Około 1800 r pne spisano w języku akadyjskim epos zwany Atra-Hasis. Nazwa tego eposu odnosi się do imienia jego bohatera, które na nasz język tłumaczy się jako bardzo mądry.

Epos ten opowiada o czasach stworzenia świata. Na samym początku główni bogowie rzucili losy i w ich wyniku Enki zarządzał słokowodnym morzem, Enlil zarządzał ziemią, a Anu otrzymał rządy na niebiosach. Przy czym wszyscy oni byli sobie równi. Enlil, jako zarządający ziemią wyznaczył dingirów (czyli pomniejszych bogów) do pracy na roli i utrzymania kanałów. Jednak po 40 latach ciężkiej pracy dingiry się zbuntowali. Anu i Enlil chcieli ukarać buntowników, ale wtedy wtrącił się Enki i powiedział, że on stworzy nowych niewolników. Pozostali zgodzili się na to, więc wyznaczono niejaką Mami, która miała ulepić z gliny ludzi. Jednak aby wszystko się udało należało tę glinę, z której miano ulepić ludzi zmieszać z krwią boga Geschtu-E (różnie tłumaczone: ucho, inteligencja, mądrość). Dopiero wtedy udało się stworzyć odpowiednich niewolników, którzy mieli zastąpić dingirów w pracy na roli. Po jakimś czasie ludzi jednak było za dużo, więc bogowie aby utrzymać odpowiednią ilość ludzkości sprowadzili na świat różnego rodzaju zarazy.

I wszyscy przyzwyczaili się do nowej sytuacji. Nawet mimo tego, że Enlil co jakiś czas (w eposie mowa o 1200 latach) zsyłał na ludzkość klęski nieurodzaju, susze oraz innego rodzaju nieszczęścia. Zawsze jednak dzięki pomocy Enkiego ludziom udawało się przetrwać. Ale pewnego dnia Enlil postanowił zniszczyć całą ludzkość potopem. Niestety wszystkie zachowane wersje tego mitu z jakiegoś powodu ten akurat fragment tekstu mają uszkodzony. Enlil w trakcie narady bogów informuje zebranych o tym, że jego decyzja jest ostateczna i co więcej zobowiązuje ich również do zachowania ścisłej tajemnicy pod przysięgą.

Jednak Enki postanawia jakoś obejść ten zakaz i podkrada się w nocy do domu Atra-Hasisa, gdzie przemawia do ........... ściany, całkowicie ignorując dopiero co obudzonego gospodarza. Ostrzega więc ścianę gościnnego domostwa, że musi uciekać i ratować swoje życie, porzucając wszlekiego rodzaju majątek. Zresztą ten majątek może się jeszcze przydać na zakup materiałów i wynajęcie fachowców, którzy wybudują łódź. Do tego ma to być nietypowa łódź, bowiem bardziej ma przypominać uszczelnioną skrzynię, niż to co pływa po morzach. Enki zaleca też ścianie wzięcie na łódź odpowiedniej ilości ziarna do siewu oraz zwierząt gospodarskich. Gdy w końcu miał nadejść ten dzień, o którym mówił Enki ścianie pewnego domostwa, na gruncie należącym do Atra-Hasisa stała dziwna łódź, a wniej ucztował Atra-Hasis wraz z całą swoją rodziną. I nagle, tuż po zamknięciu drzwi, z niebios zaczęły sunąć ogromne ilości wody, ale łódź z Atra-Hasisem unosiła się nad nimi. Po jakimś czasie wszystko się uspokoiło i Atra-Hasis wysłał ptaki w celu poszukiwania suchego lądu. Te jednak znalazły go dopiero za trzecim razem. W końcu więc łódź Atra-Hasisa osiada na brzegu, a wdzięczny za uratowanie życia, rodziny i dobytku rozbitek wydaje ucztę, na którą zlatują się wygłodzeni bogowie. W trakcie tej uczty ustalają między sobą, że nigdy więcej już w ten sposób nie potraktują ludzkości.

