-

Pioter : Kiedy bogowie zorientowali się, że nie są w stanie zmienić tego co już się stało, stworzyli historyków.

Dziwna wojna

Jedną z najdziwniejszych wojen starożytnego świata była kampania Dariusza Wielkiego przeciwko Scytom. Przynajmniej, jeśli wierzyć opisom Herodota, a na chwilę obecną raczej innych opisów nie posiadamy.

Jej dziwność polegała na tym, że Scytowie unikali jakiejkolwiek konfrontacji z wrogiem, a całą wojnę wygrali odpowidnio manewrując szybką konnicą. Wojna ta w swoim przebiegu przypomina inną wojnę, która miała miejsce XIX wieku, gdzie Prusacy odpowiednio wykorzystując kolej wmanewrowali armię astriacką w sytuację bez żadnego dobrego wyjścia.

Wróćmy jednak do perskiej kampani przeciwko Scytom. Jej przebieg w podręcznikach zazwyczaj przedstawiany jest w ten sposób. Wyłącznie z powodu zapisu u Herodota, że z powodu taktyki stosowanej przez Scytów (spalona ziemia) oraz braku możliwości dokonywania grabieży i nakładania kontrybucji, całe zaopatrzenie armi perskiej (liczącej około 80 tys ludzi) obywało się przy pomocy floty.

A ponieważ większość zawodowych historyków ma naprawdę nikłą wiedzę o otaczającym ich świecie, dlatego mamy przyjąć do wiadomości, że cała kampania scytyjska toczyła się wokół brzegów Morza Czarnego. I to pomimo tego, że przeczą takiemu podejściu nawet opisy samego Herodota, że o wykopaliskach archeologicznych nie wspomnę.

A może i wspomnę. Jedynym miastem, które Herodot dokładnie opisał, a które udało się perskiej armii podczas tej kampani zdobyć, było miasto Gelonus. Jego opis u Herodota wygląda następująco:  Budynowie tworzą wielki i liczny lud: mają wszyscy bardzo niebieskie oczy i ognistego koloru włosy. W ich kraju istnieje miasto zbudowane z drzewa. Nazwa miasta brzmi Gelonos, a jego mur z każdego boku długi jest na 30 stadiów; jest przy tym wysoki i cały z drewna. Drewniane są też ich mieszkania i świątynie. Są tam faktycznie świątynie helleńskich bogów, po helleńsku zaopatrzone w drewniane posągi, ołtarze i kaplice. Otóż te  wielkie drewniane miasto znajdowało się znacznie dalej na północny wschód w pobliżu dzisiejszego Bielska nad Połtawą. Opisywane przez Herodota drewniane fortyfikacje obejmują aż 40 km2 terenu.

Dlatego też niektórzy radzieccy historycy postanowili wyrysować inną wersję mapy inwazji Dariusza.Tylko, że ta wersja jakoś niezbyt pasuje do opisów dostarczania zaopatrzenia dla perskiej armii przy pomocy floty. No, ale kto by się tam takimi drobiazgami przejmował.

A inne drobiazgi?

Herodot opisuje bowiem, że Scytowie zaproponowali wszystkim sąsiadom wspólną obronę, jednak kilka ludów, jak np Neurowie odmówili wystawienia swoich wojsk, twierdząc, że sami są daleko od Persji i nie będą się mieszać w spory pograniczne sąsiadów. Nic to im nie dało, bowiem Scytowie manewrowali w taki sposób, aby armie perskie najpierw uderzyły na nielojalnych sojuszników, zmuszając ich do przystąpienia do wojny po stronie scytyjskiej.

Czym zakończyła się ta wojna? Herodot twierdzi, że zakończyła się zwycięstwem Scytów. Jednak w innym miejscu zauważa, że Dariusz nakazał budowę ośmiu fortów na rzece Oarus, ktorą uznał za granicę. Historycy starożytni, ani nawet dzisiejsi nie są w stanie podać lokalizacji tej rzeki, jednak większość uważa, że pod tą nazwą kryje się Dniestr, który w starożytności jednak nazywał się Nester. Zwycięstwu Scytów w tej wojnie przeczy również grobowiec Xerkesa, gdzie wśród przedstawień ludów wchodzących w skład imperium znalazło się również miejsce dla Scytów po drugiej stronie morza.

To wydarzenia z 513 r pne. Trzy lata później Dariusz rozpoczął inwazję na Grecję. Tu już mamy ogromną ilość zachowanej dokumentacji i opisów. Jak to się więc stało, że o trzy lata wczejśniejszy podbój (?) Scytii zostawił nam wyłącznie skromny opis zniszczenia jednego scytyjskiego miasta oraz budowy ośmiu fortec granicznych?

