Historyja, jako Sowiźrzał sługą kościelnym został we wsi Budenstatu a jako się pleban w kościele splugawił
Zostawszy już Sowiźrzał mistrzem we wsi, śpiewać nie umiał tak, jako na mistrza przysłusza. Pleban stoi u ołtarza, ku mszy się przybierał, a Sowiźrzał za nim stał, poprawiając mu ubioru. I wtym ksiądz wiatru swego popuścił, że się po kościele rozszedł. Rzekł Sowiźrzał:
– Księże plebanie, taką-li ofiarę P[anu] Bogu czynicie a tym kadzidłem kadzicie?
Pleban odpowiedział:
– Co tobie do tego? Mój jest kościół, wolno mi w kościele czynić, co ja chcę a mnie potrzeba, i chociabym się wpojśrzód kościoła wypróżnił!
Sowiźrzał rzecze:
– Załóżmy się o jachtel piwa, jeśli to udziałać śmiecie.
Pleban k temu zezwolił i założyli się społem.
– Mniemasz – mówił pleban – iżem ja tak nie jest świeżym, abym tego nie dokazał a uczynić nie śmiał?

Obrócił się na stronę, tam brzemię swego żołądka złożył. Potym, wstawszy, rzecze:
– Otóż, panie mistrzu, masz! Azali-m nie wygrał na tobie jachtela piwa?
Sowiźrzał rzekł:
– Hej, księże plebanie, będziemy pierwej mierzyć, jeśli prawie we śrzodku, jakoście sami rzekli.
I mierzył Sowiźrzał, a ono daleko było od śrzodku. Tym fortelem Sowiźrzał wygrał jachtel piwa. Tu się kucharka dopiero gniewem mało nie roztargała i rzekła:
– Nie chcecie tego łotra pozbyć, aż wam wielką hańbę i też szkodę wyrządzi!
 

Tyle zapisano w rozdziale 12 Sowizdrzała.

Teoretycznie taka sobie anegdotka. Ale... fachowcy badający Eulenspiegla wyśledzili, że została ona wydrukowana znacznie wcześniej niż reszta księgi - oczywiście zmieniono dane osobowe, aby pasowały do nowych warunków. Jej autorem jest prawdopodobnie Philipp Frankfurter, wiedeński poeta żyjący w latach 1450-1511, który w 1480 roku w Augsburgu wydał cykl opowiadań pod nazwą Die geschicht und histori des pfaffen von Kalenberg , opowiadającej o życiu Weiganda von Theben, który około 1330 był proboszczem w wiosce Kahlenbergendorf pod Wiedniem.

Oczywiście Weigand von Theben to postać prawdziwa, również z branży. Nie był nigdy żadnym duchownym. Z zachowanych dokumentów wynika bowiem, że był on .... błaznem na dworze księcia Austrii, Ottona Radosnego (Fröchlich) z domu Habsburgów. W dokumentach z epoki Weigand występuje pod przydomkiem Pfaff von Kahlenberg. Jako ciekawostkę należałoby podać, że do dokumentów tych dotarł i opublikował je niejaki Fugger JJ w wydanej w 1668 roku w Norymberdze książce Spiegel der Ehren des Erzhauses Oesterreich.

Opis profanacji kościoła prócz książki o Sowizdrzale został również zamieszczony w Okręcie Błaznów Brandta, a także jest jednym z motywów poematu Der Pfaff von Kahlenberg niejakiego Anastasiusa Grüna, pod którym to pseudonimem ukrywał się Anton Alexander Graf von Auersperg, austriacki i słoweński polityk żyjący w latach 1806-1876.

Jeśli wiemy już choćby tylko z poprzedniej notki pt Jak wytresować błazna, że należy całą tę książkę o Sowizdrzale odczytywać symbolicznie, to otrzymamy dokładny opis przygotowań do reformacji, której dokonać mają sami ludzie Kościoła, odpowiednio podpuszczeni. I jak wiemy z historii to właśnie ludzie Kościoła, jak, np Jan Hus czy Macin Luter, takiej roli się podjęli. 

A czy z własnej woli wybrali tę drogę, czy może zostali na nią umięjętnie wmanipulowani, to już jest sprawa drugorzędna. W propagandzie ówczesnej ważne bowiem było, aby przedsatwić całą reformację jako ruch wewnątrz Kościoła, broniący jego tradycji i właściwego depozytu wiary.

I jako kolejną ciekawostkę, na zakończenie notki, należałoby pokazać pomnik Proboszcza z Kahlenbergu znajdujący się w Wiedniu (niestety nie wiem kiedy powstał, ale styl wskazuje na XX wiek)

---

tagi: reformacja  błazen 

	Pioter
	20 października 2019 17:01

10     1649    10 zaloguj sie by polubić