W maju 849 roku Ahmadowi ibn Asadowi, władcy Samarkandy i Fargany, urodził się syn. Dano mu na imię Abu Ibrahim Ismail. Był akurat drugim synem z kolei, więc nie liczono się z tym, że będzie panować nad rodzinnym imperium, które w posiadanie przejął jego starszy brat, Nasir.

Ismail pogodził się z tym. Pozornie. Skorzystał dopiero z szansy na wybicie się w 875 roku. Wtedy na prośbę brata miał w imieniu Samanidów zająć Bucharę, która właśnie przegrała wojnę z Chorezmem. Wziął więc armię z Samarkandy i ruszył na podbój. Buchara jednak się poddała, a Ismail w imieniu brata rozpoczął rządy w mieście.

Gdy jednak przyszło płacić podatki do Samarkandy, odmówił. Nasir, będąc nominalnie emirem całej Sogdany, musiał na to jakoś zareagować. Miał jednak problem, bo Ismail w międzyczasie opanował także Chorezm. Wojna pomiędzy braćmi trwała w latach 885-888. Zakończyła się całkowitą klęską emira Nasira. Jednak Ismail po bitwie przeprosił pokonanego brata, ucałował jego pierścień i uznał go swoim władcą.

Dziwne zachowanie? Być może. Ale po pierwsze Nasir w Samarkandzie nic już nie mógł zrobić bez zgody swojego brata z Buchary. A po drugie tytuł emira Sogdany nadał mu kalif Al-Mutadid, a zmiana na tym stanowisku mogła wywołać zbrojną intewencję wojsk Kalifatu Abbasydów. Do 892 roku pozostawał więc nominalnym emirem Sogdany w Samarkandzie, podczas gdy rzeczywistą władzę nad całą Sogdaną w Bucharze sprawował jego brat.

Ismail rozpoczął więc porządkowanie terenu. Rozszerzył swoje wpływy na południe na miasta Kirman, Sistan i Kabul. Na północy podbił turecki lud Karłuków oraz chanat Uhrusana.

Jednak nawet te zwycięstwa nie pomogły mu w uznaniu swojej władzy nad Sogdaną przez Abbasydów. Nie pomogło w tym również nawracanie niewiernych, budowa nowych okazałych meczetów czy nawet przetłumaczenie koranu na perski w Bucharze.

W końcu kalif w 898 roku mianował nowego emira Sogdany. Nie został nim jednak Ismail, a władający Heratem i Farsem Amir ibn al-Layt z dynastii Safarydów. Co w takiej sytuacji mógł zrobić nasz bohater?

Przygotował się do odparcia inwazji, do której doszło w roku 900. Na przeci armii inwazyjnej liczącej 70 tysięcy dobrze uzbrojonych jeźdźców wystawił 20 tysięcy konnicy, z drewnianymi, przestarzałymi tarczami i w byle jakich łachmanach zamiast zbroi.

Fortel zadziałał. Tym bardziej, że do dyspozycji było także srebro z kopalń Samarkandy i zyski z plinowania jedwabnego szlaku. Część armi Safarydów w trakcie walki zmieniła strony, a sam Amir dostał się do niewoli i w kajdanach został wysłany do Bagdadu jako dar dla kalifa.

Co mógł zrobić kalif, aby wyjść z tej zniewagi z twarzą? Przywitał pokonanego emira uroczyście, uwolnił go z kajdanów.... i po cichu kazał zgładzić. Uznał również panowanie Ismaila nad Chorezmem (który i tak nigdy nie podlegał kontroli Kalifatu), a także nie odważył się wyznaczyć nowego emira Sogdany. Ismail ze swej strony natomiast od czasu do czasu posyłał jakieś dary - nie godząc się na płacenie jakichkolwiek podatków z Sogdany.

Korzystając z okazji, że wojska Safarydów są albo rozproszone, albo przekupione Ismail rozpoczął w 900 roku kontrofensywę na północną Persję, opanowując Tabaristan, Ray i Quazvin. Ismail zmarł w 907 roku i został pochowany w Bucharze. W chwili jego śmierci emirat Chorezmu (pozostańmy przy oficjalnym tytule) obejmował nie tylko Sogdanę i Chorezm, ale również kaspijskie wybrzeże Persji.

Minęło wiele stuleci, a z pamięcią o władcach bywa różnie. Jednak w chwili rozpadu ZSRR jedna z dawnych republik przypomniała sobie o Ismailu Samanidzie. Przede wszystkim odbudowano jego mauzoleum w Bucharze,wystawiono mu okazały pomnik w Duszanbe, zmianiono nazwę najwyższej góry ZSRR z Szczyt Stalina na Górę Ismaila Samanidy, a co najważniejsze jego wizerunek znalazł się na najwyższym nominale tadżyckiej waluty.

Obecnie jednak Ismail przedstawiany jest nie jako zdolny generał, czy wybitny polityk, ale jako wcielenie cnót wszelakich. Tadżycy powołują się przy tym na zachowane w dawnych kronikach zapisy brzmiące mniej więcej w ten sposób: Był niezwykle sprawiedliwy i miał wiele zalet. Miał czystą wiarę w Boga i był hojny dla ubogich - by wymienić tylko jedną z jego godnych uwagi cnót.

---

tagi: banknoty  kalifat  tadżykistan  buchara  samarkanda 

	Pioter
	6 marca 2021 18:09

6     1357    9 zaloguj sie by polubić