A tak w zasadzie to inwazja Dariusza na Scytię to był ciąg dalszy kampanii rozpoczętej 17 lat wcześniej przez Cyrusa. Kampanii, w której stracił (dosłownie) głowę dla królowej Scytów Tomyris.



tagi: wojna  grecja  persja  herodot  scytia  dariusz wielki 

Pioter
28 października 2023 07:03
24     1979    7 zaloguj sie by polubić

Komentarze:

ArGut @Pioter
28 października 2023 09:14

Przeoczyłem panią Tomiris ...

Super fajna babka, nie ma zdziwu, że tracili dla niej głowy ... FIlm jest u "piratów internetu" ...

 

zaloguj się by móc komentować


ArGut @Pioter
28 października 2023 10:26

A widział kolega tego njusa -> Scytyjskie złoto z Ukrainy „odnalazło się” w Hiszpanii. Antyczne artefakty skonfiskowane przez policję.

Sowieci wyworzą hajs i takie gadżety do Hiszpanii we walizkach.

zaloguj się by móc komentować

Pioter @ArGut 28 października 2023 10:26
28 października 2023 10:31

Niedawno był podobny news z Holandii. Tam chodziło o scytyjskie złoto z wystawy muzealnej.

zaloguj się by móc komentować

stanislaw-orda @Pioter
28 października 2023 11:06

Może w opisie Herodota chodzi o jakis rekonesans ziem na pólnocy Morza Czarenego?

Wówczas  armia 80-tysięczna to chyba policzono jej liczebnosc  razem z końmi i stajennymi, a i w to nie dałbym wiary.

Raczej należałoby te liczebnośc podzielic przez 10.

zaloguj się by móc komentować

Pioter @stanislaw-orda 28 października 2023 11:06
28 października 2023 11:21

Niekoniecznie. Duże armie Persowie byli w stanie tworzyć dość szybko. A sam opis przeprawy przez Bosfor po dwu mostach pływających, rzuconych na zakotwiczonych okrętach (oddzielnie zaopatrzenie i oddzielnie armia) raczej wyklucza, że była to mała (czyli 8 tysięczna) armia.

Trudno określić o co chodziło Herodotowi, ale Ktezjasz, mający dostęp do perskich archiwów, uważał Herodota za kłamcę. Niestety prace Ktezjasza, które zachowały się we fragmentach dotyczą akurat Indii. Jeśli coś pisał o Scytach to musimy dopiero to odnaleść.

Ja mam po prostu wątpliwości co do faktu, że Scytowie wygrali tę wojnę z Persami. Może się wycofali z większością armii i dobytku (rujnując wszystko co opuszczali), ale sam fakt ustanowienia nowej granicy na Oarusie sugeruje, że Dariusz uważał się za zwycięzcę tej wojny.

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Pioter
28 października 2023 11:49

Kempa w swojej książce "Co przed Mieszkiem" poszedl mawet dalej i twoerdzi - za Herodotem - ze Scytowie wycofali sie, uciekli przed perska armia az na tereny dzisiejszej Polski. I to by sie zgadzalo, że Dniestt byl granica. 

Neurowie to tzw. Kultura Luzyvka i jakies resztki jej dotrwaly do tego VIw. p. Chr. 

 Budynów lokalizuje sie nad Donem. 

Wychodzi wiec na to. Ze praktycznie cala Ukraina byla pod panowaniem perskom w owym czasie. 

zaloguj się by móc komentować

Pioter @OjciecDyrektor 28 października 2023 11:49
28 października 2023 12:32

Nie mam pojęcia w którym kierunku wycofali się Scytowie. Ale pewnie na północ, a nie na wschód.

Oarus nie może być tożsamy z Dniestrem, bo tę rzekę Grecy nazywali Nester. To musi być inna rzeka - i żadna z wielkich rzek Tartaru, te bowiem miały swoje greckie nazwy, które są nam znane. Ale mogła by to być Prypeć, co miałoby sens. Nawet budowa ośmiu perskich grodów granicznych przy niej (i Bugu) wywałaby się sensowna.

Pozostaje pytanie czy te perskie panowanie trwało tam aż do Aleksandra? Bo jedyna informacja o jego zainteresowaniu tymi terenami to opis podróży do Ameryki niejakiego Pyteasza z Messali.

zaloguj się by móc komentować

stanislaw-orda @Pioter 28 października 2023 11:21
28 października 2023 13:00

Okreslenie "mała armia" wówczas  i w czasach nowozytnych  ma  zupełnie inne znaczennie.

