11 lutego 1891 roku z kapitałem założycielskim równym 5 milionów dolarów amerykańskich, została założona Kompania Mozambicka. Jak podają wszystkie opracowania kapitał założycielski pochodził z Niemiec, Wielkiej Brytanii i Afryki Południowej (w tej własnie kolejności, jakby Afryka Południowa nie była wówczas brytyjskim dominium). Kompania ta otrzymała koncesję na 50 lat na zarządzanie prowincjami Sofala i Manica.

W tym samym roku również dwie inne kompanie handlowe otrzymały podobne kocesje w Mozambiku. Na północ od Komapnii Mozambickiej usadowiła się Kompania Zambezii, a przy granicy z Niemiecką Afryką Wschodnią Kompania Niassa. Wszystkie te kompanie miały podobną strukturę kapitału założycielskiego: pieniądze brytyjskie i niemieckie. Wróćmy jednak do Kompanii Mozambickiej.

W ramach koncesji udzielonej przez portugalski rząd Kompania Mozambicka była odpowiedzialna za zbudowanie całej własnej infrastruktury kolonialnej (szpitali, szkolnictwa, dróg, poczty, bankowości itp) oraz osadzenia na tych terenach 1000 rodzin portugalskich. Kompania miała również przekazać do dyspozycji portugalskiego rządu 10% akcji oraz 7,5% całości wypracowanych zysków. W zamian za to została na 25 lat całowicie zwolniona ze wszystkich podatków (które i tak zbierała w imieniu korony portugalskiej) oraz otrzymała prawo dowolnego korzystania z zasobów prowincji, przy czym jako zasoby prowincji rozumiano nie tylko kruszce czy przyrodę, ale również mieszkających w prowincji Buszmenów.

Do organizacji poczty Komapnia przystąpiła już w 1892 roku, jednak na bank trzeba było trochę poczekać. W końcu w 1919 Banco de Beira rozpoczął druk banknotów dla terenów objętych rządami Kompanii Mozambickiej o nominałach 10, 20, 50 centavos oraz 1/2 ,1 i 5 funtów szterlingów. Wynika z tego, że kompania posługiwała się walutą brytyjską, zamiast portugalskim reisem.W latach 30tych XX wieku sprawy obrotu pieniężnego Kompania wzięła bezpośrednio na siebie. 

18 lipca 1942 roku Kompania została oficjalnie rozwiązana, to znaczy zarządzanie prowincjami Sofala i Manica przeszło bezpośrednio na portugalski rząd, a spólka handlowa przyjęłą nazwę Ernteposto Comercial de Mocambique i zajęła się handlem drzewem oraz płodami rolnymi, który szedł jej tak dobrze, że 6 września 1972 utworzyła holding Entreposto - Gestão e Participações (SGPS) SA, która działa obecnie pod adresem w Lisbonie.

Warta przypomnienia również jest postać pierwszego gubenratora Kompanii, Manuela Rafaela Gorjão, który tę funckję pełnił w latach 1898 - 1902. Podobno (tak podawała prasa w Beira we wrześniu 1899 roku) ludność tego miasta (czyli siedziby władz administracyjnych obszaru objętego zarządem Kompanii) zwróciła się do gubernatora z prośbą o podwyższenie podatków, które uważali za zbyt niskie.

	Pioter
	26 sierpnia 2018 17:38