a brzmiało ono .... OBIECUJEMY

i w większości przypadków wyglądało to tak, jak na obrazkuI w zasadzie wszystko w dziejach pieniądza papierowego od tej obietnicy się zaczęło.

Dlatego badacze tego tematu nigdy nie zastanawiali się CO było na początku, tylko KIEDY ten początek nastąpił.

W końcu z wyżyn katedr ustalono..... Pierwsze europejskie banknoty pojawiły się w Szwecji w 1662 roku, wyłącznie z powodu braku srebra i złota, po to by nie nosić ze sobą miedzi odpowiadającej ich wartości.

Tyle ustaliły autorytety. Ale dość szybko wiedza ta okazała się zdezaktualizowana. Okazało się bowiem, że w 1574 roku w niderlandzkim mieście Lugdunum Batavorum (dziś Bittenberg), z powodu braku jakichkolwiek kruszców pod prasy mennicze trafiła masa papierowa, a co więcej, tym papierowym pieniądzem opłacono żołnierzy stacjonujących w oblężonej przez Hiszpanów twierdzy.

No dobrze - mamy więc Europę i rok 1574. Mamy też doniesienia niejakiego Marco Polo, o pieniądzu papierowym używanym w Chinach w czasach panowania dynastii MingTo akurat były takie papiery, gwarantowane przez Skarb Państwa.

I na tym ustalenia z wyżyn katedr się zakończyły na dość długi okres czasu.

Całowitym milczeniem pomijano doniesienia innego podróżnika - Ibrahima ibn Jakuba, który w Pradze w X wieku był świadkiem płacenia przez Czechów kawałkami płótna. Ponieważ do naszych czasów taki kawałki płacideł się nie zachowały - przyjęto to jako lokalny folklor i substytut prawdziwego pieniądza - czyli tego gwarantowanego przez banki lub władze publiczne. I zupełnie bez znaczenia było, że żeby te kawałki płótna miały jakąś wartość obiegową, to musiały posiadać książęcą pieczęć.

No dobrze - możemy się więc cofnąć z początkami pieniądza papierowego na pewno do czasów europejskiego średniowiecza.

A może jeszcze dalej?

W 2015 roku okazało się, że jednak możemy cofnąć się dalej. A stało się to za sprawą takiego czegoś.To coś właśnie 3 czerwca 2015 pojawiło się na aukcji firmy Münzen und Medaillen GmbH. 14 kawałków papirusa pochodzącego z II wieku przed naszą erą z Egiptu. Wielkość dokumentu tu 150 x 190 mm, zapisanego drobno greckim tekstem. Sam dokument został znaleziony przypadkowo, podczas konserwacji mumii, był włożony między bandaże. Poddano go wobec tego dokładniejszym badaniom i okazało się, że to jest w chwili obecnej najstarszy banknot świata. Właśnie, co ciekawe - nie jest to weksel, a właśnie banknot - poświadczona przez bank obietnica wypłaty okazicielowi tego dokumentu .... drachm miedzi. Nie wiadomo jednak ilu drachm, bowiem ta część dokumentu jest nieczytelna.

Klaus Maresch, który dokonał tego odkrycia, zaczął się więc dokładniej przyglądać innym zachowanym dokumentom z czasów Egiptu Ptolemeuszy dostępnych w zbiorach niemieckich, co w końcu zaowocowało 339 stronnicową pracą Ptolemäische Bankpapyri aus dem Herakleopolites wydaną w 2012 roku. W swojej pracy rozróżnił dokumenty banków prywatnych, jak również banku królewskiego.

Z pracy tej możemy dowiedzieć się wiele o samym banku królewskim, bowiem prócz tego banknotu w badażach mumii znalazły się również dokumenty księgowe banku podpisane przez Automedona oraz Apolloniosa, a są to naprawdę niezwykłe dokumenty. Zachował się bowiem pełny wykaz dłużników banku królewskiego za lata 140-110 pne wraz z ich płatnościami oraz urzędowym kursem walut kruszcowych. Całość bowiem prowadzona jest w drachmach miedzianych (oficjalnej walucie Egiptu Ptolemeuszy), jednak zapłat dokonywano również w monecie złotej lub srebrnej. Oficjalny kurs w tym przypadku wyglądał następująco: 1 talent (złoto) = 20 drachm srebrnych = 2200 drachm miedzianych. Co jeszcze ciekawsze, zapisy ksiąg bankowych nie pozostawiają żadnych wątpliwości co do zastosowania podwójnej księgowości czy systemu wekslowego (które podobno odkryto dopiero w późnośredniowiecznej Italii). Dokumenty te zawierają również takie drobiazgi, jak bilans dzienny oraz zestawienie wszystkich transakcji kupna - sprzedaży (de facto przeliczenia waluty srebrnej czy złotej na obowiązującą miedzianą).

Ale ta wiedza jest jednak, jak na razie, dla numizmatyków wiedzą tajemną. A i sam pierwszy banknot świata nie wzbudził na aukcji większego zainteresowania i został sprzedany za marne 2500 euro.

---

tagi: starożytność  banki  grecja  egipt  banknoty 

	Pioter
	25 marca 2021 19:56

10     1287    8 zaloguj sie by polubić