Najciekawsi ci Normannowie w Bari. Czyżby szachowali płowowłosych Wenecjan w dole Adriatyku? Świetny artykuł. Plus. Wesołych Świąt...

św. Mikołaj

Ostatnio nieco spadła mi aktywność. Raz, że Święta, dwa że przygotowuję wykład do Akademii Radia Wnet (11 stycznia 2020) o błaznach. Jak już wspomniałeś o różnych Mikołajach, to nie mogę nie skorzystać z wrzucenia materiałów, z których z racji obfitości materiału, trudno będzie skorzystać podczas wykładu.

Mikołaj z pewnego kościoła.

http://lubinus.pl/?szlaki=700&a=t

W Podlesiu, tuż obok Sowna, mieścił się dworek myśliwski księcia Jana Fryderyka i dlatego zostało ono uwiecznione na mapie Lubinusa. Ówczesna nazwa posiadłości, Friderichswalde, wzięła się właśnie od imienia księcia. Stąd władca wyruszał na polowania po Puszczy Goleniowskiej. Po dworku nie ma już śladu, ale wiadomo, że była to posiadłość z apartamentami księcia, kaplicą, zbrojownią, dworkiem dla szlachty oraz kuźnią i piekarnią. Przygotowano nawet pomieszczenie dla fryzjera i karczmę. Wiadomo też, że na pierwsze piętro domu gościnnego wiodła drewniana rampa, by można było wygodnie dojechać bez zsiadania z konia.
Wieś może się poszczycić wyjątkowym rarytasem – w kruchcie kościoła św. Marii Magdaleny mieści się płyta nagrobna zmarłego w 1599 roku Mikołaja Hinzego, który był nadwornym błaznem księcia Jana Fryderyka. W całej Europie zachowało się tylko kilka podobnych zabytków. Mikołaj był wiejskim dzieckiem z Sowna. Pewnego razu, pasąc gęsi, bardzo chciał zobaczyć przejeżdżającego właśnie księcia. Ponieważ matka zabroniła mu zostawić stadko gęsi bez opieki, rezolutny chłopak przytroczył je sobie za szyje do pasa.

Księcia bardzo rozbawił ten widok, więc zabrał Mikołaja na dwór i uczynił trefnisiem. Hinze był tak ceniony przez księcia, że ten około 1579 roku dał mu w dożywocie rodzinną wieś, którą od tej pory nazwano imieniem właściciela: Hinzendorf (czyli wieś Hinzego). Mieszkańcy wsi zostali nawet zwolnieni z uciążliwego obowiązku pomocy w łowach na wilki.

Po śmierci Hinzego książę ufundował mu nagrobek w kościele w Sownie. Podczas wojny trzydziestoletniej kościół został zniszczony, ale płyta nagrobna przetrwała i od tej pory stała na wiejskim cmentarzu. W 1889 roku przeniesiono ją do zbudowanego wówczas nowego kościoła. Płaskorzeźba w piaskowcu ukazuje postać błazna w naturalnej wielkości. Odziany jest w długi do kolan ka an z błazeńskimi frędzlami na łokciach i pończochy. U pasa zwisa mu sztylet i sakiewka, na piersi zaś łańcuch z medalionem. Na szyi ma piękną krezę, a na głowie kołpak. Błazen spogląda na nas bardzo smutno, a lewą rękę kieruje w jakby moralizatorskim geście. W ręku trzyma jakiś podłużny przedmiot. Legenda objaśnia, co to jest…

Legenda o błaźnie Mikołaju

Pewnego dnia 1599 roku będący u szczytu powodzenia Mikołaj przesadził z żartami. Gdy książę narzekał na dręczącą go febrę, błazen, wiedząc, że przestrach jest dobrym sposobem na tę chorobę, z nagła wepchnął swego pana do stawu.
Choroba przeszła, ale rozgniewany władca Pomorza uznał, że to za wiele. Błazna oskarżono o obrazę majestatu, a wyrok był niezwykle surowy: ścięcie głowy. Biedny Mikołaj jednak nie wiedział, że tym razem to książę chciał sobie zażartować. Dworzanie z całą powagą odegrali komedię egzekucji. Lecz gdy błazen złożył głowę na pieńku, kat niepostrzeżenie zamienił miecz na wielką kiełbasą i zdzielił nią Mikołaja po szyi. W tej samej chwili błazen umarł ze strachu. Wstrząśnięty i targany wyrzutami sumienia książę wyprawił Mikołajowi uroczysty pogrzeb i ufundował płytę z uwiecznionym narzędziem zbrodni: kiełbasą. Ale czy na pewno na płycie widać kiełbasę? Można mieć pewne wątpliwości, bo z przedmiotu wyglądającego na kiełbasę wychodzi rzemienna pętla. Zatem równie dobrze może to być drewniana pałka lub błazeńskie berło.

