Wszyscy którzy czytali wydany przez Klinikę Języka dziennik pokładowy fenickiego kapitana Magona wiedzą, że w pewnym momencie dociera ona na daleką północ po transport bursztynu. W książce Cahuna wygląda to po prostu na chęć odkrycia nowych ziem oraz dorobiena sobie na boku, ale podejrzewam, że Magon doskonale wiedział o tym, gdzie się wybiera.

Dlaczego? Weźmy kilka podobnych słów z antycznej greki:  φοῖνιξ, Φοινίκη oraz Φαέθων. Feniks, Fenicja i Faeton. Wszystkie w zasadzie oznaczają to samo: świetlisty. Oczywiście językoznawca ze mnie żaden, ale.... nawet mitologicznie Faeton i Feniks mówią o niszczeniu i odrodzeniu. A (tako rzecze ciotka Viky) słowo feniks pochodzi z języka greckiego i oznaczało pierwotnie zamiennie Fenicjanina, purpurę tyryjską lub palmę daktylową.

A skoro Feniks i Fenicjanin znaczyło dokładnie to samo, a mity o feniksie mają bardzo wiele wspólnego z mitami o synu słońca Faetonie, to można wywnioskować z tego, że Fenicjanie doskonale wiedzieli, że nad rzeką Erydan znajdują się złoża bursztynu. I dokładnie strzegli tajemnicy jego pochodzenia. Jeszcze Herodot twierdził, że słowo Eridanos ma zasadniczo grecki charakter i zostało w szczególności wymyślone przez jakiegoś nieznanego poetę, i wyraża swą niedowierzanie w całą koncepcję – przekazaną mu przez innych, nie naocznych świadków – o takiej rzece wpadającej do morza północnego , otaczająca Europę, gdzie przypuszczano mityczne Wyspy Bursztynowe i Cynowe (by Viky). Dziś natomiast wiemy, że Wyspy Cynowe to obecne Wyspy Brytyjskie, a więc również Wyspy Bursztynowe (prawdopodobnie Cieśniny Duńskie) były doskonale znane antycznym żeglarzom.

Co więc wiemy o samym Faetonie? Ciotka Viky opisuje ten mit w taki sposób: Szczegóły różnią się w zależności od wersji, ale w większości przypadków Faethon udaje się daleko na wschód, aby spotkać się z ojcem, czasami po to, aby zapewnić go o ojcostwie. Tam prosi Heliosa o pozwolenie na przejechanie przez jeden dzień rydwanem słonecznym jego ojca. Pomimo protestów i rad Heliosa, Faethon nie wycofuje się ze swojego pierwotnego życzenia i dlatego Helios niechętnie pozwala mu prowadzić swój rydwan. Wyznaczony na dowódcę rydwanu, Faethon nie był w stanie kontrolować koni. W niektórych wersjach Ziemia najpierw zamarzła, gdy konie wspięły się zbyt wysoko, ale kiedy rydwan następnie spalił Ziemię, kołysząc się zbyt blisko, Zeus postanowił zapobiec katastrofie, powalając ją piorunem. Faethon spadł na Ziemię i zginął przy tym.

Niektórzy antyczni pisarze wspominali przy tym, że w okolicy ujścia Erydanu znajdowała się stella nagrobna z napisem: Tutaj leży Faeton, któremu powodziło się w rydwanie boga słońca. I choć wielce mu się to nie udało, tym bardziej się odważył.

