W 1992 roku w portfelach mieszkańców Iranu pojawił się nowy banknot (widoczny powyżej), na ktorym zamieszczono widok na górę Damavand.

U podnóża tej góry Ahura Mazda (główne bóstwo Persów) założył miasto Arian Waedżo, w którym królem ustanowił Dżamszida. Dżamszid w perskiej mitologii przedstawiany jest jako pierwszy władca ludzkości, który panował mądrze i właściwie nad powierzoną mu przez bóstwo krainą. Nawet trzykrotnie udało mu się powiększyć swoje królestwo. Jednak został pozbawiony władzy wskutek spisku, do czego pretekstem stało się zabicie przez króla krowy, i musiał uchodzić z kraju. Pościg odnalazł go aż na Morzu Chińskim, gdzie wykonano na nim wyrok śmierci przepoławiając go wraz z pniem drzewa, w którym się ukrył przed siepaczami.

Władzę po Dżamszidzie przejął Ażi Dahaka - określany w legendach jako Król Smok. Podobno z jego ramion wyrastały czarne węże, żywiące się mózgami młodzieńców. Czasami jednak kucharzom pałacowej kuchni udawało się oszukać przeznaczenie i zamiast mózgów młodzieńców węże Króla Smoka otrzymywały posiłek z mózgów baranów.

Rządy Ażi Dahaki przypadły akurat na czasy szuszy, nieszczęść i chorób. Bydło i kobiety Persowie musieli oddawać do dyspozycji Króla Smoka, który ukrył je w świecie podziemnym -zwanym przez Persów War- który został wybudowany jeszcze za czasów Dżamszida, i gdzie lud chronił się przed długotrwałą zimą.

Szukano więc bohatera, który położy kres rządom Dahaki. W końcu znaleziono odpowiedniego kandydata - stał się nim Feridun, półsierierota z królewskiego rodu, wychowywany przez pobożnego pustelnika w górach. Jako nastolatek uzbrojony w żelazną maczugę wuryszył do stolicy, gdzie wstąpił do straży pałacowej. Korzystając z nieobecności władcy wraz z zarządcą haremu, Kondrowem, wszczął bunt przejmując władzę.

Ażi Dahaki oczywiście szybko powrócił aby ukrać zdrajców, jednak został pojmany. Nie - Króla Smoka nie stracono. Feridunowi ukazał się anioł, który przestrzegł go przed królobójstwem. Wobec tego Ażi Dahaki został odprowadzony na górę Damavend, gdzie przykuto go do skały, gdzie jego kara ma trwać aż do końca czasów.

Feridun uwolnił uwięzione kobiety oraz zwrócił Persom zagrabione bydło. Przy okazji w haremie odnalazły się siostry pierwszego króla Dżemszyda, więc pojął je za żony, aby umocnić swoją władzę nad Persami. I wszystko wróciło do normy.

Tylko kilkanaście lat później Feridun, pragnąc zobaczyć na jakich ludzi wyrośli jego synowie, ukazał im się w postaci atakującego smoka. Najstarszy Saim po prostu zszedł smokowi z drogi, średni Tur rzucił się do walki, a najmłodszy Iradża na widok smoka zaczął modlić się o wybawienie. Feridunowi akurat spodobała się postawa najmłodszego syna, więc wyznaczył go oficjalnie swym następcą. Iradża jednak długo się z tego powodu nie cieszył. Starsi bracia w przypływie zawiści zabili Iradża.

O czym mówi tej perski mit?

Kim jest Król Smok już wiemy z poprzednich notek - i nie ważne czy u Wandalów, Germanów czy Greków, czy nawet jak widzimy powyżej Persów, zawsze odnosi się to do przedstawicieli świata kupieckiego, handlujących bydłem, niewolnikami czy innymi ważnymi towarami (siarka, wino) i w tym celu nakladających odpowiednie trybuty na ludy znajdujące się pod ich władzą.

Jednak w tym perskim micie mamy kilka ciekawych elementów.

Po pierwsze. Nie każdy nadaje się na kupca - czasem zamiast mózgu młodzieńca Smok otrzymuje mózg barana.

Po drugie. Bohater zabijający Smoka wkrótce sam się w niego przemieni. Tu akurat do Smokobójstwa nie doszło. Nadmiernie chciwego kupca wyekspediowano w góry - czyli usunięto z widoku publicznego. Ale Feridun przez wiele lat musiał ukrywać fakt, że sam jest Smokiem

Po trzecie. Gdy Smok się na ciebie uweźmie to ani ustąpienie mu z drogi, ani walka z nim nie mają żadnego sensu. Pozostaje wyłącznie modlitwa.

 

---

tagi: iran  persja  smok  banknot  kupcy 

	Pioter
	26 lutego 2022 15:23

2     992    10 zaloguj sie by polubić