Nasza opowieść zaczyna się w 1762 roku. Wtedy bowiem w wyniku zamachu stanu pełnię władzy w Petersburgu objęła Sophie Friderike Aguste von Anhalt-Zerbst, która do historii przeszła pod imieniem Katarzyny II Wielkiej. Podobno obawiała się, że poddani jej nie poprą i dlatego postanowiła w samym Petersburgu ustawić pomnik Piotra I.W tym celu zatrudniła więc francuskiego rzeźbiarza, Etiena Maurice Falconeta.

Prace szły w dwu dwutorowo. Z jednej strony trzeba było znaleść odpowiedni kamień na postument, a z drugiej strony należało wykonać sam pomnik.

Odpowiedni kamień polodowcowy znaleziono w bagnach 9 km od Petersburga. Nazywano go Гром-камня. Okazało się jednak, że ten granitowy kamień trzeba z tego bagna wykopać, bowiem zagłębiony jest w mule na około 4 metry. Na ilustracji z epoki widać wyraźnie pełen zakres prac wydobywczych. Co ciekawe udało się znaleść na tych bagnach miejsce, które nie wymagało żadnego odwodnienia. I jeszcze ciekawsze, że odkopany kamień ma idealnie prostą podstawę.Kamień ten, ważący (jak szacują Rosjanie) 200 ton, należało jakoś dostarczyć nad brzeg Zatoki Fińskiej - to tylko 6 km przez bagna i las, więc za pomocą specjalnych brązowych szyn o kul do toczenia jakoś się to udało zrobić. Ciekawe tylko, że pomimo poszukiwań w terenie prowadzonych przez ostatnie 200 lat nijak nie udało się odnaleść ani śladu tej drogi - zarosła widać ponownie lasem. Ciekawym jest również to, że nigdzie indziej już tej unikalnej technologii trasportowej nie zastosowano. A pozostały przecież jej dokładne opisy - widać prace Marinosa Carburisa, Wenecjanina z Kefalinii, który w randze pułkownika służył w rosyjskiej armii, były zbyt skomplikowane i niezrozumiałe.Jak widać z mapy dotarcie do brzegu Zatoki Fińskiej to jeszcze nie wszystko. Należy go teraz przetransportować na miejsce przeznaczeniaKamień załadowano więc pomiędzy 2 okręty wojenne i przewieziono morzem oraz rzeką na odpowiednie miejsce. Jest tylko jeden mały problem. Głębokość Zatoki Fińskiej w całej tej pokazanej trasie wynosi tylko 1 m. Widać przez te 200 lat mocno się zamuliło.No ale dobrze. Kamień mamy na miejscu. I następuje jego dalsza obróbka.

Pozostaje jeszcze tylko zrobić figurę.

Pracuje nad tym od 1766 wspomniany już Falconet, który do czasu tego był dyrektorem pracowni rzeźby w fabryce porcelany w Sevres. Teraz czekała go praca w zupełnie innym materiale. Przygotowuje więc formę dla pomnika z gipsu i buduje odpowiedni piec dla topienia brązu. Po 12 lat przygotowań następuje wielki dzień i można w końcu odlać cały posąg. Jest tylko jedno małe ale. Czynnik ludzki.

W trakcie tej najważniejszej części prac nadzorca nad robotnikami ucina sobie drzemkę. Ci leją więc wszystko na raz (a nie jak było zaplanowane odpowiednimi warstwami) i całe popiersie nowo odlanego pomnika nie nadaje się do pokazania. Falconet informuje więc carycę Katarzynę o problemach w trakcie prac, ale również mówi, że zlecił swojej uczennicy i przyszłej synowej (wówczas 18 letniej) Marie-Anne Collot, wykonanie popiersia Piotra I na podstawie znajdującej się w Petersburgu jego maski pośmiertnej. Katatrzyna się zgadza, i prace nad pomnikiem toczą się dalej. W końcu 2 lata później, 7 sierpnia 1782 roku, następuje uroczyste odsłonięcie pomnika. Jakoś jednak uroczystości przebiegały bez udziału rodziny Falconet. Jedni mówią, że artysta pokłócił się z inwestorem, inni zaś wskazują na to, że czekała na niego w Paryżu synektura w Academie des Beaux-Arts - tytularna funkcja dyrektora z odpowiednią pensją i bez obowiązków.

Taki wyczyn należało jakoś wykorzystać propagandowo. Pojawiają się więc pamiątkowe medale (niby z epoki) oraz okolicznościowy wiersz, który w 1833 tworzy Aleksander Puszkin. Tworzy się również legendy, że tak długo, jak długo Piotr będzie stał w Petersburgu miastu nic nie grozi. Powstają powieści i filmy.

I tylko nieliczni wskazują, że nie tylko z Gromkamieniem jest sprawa naciągana, ale i z samym pomnikiem również coś jest nie tak.

Jak widać na mniej dostojnej fotografii koń Piotra kopytami miażdży węża. Sceptycy więc wskazują, że pierwotnie była to figura św Jerzego, do której Marie-Anne Collot dorobiła popiersie cara Piotra. Falconet zaś miał to wszystko skleić, usuwając przy okazji kopię. Te 12 początkowych lat poświęcono więc raczej na szukanie gdzieś w świecie odpowiedniego do przeróbki pomnika niż na budowę pieca i prace koncepcyjne. Sprawy związanej z przewiezieniem Gromkamienia sceptykom nawet nie chce się komentować.

---

tagi: propaganda  rosja  pomnik 

	Pioter
	20 czerwca 2022 13:55

14     2280    17 zaloguj sie by polubić