Co takiego zrobił Faeton, że sam Zeus musiał interweniować, skazując go na śmierć? Bo samo spalenie ziemi w czasie toczonych wojen to była normalność. A Faeton swoim działaniem naruszył ustalony porządek pomiędzy ówczesnymi gildiami: Pierwsza część trasy jest stroma i moje świeże konie o świcie z trudem mogą się na nią wspiąć. W środku nieba jest najwyżej, gdzie spojrzenie na ziemię i morze często niepokoi nawet mnie i sprawia, że ​​​​moje serce drży ze strasznego strachu. Ostatnia część toru prowadzi w dół i wymaga pewnej kontroli. Potem nawet Tetyda sama, która przyjmuje mnie w swoich uległych falach, jest przyzwyczajona do strachu, że mogę zanurkować na oślep. Co więcej, pędzące niebo nieustannie się obraca, ciągnie za sobą odległe gwiazdy i wiruje je na szybkich orbitach. Poruszam się w przeciwnym kierunku, a jego pęd nie pokonuje mnie tak, jak wszystkich innych rzeczy, i jadę wbrew jego szybkim obrotom. Załóżmy, że otrzymałeś rydwan. Co zrobisz? Czy zdołasz przeciwstawić się obracającym się biegunom, aby prędkość niebios cię nie porwała? Być może wyobrażasz sobie, że są tam gaje i miasta bogów i świątynie z bogatymi darami. Droga wiedzie przez zasadzkę i zjawy dzikich zwierząt! Nawet jeśli utrzymasz swój kurs i nie zboczysz z drogi, nadal musisz unikać rogów Byka Byka, Strzelca Łucznika Haemona, szalejącego Lwa i szczęki Lwa, Okrutne szczypce Skorpiona otaczają cię z jednej strony, a szpony Raka wystają z drugiej. Niełatwo będzie Ci rządzić tymi dumnymi końmi, wydychającymi ustami i nozdrzami ogień płonący w ich piersiach. Ledwie tolerują moją kontrolę, gdy ich zawzięty duch jest gorący, a ich szyje opierają się lejcom. Strzeż się, mój chłopcze, że nie jestem źródłem fatalnego dla ciebie daru, podczas gdy wciąż można coś zrobić, aby spełnić twoją prośbę!

Jednak znacznie więcej informacji przekazuje nam Lucjan z Samostaty. W jego opisie mamy bowiem znacznie więcej o tym co działo się po śmierci Faetona: Autor satyryczny Lucian z Samosaty w swoich Dialogach Bogów potraktował ten mit w sposób komediowy . W krótkim dialogu Zeus ze złością krytykuje Heliosa za to, że pozwolił swojemu niedoświadczonemu synowi prowadzić swój rydwan, co prawie doprowadziło do zniszczenia świata. Helios przyznaje się do swojego błędu, ale twierdzi, że wywierał na niego presję zarówno Faeton, jak i matka Faetona, Clymene (kolejna implikacja związku małżeńskiego między Heliosem a matką Faetona )charakter, a nie romans, a tym samym uprawomocnienie ich dziecka) i nie mógł przewidzieć rozmiarów katastrofy. Zeus jest niezadowolony, gdy to słyszy, nie jest przekonany, że nie będzie wiedział, że niedoświadczony kierowca, taki jak Phaethon, nie będzie w stanie zapanować nad rumakami. Helios następnie prosi Zeusa, aby był miłosierny, ponieważ jego syn został już ukarany (nie żyje), a on sam jest w wielkiej żałobie. Zeus nie zgadza się, że ta kara jest wystarczająca, zwraca Heliosowi jego uszkodzony rydwan, który wymaga naprawy, i grozi, że uderzy go jednym ze swoich piorunów, jeśli kiedykolwiek zrobi coś takiego ponownie.  W True History , kolejnym dziele Luciana, Phaethon jest królem Słońca i toczy wojnę z Księżycem , rządzonym przez króla Endymiona . (by Viky)

Endymion przedstawiany jest jako król Egiptu, który drwił z nieprawego pochodzenia Faetona, przez co doprowadził do brzemiennych w skutkach wydarzeń opisanych w mitach.

No dobrze. Nie wiadomo obecnie na jakie czasy datować te wydarzenia, ale mamy kilka konkretów:

1. Endymion, egipski król (żyznego pół)Księżyca, który w trakcie wojny zmusił Faetona do poszukiwania nowego miejsca na osiedlenie się.

2. Wykorzystanie przez Faetona danych olimpijskiego wywiadu (Helios) o dalekich krainach i panujących tam stosunkach handlowych (wymienione gildie/znaki Zodiaku).

3. Zniszczenie po drodze na nowe tereny dotychczasowych stosunków na terenech przez które wiodła trasa (spalenie ziemi, zamrożenie).

4. Interwencję Olimpijczyków polegającą na wydaniu wyroku śmierci na Faetona

5. Otwarcie szlaku handlowego dla bursztynu przez fenickich kupców.

Ale czy można te mitologiczne wydarzenia łączyć z Wandalami nad Wisłą?

---

tagi: grecja  wisła  fenicja  mitologia  antyk  wandalowie  erydan 

	Pioter
	25 września 2023 08:23

5     964    8 zaloguj sie by polubić