Nalezy wziac pod uwage, ze tereny zamieszkiwane przez lud okreslany jako Scytowie były rozległe i zapene na ogól puste, poza kilkoma grodami lokalnych wodzów. Reszta ludności  wiodła tryb koczowniczy i półkoczowniczy przemieszczając się po tych rozległych terytoriach. Uganianie się za nimi musiało przypominac walkę z cieniem.

zaloguj się by móc komentować

Pioter @stanislaw-orda 28 października 2023 13:00
28 października 2023 13:16

Herodot opisał Gelonos jako dość duże miasto. Dane archelogiczne obejmują akurat około 40 ha terenu. Pewnie były również wioski i mniejsze miasta. W końcu ktoś musiał uprawiać zboże i nim handlować do Grecji. I owszem. Było tam również dużo terenów niezamieszkałych, na których wypasano owce i bydło (stepy). Ci, którzy się tym zajmowali byli pewnie uważanie za koczowników.

I owszem - była to walka z cieniami. Zarówno na stepach jak i później w lasach.

zaloguj się by móc komentować

Zdzislaw @Pioter
28 października 2023 13:36

Może warto to rozpagrzeć w kontekście Żmijowych wałów - patrz np hasło Wiki

 

​​​​​

zaloguj się by móc komentować

stanislaw-orda @Pioter 28 października 2023 13:16
28 października 2023 13:45

Szósty wiek przed nasza erą. Za miasto uchodziły miejscowosci o populacji  2 tys. mieszkańców.

Wykopaliska maja to do siebie , ze moga odkopywac lokalizacje niekoniecznie stanowione w tym samym czasie, np. jedna na gruzach drugiej, o ile miejsce było dogodne. Albo obok poprzedniej. Jesli było kilka takich przemieszczeń, teren jest rozległy. Ja raczej mam na mysli grody  o zwartej zabudowie wewnatzr  obwarowania.Takie nie miały zbyt wielkiej populacji. Babion był raczej  wyjatkierm.

zaloguj się by móc komentować

Andrzej4 @Pioter
28 października 2023 15:22

https://www.cda.pl/video/10388396bd

z polskim lektorem bezpłatnie

zaloguj się by móc komentować

Pioter @stanislaw-orda 28 października 2023 13:45
28 października 2023 15:55

Tak w zasadzie to nawet później (XV wiek) za miasta uchodziły miejscowości o 400 mieszkańcach. Tak więc jeśli była osada o 200 mieszkańcach, to śmiało można przyjąć, że to już znaczące miasteczko.

Być może Herodot porównywał dane ze Scytii do danych znanych mu z Grecji, wtedy owszem, żadnych miast (większych) Scytowie nie mieli.

zaloguj się by móc komentować

Pioter @Zdzislaw 28 października 2023 13:36
28 października 2023 15:56

Ciekawy system umocnień. Z nazwą wpisującą się w walkę z Wężowym Plemieniem. ;)

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @stanislaw-orda 28 października 2023 13:45
28 października 2023 19:53

Ty widze wierzysz tylko w to, co sam napisałes. Ale w takim razie jak to wyjaśnisz, że Scytowie - potega militarna, ktora pokonała samego Cyrusa i ktora zdewastowala Asyrie (do spólki z Chaldejczykami) - nie chcieli ryzykowac starcia NA SWOIM TERENIE (ktory doskonale znali)? Dla mnie wyjasnieniem jest to, ze Persowie mieli 9gromna przewage, a ilosc 8 tyś w9jska nie mogłaby rob8c na Scytach aż takiego wrażenie, że unikali starcia, oddajac caly swoj teren. 

Wiem, ze smerf-madrala bedzie i tak na to kręcił nosem.

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Zdzislaw 28 października 2023 13:36
28 października 2023 19:56

Te żmijowe wały to ponoć zrobili Waregowie, chroniac Kijów przed najazdami Pieczyngów, czyli ze niby to IXw. po Chr.  Ale kto wie, czy zwyczajnie nie wykorzystali wczesniejszego systemu zbudowanego przez "nieznanych sprawców". 

zaloguj się by móc komentować

stanislaw-orda @OjciecDyrektor 28 października 2023 19:53
28 października 2023 20:15

No to ile czasu Persowie zajmowali te scytyjskie terytoria z taką olbrzymią armią?

I jaki to był ten "cały swój teren", bo zdaje się, że wówczas słupów granicznych nie stawiano.

Operowanie takimi wieloznacznymi i pojemnymi agregacjami prowadzi do tego, ze mozna wszystkow nich pomieścić zarówno  cały teren i oczywiście, całą  80-cio tysięczną armię.

Umówmy się, ze ja zostanę przy swoim zdaniu, bo, póki co, nie znajduję  powodów do jego zmiany.

 

zaloguj się by móc komentować

ArGut @stanislaw-orda 28 października 2023 20:15
28 października 2023 20:44

> I jaki to był ten "cały swój teren", bo zdaje się, że wówczas słupów granicznych nie stawiano.

Nie uważa kolega, że słupy graniczne ludom stepu nie były potrzebne. Pisze się, że to były ludy koczownicze ale miały swoje technologie. Potrafili rozróżniać metale, potrafili przetapiać metale, mieli rzemieślników od tego i tamtego. To nie wiedzieli by gdzie są granice ich terenu. Zwierzęta terytorialne to wiedzą.