Ciekawe, że neogotycki kościół w Sownie jest raczej nowy, ale ma o kilka wieków starsze wyposażenie. Wspaniały, pokryty jaskrawą polichromią renesansowy ołtarz z mnóstwem rzeźb postaci ludzkich i ambona to dzieła znakomitych snycerzy norymberskich, Petera Schulza i Hansa Peissera, którzy w latach 1554–1561 realizowali zlecenie pomorskiego księcia Barnima XI. Podobno niemieckim rzemieślnikom przy pracy pomagał sam książę Barnim. Być może w tej legendzie jest ziarno prawdy – wiadomo, że uzdolniony manualnie władca w wolnych chwilach zajmował się snycerstwem i mechaniką. W środkowej części ołtarza widnieje scena Ostatniej Wieczerzy.

Rzeźbiarz realistycznie ukazał pieczone jagnię na półmisku i pokrojony na pajdy chleb. Po prawej przedstawiona scena Zmartwychwstania Jezusa, po lewej Ukrzyżowanie. Warto zwrócić uwagę na leżącą pod krzyżem nieproporcjonalnie dużą czaszkę Adama. Oba dzieła sztuki, ołtarz i ambona, często przenoszono w różne miejsca. Wpierw znajdowały się w kaplicy nieistniejącego już zamku książąt szczecińskich w Grabowie (obecnie dzielnica Szczecina). W 1583 roku książę Jan Fryderyk zabrał je do kaplicy koło Sowna. 

Co prawda...

... o "pieniazkach" nieco inaczej, ale rowniez bardzo udany wpis  !!!

Ten grubas z brzuchem opiętym czerwonym kubrakiem, w szlafmycy tego samego koloru, z nosem i wypiekami na twarzy jak u alkoholika, tyle że z kokąkoli w łapie, powtarzający jak mantrę "hołhołhoł", to starannie spreparowany pajac a nie żaden święty. To parodia spod znaku konsumpcjonizmu... Handlu wymiennego, w jaki próbuje się zamienić łaskę zbawienia i przywilej bycia dzieckiem Boga, o których przypominają narodziny, czyli wcielenie zbawiciela, którego przyjście w nadziei na zbawienie właśnie, świętujemy w te dni... Bądź grzeczny to dostaniesz prezent... I w ten sposób nawet dorośli kojarzą Boże Narodzenie... Boże Narodzenie jako okazja do kupienia sobie chwili uznania/spokoju, plus wprawienia się w haj tze. "magicznej atmosfery", którą mają robić światełka... Dużo światełek... Bicie rekordów w ich ilości wskazane... Każdy produkt jaki się w te dni reklamowało w telewizorni, każdy bubel i chłam, zyskał przez ten wizerunek "świąteczną oprawę"... Można się było "świątecznie"/pod choinkę zadłużyć, nakupić śmieci i żarcia, a potem leczyć (też świątecznie) świąteczne migreny, kace i zaparcia... Kolejny symbol to przepełnione tą samą magią śmietniki... Wychodzi na to że mamy do czynienia z pszaśnym wstępem do prawdziwej zabawy - "sylwestra". Kolejnego świętego, który nie musi już niczego udawać. Na pewno nikt nie będzie wspominał tego dnia papieża Sylwestra I.

Puenta... Wiemy na pewno kim ten ktoś nie jest. Jego widok powinien wywoływać niestrawność... Bo taki jest w sumie efekt świętowania pod jego egidą

Nie ma przypadków, są tylko znaki

Normanom, Polakom, Kaszubom wydawało się, że wystarczy im przewaga wojskowa i nie potrzebują siły propagandy. Wenecjanie, City z swoimi Krzyżakami, Amerykańce nie zrobili tego błędu.

To są jak się okazuje, bardzo ciekawe okolice. Ciekawe historycznie.

Do księcia Jana Fryderyka pisała listy sama królowa Elżbieta, a on sam był w swoim czasie częścią dość ambitnych planów matrymonialnych:

Początkowo (około 1560/1561) zamierzano na dworze polskim wydać za ówczesnego księcia wołogoskiego najmłodszą z sióstr Zygmunta II Augusta – Katarzynę, co mogłoby ułatwić objęcie przez Gryfitę tronu polskiego po śmierci ostatniego jagiellona.

Tak na marginesie książę przeżył swojego błazna ledwie o parę miesięcy, a książęca płyta nagrobna do naszych czasów się nie dochowała.