Jestem akurat w trackie dość ciekawej lektury o jednym z angielskich władców. To książka Jakuba Morawca Knut Wielki, król Anglii, Danii i Norwegii (ok 995 - 1035). Sam bohater tej książki, to wnuk Mieszka I, syn jego córki Sygridy oraz duńskiego króla Swena Widłobrodego.

Jest w książce rozdział poświęcony angielskiemu mennictwu Knuta.

I dlatego mam zamiar pójść tym tropem w kierunku, w którym nikt z szeroko rozumianej popkultury chyba by nie zawędrował.

Jak wiemy od jakiegoś czasu popkultura jest karmiona opowieściami o dzielnych Wikingach łupiących spokojnych Anglo-Sasów. O tym, że przed erą najazdów Ragnara Rodbruka w Albionie panował tylko cntoliwy król Artur chyba wszyscy wiedzą. Najazdy Wikingów na Albion są nam przedstawiane jako niszczenie właściwego porządku. Jako coś nieprzewidywalnego i zupełnie przypadkowego.

Ale......

Przypatrzmy się danym, do których doszli angielscy numizmatycy.

To jedna z monet wybitych w Londynie w czasie dwudziestoletniego panowania tam Knuta Wielkiego. Srebrny pens o wadze 0,85 g.To pens wybity w tej samej mennicy przez jego poprzednika Aethelreda (około 1000 roku).

Do czego zmierzam? tych mennic w ówczesnym Albionie funkcjonowało 70. Szacuje się, że w czasie panowania Knuta Wielkiego mennice te wybiły 83 mln egzemplarzy pensów. Daje to łącznie 70,5 tony srebra zamienionego na brzęczącą monetę - czyli 3,5 tony srebra rocznie.

Mówimy o czasach, gdy nasza część Europy była zalewana dirhamami z Samarkandy czy Bagdadu. O czasach, gdy cesarz rzymski Otton wprowadza dopiero własną monetę i jego mincerze dopiero uczą się tego fachu. W krajach słowiańskich jak Polska czy Czechy, czy nordyckich jak Dania czy Norwegia, mennictwo na podobnym do cesarskiego (nie angielskiego) poziomie będzie możliwe dopiero 50 lat później.

Z tego okresu nie posiadamy żadnej wiedzy o złożach srebra w Anglii. Najbliższe eksploatowane w chrześcijańskiej Europie to góry Harzu, ale....

Jest przecież Europa muzułmańska. Na terenach Kalifatu Kordoby znajdują się porzymskie jeszcze kopalnie srebra, którym płacono kupcom frankijskim i innym za najbardziej tam poszukiwany towar - za słowiańskich i germańskich niewolników.

Pytanie pierwsze: Skąd więc Anglicy pozyskiwali srebro?

Pytanie drugie: Po co im te srebro było potrzebne?

Pytanie trzecie: Co oddawali w zamian?

Na pierwsze pytanie nie posiadamy odpowiedzi w źródłach z epoki. Możemy jedynie sugerować się faktem, że Kalifat Kordoby potrzebował niewolników stale. I że płacił za nich srebrem na tyle dobrze, że opłacalnym było nie tylko pozyskiwanie tego towaru w trakcie wojen przeciw pogańskim Słowianom, ale również chwytanie i niewolenie poddanych sąsiadów chrześcijańskich. Co zawsze spotykało się z potępieniem Kościoła, a czasami nawet z represjami samego cesarza. A z okresu panowania Knuta Wielkiego w Anglii mamy znaczną ilość kodeksów potępiającą sprzedaż niewolników chrześcijańskich poganom.

A więc chyba mamy tu zawartą odpowiedź na pytanie trzecie. Za srebro płacili głównie niewolnikami. Ale Anglicy mieliby handlować niewolnikami około 1000 roku? Przecież to było zajęcie dla Wikingów, Anglo-Sasi mogli tylko handlować wełną, tkaninami, czy czymś podobnym. To przecież bzdury niepotwierdzone w żaden możliwy sposób.....

A po co im było te srebro? Dziś przyjmuje się, że głównie do opłacenia danegeldu czy przekupywania wodzów wikińskich aby nie najeżdżali miast Anglii. Np w 1012 roku dowódcy floty Wikingów Porkelowi król Anglii Aethelred wypłacił 48 tysięcy funtów srebra (+ tytuł szlachecki) za odstąpienie od łupienia kraju oraz za przejście na służbę angielskiego króla. Czy więc Anglo-Sasi kupowali za srebro pokój od Wikingów? Nie byli w stanie, bowiem jarlów i synów królewskich było w Skandynawii dostatek, a łatwy zarobek polegający na łupieniu nadmorskich osad ściągał wielu chętnych młodych ludzi do tych armii.

Byłaby więc to pewna sprzedaż wiązana. Wodzowie Wikingów montowali armie, które jechały do Anglii i tam pokazywały (w reklamach wyświetlanych na telebimach) swój stopień wyszkolenia i zaangażowania w prowadzenie wojen, że angielskim królom pozostawało zatrudnienie ich na pełen etat. A jeśli królowie się nie godzili na to - to wojna trwała do czasu, aż na tronie Albionu zasiadł wódz Wikingów. Udało się to zarówno Swenowi Widłobrodemu jak i Knutowi Wielkiemu. Porkelowi (o którym była mowa wcześniej) udało się tylko osiągnąć tyluł erlomana (czyli księcia - wojewody), ale wolał on srebro od korony. Zresztą srebro kochał tak bardzo, że gdy Knut pojawił się w okolicach Londynu chętnie zaoferował mu swe usługi (jako Duńczyk i jako angielski szlachcic).

Źródła z epoki mówią również, że na wyspach pomiędzy Anglią i Irlandią (chyba chodzi w tym przypadku o wyspę Man) na stale znajdowały się osady Wikingów wraz z liczną flotą. Czego pilnowali? Stałych dostaw niewolników z celtyckiej Irlandii na rynki w Liverpoolu?

Wiadomo, że świat islamski nie potrafił gospodarować bez stałego dopływu niewolników. Również Kalifat Kordoby nie był w tym zakresie wyjątkiem. Ale jakimś cudem znamy jedynie ślady tego handlu wiodące przez ziemie Franków i Germanów do Słowian. A śladów prowadzących do Albionu brak. Nawet o poszlakach jakoś zapomniano.

---

tagi: anglia  wikingowie  srebro  niewolnictwo 

	Pioter
	22 października 2020 17:45

19     1804    10 zaloguj sie by polubić