Nie będzie dziś o banknotach, a z powodu tematu zarzuconego przez betacoola i pytań saturna-9 zajmę się czasami powstania Gildii Błaznów.

Gildię tę założył hrabia Adolf von Kleve - postać realna z rodu hrabiów von Berg,której grobowiec znajduje się w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Panny Marii w Kleve.

Co wiemy o grafie Adolfie? Urodził się w 1334 roku jako drugi syn Adolfa grafa von Mark i jego żony Małgorzaty von Kleve. Jako młodszy syn został przeznaczony do kariery duchownej. W wieku 14 lat został kanonikiem katedry w Kolonii, a w 1351 roku rozpoczął służbę w katedrze w Liege u swego stryja biskupa Engelberta. W latach 1353-57 udał się do Montpellier, gdzie studiował prawo kanoniczne, a przy okazji nawiązał odpowiednie kontakty z dworem papieskim w Awinionie. Zaraz po ukończeniu studiów zostaje biskupem Münsteru, a w 1363 roku papież mianuje go arcybiskupem Kolonii. Z tytułem tym związany jest również tutył elektora Rzeszy oraz realny wpływ jej politykę. Od 1356 roku zgodnie z zapisami złotej bulli Karola IV arcybiskup Kolonii jako elektor Rzeszy był równocześnie kanclerzem Italii.

I teraz właśnie staje się coś dziwnego. Nowo mianowany arcybiskup Kolonii w 1368 roku postanawia poślubić Magorzatę von Berg i przejmuje w spadku po matce hrabstwo Kleve.

W 1378 roku umiera cesarz Karol IV. Jego nastęca i syn, Wacław, stara się utrzymać równowagę pomiędzy miastami i szlachtą, co jest niezwykle trudne i w końcu zapisuje się w historii z przydomkiem bezczynny lub gnuśny. Konflikt między miastami (Ligą Szwabską utworzoną w 1376), a księciem bawarskim, który wybuchł w 1387 zakończył się dwa lata później zakazem tworzenia nowych związków pomiędzy miastamia Rzeszy.

W 1382 roku król Anglii Ryszard II Plantagenet poślubia czeską królewnę Annę, córkę nieżyjącego już cesarza Karola. Jedynym jej posagiem był przywilej dla kupców angielskich na handel na terenie Rzeszy. Za ten przywilej król Węgier Zygmunt Luksemburczyk, brat królewny Anny otrzymał jeszcze 20 tysięcy florenów. A rok wcześniej w Londynie wybucha powstania Wata Tylera.

W tym samym też roku (1381) w miasteczku Kleve spotyka się grupa 35 szlachciców głównie z terenów dzisiejszej Holandii i postanawia założyć Gildię Błaznów, która na swojego patrona przyjmuje św Antoniego Pustelnika, którego rad słuchał cesarz Konstantyn. W swoim statucie odzworowują cały ustrój Rzeszy, określony w Złotej Bulli.

Hrabia Adolf z małżeństwa z Małgorzatą doczekał się 15 dzieci, z czego 8 zmarło w wieku dziecięcym. Jego następcą (oraz przewodniczącym Gildii Błaznów) został jeg syn Adolf II.

Czy Gildia Błaznów miała wpływ na politykę Rzeszy? Nie wiem. Możemy poszukać pośrednich danych. W 1397 i w 1398 roku odbyły się posiedzenia Reichstagu, na których nie pojawił się Wacław Luksemburski (cesarz), elektorzy reńscy - czyli arcybiskupi Kolonii, Moguncji, Trewiru oraz elektor Palatynatu oskarżyli cesarza o brak utrzymania pokoju publicznego oraz o schizmę. Kiedy Wacław odmówił stawienia się na kolejnym Reichstagu został zdetronizowany i na jego następcę wybrano Elektora Palatynatu Ruprechta. Kilka miesięcy wcześniej Agnieszka, córka ekeltora Palatynatu wychodzi za mąż za hrabiego Adolfa II von Kleve.

Na jego portrecie namalowanym w 1437 roku przez Jana von Eyck, który jeszcze niedawno znany był wśród historyków sztuki jako portet mężczyzny z goździkiem, widzimy kupca w srebrnym łańcuchu Gildii Błaznów. Łańcuch ten posiada zawieszkę w kształcie litery T (hebrajskie Tau, oznaczające objawienie), oraz dzwonka św Antoniego Pustelnika.

W 1417 roku podczas soboru w Konstancji hrabia Adolf von Kleve otrzymuje z rąk cesarza Zygmunta Luksemburskiego tytuł książęcy. Jego pierwsza żona Agnieszka zmarła w 1404 roku bezpotomnie, a dwa lata później biedny hrabia żeni się z Marią, córką księcia Burgundii, Jana bez Trwogi. Rok później Burgundia podpisuje traktat pokojowy z Anglią. Książę Adolf z drugiego małżeństwa doczekał się 7 córek i 3 synów. Dzięki dzieciom wpływał na politykę Francji (córka Maria zostałą wydana w 1440 za Karola Walezjusza, syna króla Francji), Portugalii (syn Adolf ożenił się 1453 roku z Beatrice, córką króla Portugalii), Nawarry (córka Agnieszka została w 1439 wydana za Karola księcia Viany, późniejszego króla Nawarry - od 1441), a reszta dzieci żeni się, bądź wychodzi za mąż w granicach Rzeszy.

W trakcie soboru w Konstancji Adolf von Kleve już jako książę zapowiada założenie w Dülken akademii błaznów. Oficjalnie ta akademia w Dülken powstaje jednak około sto lat później, ale ....

W 1511 roku wychodzi książka pod tytułem Tyll Eulenspiegel,  opisująca oficjalnie wydarzenia  mające miejsce właśnie w czasach życia księcia Adolfa von Kleve. Faktycznie jednak była to kompilacja różnych tekstów i anegdot tworzonych przez równych autorów. W śród nich wymienia się kanclerza Florencji Francesca Poggia, profesora uniwersytetu w Tybindze Heinricha Bebla, Franca Sacchattiego, Sebastiana Branta, Johannesa Mulinga czy wielu innych. Do zilustrowania księgi wykorzystano najznamienitszych fachowców epoki jak

np Lucasa van Leyden,czy Hansa Grüningera.

Mówienie w takim wypadku tylko o humorze skatystycznym i literaturze sowizdrzalskiej w przypadku książki o Dylu Sowizdrzale, oraz traktowanie wywodzących się z Wenecji gildii błazeńskich jako towarzystw, które zajmowały się jedynie zabawą jest w takim przypadku wyłącznie niezrozumieniem tematu.

Ale nadal pozostaje dla mnie bez odpowiedzi jedno pytanie.

Co skłoniło arcybiskupa Kolonii do rezygnacji z zaszczytów, polityki, pieniędzy i realnej władzy? Miłość do Małgorzaty z Bergu? A może obietnica czegoś innego?

 

---

tagi: błazen  rzesza  kleve 

	Pioter
	20 września 2019 20:16

13     2024    13 zaloguj sie by polubić