Tyle akadyjski mit o potopie. Mit znacznie starszy niż samo państwo Akkad. Opowiada on bowiem o miejscu, skąd wzięła się cała sumeryjska mitologia i od jakiego wydarzenia liczony był w Sumerze czas.

Jak więc, przy tym co już wiemy z prowadzonych od dłuższego czasu wykładów, powinna wyglądać intrepretacja tego mitu?

Na terenie dziejszego Morza Czarnego, u stóp późniejszej cieśniny Bosfor, leżało miasto założone przez dingirów. Zdawali oni sobie sprawę z tego, że nad nimi jest ogromne słone morze, które w każdej chwili może runąć im na głowy i zalać ten urodzajny teren. Dlatego woleli zajmować się czymś innym (np doglądaniem tamy, prowadzeniem hadlu) a do pracy przymusowej ściągnęli niewolników z różnych stron świata (co tłumaczy pojawiające się zarazy). Początkowo jednak przeszacowali potrzebą ilość niewolników i dlatego, pomimo uprawiania żyznych terenów, brakowało im żywności dla wszystkich (głód), a czasem po prostu nachodziły na siebie również czynniki pogodowe (susze). Dlatego stale musiano sciągać nowych niewolników. Potomkowie jednak tych przywiezionych najwcześniej, którym udało się przeżyć, dorabiali się z czasem majątku i pozycji i stawali się królami lub kapłanami działającymi w imieniu dingirów. Jednym z takich królów (wymienionych na sumeryjskich listach królów jako panujący przed Potopem) był właśnie Atra-Hasis, który swoją pozycję zawdzięczał służbie Enkiemu kontrolującemu cały handel w basenie słodkowodnego Morza Czarnego. I pewnie właśnie dlatego został on przez Enkiego ostrzeżony.

Ponieważ brakuje jednej z najważniejszych części tabliczek, nie znamy motywów dlaczego Enlil zdecydował się zniszczyć dobrze przecież prosperującą inwestycję. Wszyscy dzisiejsi badacze zadowalają się słowami bo ludzie byli zbyt głośni. Być może więc Atra-Hasis i jemu podobni styarali się o uzyskanie dokładnie takiego samego stutusu, jaki mieli dungirowie. A może zorientowali się oni, że Enlila (kontrolującego handel pomiędzy Morzem Czarnym a Morzem Marmara) i jego system wind i tam można obejść w innych miejscach, samym wychodząc z towarami np w okolicy Varny. A być może Enlil mógł tylko obserwować co dzieje się z tamą nie miał żadnego wpływu na zapobieżenie katastrofie, a nie chciał wywyływać paniki. W każdym razie z dokumentów pozostawionych przez Sumerów raczej więcej się nie dowiemy (pozostała jeszcze księga Henoha, gdzie może być coś na ten temat).

Wiemy jednak, że nasz bohater wylądował w końcu w Mezopotamii, gdzie założył miasto Szuruppak. Miasto o tej samej nazwie, jaką miało jego rodzinne miasto na wybrzeżu słodkowodnego Morza Czarnego.

Z zachowanych sumeryjskich list królów, znamy także innych tego typu bohaterów i możemy coś więcej odtworzyć: w mieście Eridu panował Aluim, a później Algagar (po czym miasto zostało porzucone), w Bad-Tibira panowali Enmeluana, Enmegalana, Dumuzi (mąż Innany i władca podziemnego świata - czyli tam musiały być jakieś kopalnie), w Larak panował Ensipaziana, w Sippar panował Enmendurana, a w Szurupak przed Atra-Hasisem panował Ubara-Tutu.

Mamy więc wymienione na tym dziś znajdującym się pod wodą terenie pięć wielkich miast oraz kopalnie. Inaczej mówiąc wszystko, co opisują sumeryjskie mity działo się albo na terenie Atlantydy albo krótko po jej opuszczeniu juz na terenie właściwego Sumeru.

---

tagi: atlantyda  potop  sumer  mitologia 

	Pioter
	17 lipca 2023 20:46

11     1256    5 zaloguj sie by polubić