwierdzenie tych wydarzeń, i jako takie było używane przez średniowiecznych badaczy Biblii w tradycji biznatyjskiej.

Z drugiej strony natomiast mamy tu potwierdzenie faktów opisywanych przez Diodora Sycylijskiego w Bibliotece, czyli inwazji Kuszytów na Egipt. Jednak Maneton (i dzisiejsza historiografia za nim) lud ten nazywa Hykosami.

Dziś przyjmuje się, że oba najazdy (czyli Hykosów i Kuszytów) odbyły się w miej więcej tym czasie i przebiegały one tak: Czy jednak rzeczywiście było to działanie zsynchronizowane?

---

tagi: żydzi  egipt  antyk  kuszyci 

	Pioter
	21 marca 2023 08:36

5     1401    5 zaloguj sie by polubić