W zasadzie trzeba by w całości zacytować tego wielkiego historyka. I pewnie tak zrobię. Najpierw jednak trochę tytułem wstępu.

Poszukiwania dziejów Kuszu zaprowadziły mnie do dzieł Diodora Sycylijskiego. Mam te szczęście, że w ramach programu Fontes Historiae Antiquae przez Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku wydawane są poszczególne księgi napisane przez Diodora (w języku polskim). W jeden z nich, zatytułowanej Starożytności Etiopskie i Libijskie nasz autor (rozdziały 12 do 14) opisał swoją wizytę w kopalni złota znajdującej się w południowym Egipcie.

Po przeczytaniu tego, krótkiego przecież opisu, rzuciłem w kąt pracę małżeństwa Małowistów Niewolnictwo, bo skupili się oni na czymś zupełnie przypadkowym i próbowali (jeśli chodzi o starożytność) z jednostkowych przypadków wyekstrapolować obraz całości, co im ewidentnie nie wyszło.

Oddajmy więc głos Diodorowi:

Na krańcach Egiptu, na obszarach graniczących zarówno z Arabią, jak i z Etiopią, jest pewne miejsce, gdzie są liczne i wielkie kopalnie złota. Wydobywa się tam ogromne ilości tego kruszczu okupione wielkim cierpieniem i pozyskiwane wielkim nakładem kosztów. Czarna z  natury ziemia zawiera warstwy i żyły niezwykle białego marmuru, który błyszczy jaśniej niż wszystkie inne lśniące z natury kamienie; tutaj zatrudnieni przy wydobyciu nadzorcy wydobywają złoto, dzieki pracy mnóstwa robotników.

Królowie egipscy zbierali skazańców, jeńców wojennych, a nawet ludzi niesłusznie oskarżonych, których wtrącono do więzienia, gdyż wzbudzili gniew władcy, i ich samych albo z wszystkimi krewnymi zsyłali, by pracowali w kopalniach. W ten sposób więźniów karano, a władcy, wyzyskując ich do ciężkiej pracy, pomnażali swoje dochody.

Mrowie skazanych, wszyscy spętani, wyrtwale i bez przerwy pracowało zarówno w dzień, jak i przez całą noc bez żadnego wytchnienia, nie mając możliwości ucieczki, bo pilnowały ich straże złożone z barbarzyńskich żołnierzy, którzy mówili innymi niż skazańcy językami. W ten spoosób nikt nie mógł żadnego strażnika przekupić ani sprawić, by się zlitował.

Zawierającą złoto, niezwykle twardą skałę najpierw prażąw silnym ogniu, a gdy się rozkruszy, przetwarzają jądalej rękami; tysiące nieszczęśnych ludzi rozbija żelaznymi kamieniarskami przecinakami rozkruszoną skałę - bo już z umiarkowanym wysiłkiem można ją rozbijać.

Nad całym procesem czuwa rzemieślnik, który rozróżnia kamienia i wskazuje je robotnikom. Najsilniejsi z tych, których wyznaczono do tej nieszczęsnej pracy, żelaznymi młotami robijają kwarcową, zawierającą skałę, pracują bez żadnych technicznych ułatwień, korzystają tylko z siły własnych mięśni. Kopią chodniki, które nie biegną w lini prostej, ale tak jak idzie złoże lśniącej skały.

Ludzie, którzy pracują w ciemności, ponieważ tunele sąkręte i zakrzywione, noszą przyczepione do czół lampki. ciągle zmieniając pozycję ciała i dostosowując się do właściwości skłay, odłupują jej kawałki i upuszczają je na ziemię i tak bez przerwy pracują poddani srogości i cięgom dozorcy.

Niedorotski wchodzą przez tunele do wydrążonych w skale jaskiń i mozolnie zbierają odłupane kawałki skały i wynoszą je na zewnątrz, do pewnegom, znajdującego się poza wejście miejsca. Ci, którzy przekroczyli lat trzydzieści, odbierają od nich określoną ilość urobku i w kamiennych stępach rozkruszają żelaznymi tłuczkami tak długo, aż nie rozbiją do okruchów wielkości nasion wnyki.

Kobiety i starsi mężczyźni odbierają od nich owe kawałki skały wielkości ziarenek wnyki i wrzucają do młynów - a wiele ich stoi rzędem jeden obok drugiego. trzy lub dwie osoby stoją przy korbach i mielą dotąd, aż urobek nie stanie się tak drobny, jak bardzo delikatna mąka. Wszyscy są zaniedbani i zabiedzeni, nie mają nawet kawałka szaty, by okryć swe przyrodzenie, i nie ma takiego człowieka, który patrząc na to, nie ulitowałby się nad ludźmi udręczonymi tak niebywale ciężką pracą.

Nie ma żadnej litosci dla chorych, okaleczonych, starych, a nawet cierpiących kobiet, nie daje się im żadnego wytchnienia, wszystkich zmisza się do nieustannnej pracy, dotąd, aż udręczeni nie umrą w cierpieniach. Ponieważ kara jest tak bardzo okrutna, nieszczęśnicy sądzą, że przyszłość zawsze będzie dla nich gorsza niż jest teraźniejszość i bardziej pragną śmierci niż życia.

W końcu doświadczeni robotnicy zbierają zmieloną skałę i poddają ją końcowej obróce. Na płaskich, lekko pochyłych deskach trą rozdrobniony marmur, polewają go wodą. Wtedy ta część drobin skalnych, które stanowią ziemię, rozpuszcza się pod wpływem wody i spływa po pochyłej desce, a ta, w której jest złoto, pozostaje na drewnie, bo jest cięższa.

Czynność tę powtarzają wielokrotnie i najpierw delikatnie trą rękami, potem przyciskająrzadkie gąbki i zbierają miałko rozdrobioną ziemię, aż pozostanie czysty złoty piasek.

Na koniec inni doświadczeni robotnicy zabierają ów piasek i odpowienią jego ilość i wagę wsypują do glinianych naczyń, następnie dodają w odpowiednich proporcjach grudki ołowiu, bryłki soli, niewwelką ilość cyny i mieszają. Potem przykrywają naczynia ściśle dopasowanymi przykrywkami, dokładnie okejają gliną ui przez pięćdni i pięć nocy prażą w piecach.

Później, gdy naaczynia wystygną, nie znajdzie się już w nich innych składników, tylko czyste złoto, chociaż jest go mnie. Z tak wielkim trudem wydobywa się złoto na krańcach Egiptu.

Sama natura, jak sądzę, w sposób oczywisty sprawiła, że wydobycie tego kruszczu wymaga wilkiego trudu; trudno go też jest upilnować, jest bowiem przedmiotem wielkiego pożądania, a gdy się go używa, daje zarówno przyjemność, jak i smutek.

Owe kopalnie odkryto w bardzo dawnych czasach i dokonali tego dawni egipscy królowie.

---

tagi: złoto  antyk  diodor scytyjski 

	Pioter
	10 marca 2023 16:18

15     1341    10 zaloguj sie by polubić