I taka rzecz jak ta armia była tak liczna to zakładam, że oni szli na ten step w konkretnym celu. Tam MUSIAŁO być coś czego PRAGNELI, tym bardziej, że w czasach Tomris też tam wleźli i ponoć dostali łomot.

Mapa SAKA ...

zaloguj się by móc komentować

stanislaw-orda @ArGut 28 października 2023 20:44
28 października 2023 21:09

O tym czego i dlaczego "nie uważam" napisałem w poprzednich komentarzach.
Nie zachodzi potrzeba, abym się powtarzał.

zaloguj się by móc komentować

Zdzislaw @OjciecDyrektor 28 października 2023 19:56
29 października 2023 19:52

Ja bym optował za ww. "nieznanymi sprawcami" raczej, niż Waregami (Wikingami), których rola - zresztą - w historii Rusi jest przez wielu kwestionowana w świetle popartych wynikami badań archeologicznych porównań (na niekorzyść Waregów) poziomu wytwórczości (rzemiosła) w danym okresie na Rusi i w Skandynawii. Niezależnie od wspomnianego powyżej poglądu uważam, że epoka Wikingów jest generalnie przereklamowana na Zachodzie i jest to jeden z bardzo wielu elementów narracji tam stosowanej dla wywyższenia roli rasy R1b nad R1a, podobnie jak podnosznie pod niebiosa roli Rzymu i antycznej Grecji, z jednoczesnym pomniejszaniem cywilizacji "rasowo" obcych dla Zachodu (Hetyci. Persowie, Scytowie, Trakowie, Etruskowie). No i te pisma z rzeczonych terenów, których "nie dało się" do tej pory odczytać 

 A co najśmieszniejsze to wiele wskazuje na to, że Wikingowie to wcale nie byli  wyłącznie ICH "osiągnięciem", bo było wśród nich bardzo dużo NASZYCH, czego ślady do dziś są widoczne nie tylko w haplogrupach męskich (po 1/3 mniej więcej  R1a, R1b i J2), ale nawet w nazwach geograficznych. Znana miłośnikom skoków narciarskich skocznia Holmen Kolen w Oslo ma w nazwie ewidentny rdzeń słowiański. Podobnie jak wyspa Utoja (kacza) znana z wyczynów niejakiego Breivika. A nasi lingwiści doliczyli się w Niemczech i Danii ogromnej liczby nazw miejscowości z tymże ewidentnym rdzeniem j.w.

A wracając do Wałów to należy zwrócić uwagę na liczne opinie, że rzeczone wały były tak ogromnym przedsięwzięciem, że tylko silny, zorganizowany i bogaty organizm państwowy był w stanie to udźwignąć i wcale nie było to w IX w. n.e. lecz znacznie wcześniej.

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @Zdzislaw 29 października 2023 19:52
29 października 2023 20:36

Zgadzam się, że te wały są tak rozległe i ułożone w taki spisób, że gadka, iż miały zatrzymać Pueczyngów ze wschodu jest delikatnie mówiąc słabe, bo Pueczyngowie - co udowodnili nie raz - obchodzili tecwały od południa. Te wały są ukierunkowane na oś północ-południe, a nie na wschód- zachod. 

Co do rdzeni słowiańskich w Dani i Norwegii - toż Pioter cały czas wbija tu notki i mapt, z których az bije po oczach, że Słowianie byli od starożytności na swoich terenach - czyli dziś niemieckich. Ten cały wódz Herusek z Lasu Teutoburskiego to był Słowianin. Rzymianie jakoś go musieli nazwać no i nazwali - równie dobrze możemy go nazywać Pomysłowy Dobromir. 

Scytów, Etrusków, Fenicjan wygumkowano, bo gdyby zostały źródła z ich wojen i pidbojów, to jasno by było widać cele rych tworów. No i właśnie te cele muszą pozostać nieznane. Stąd losy tej dziwnej wojny nie zostały utrwalone. 

zaloguj się by móc komentować

DrzewoPitagorasa @OjciecDyrektor 29 października 2023 20:36
30 października 2023 18:04

że Słowianie byli od starożytności na swoich terenach - czyli dziś niemieckich

To samo twierdzi Jędrzej Giertych w swojej 3 tomowej Historii Polski 

zaloguj się by móc komentować

OjciecDyrektor @DrzewoPitagorasa 30 października 2023 18:04
30 października 2023 19:43

Jędrzejowi nikr nie wierzył, bo on nie lubił Niemców. A ze byl antykomunista to i dla panslawistów nie był dobry. Coekawe tylko, czy mial na mysli tylko tereny do Łaby, czy tez do Renu?

zaloguj się by móc komentować

zaloguj się by móc komentować